Önümüzdeki ay yapılacak NATO zirvesinden Türkiye’ye Karadeniz’de daha çok görev üstlenmesi istenecek. NATO’nun Türkiye’yi Rusya’dan uzaklaştırmak için bu taktiğe başvurduğu sanılıyor
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 24 Haziran’da yeniden seçilmesinin ardından yurtdışında katılacağı ilk uluslararası toplantı, 11-12 Temmuz tarihlerinde Brüksel’de yapılacak NATO zirvesi olacak. NATO zirvesi kamuoyunun dikkatine ABD Başkanı Donald Trump’ın 26 Haziran’da Erdoğan’a açtığı tebrik telefonu sırasında, orada görüşmek üzere randevu vermesiyle gelmişti.
Karadeniz sorumluluğu
Hürriyet gazetesinde Murat Yetkin, bu görüşmenin ve NATO zirvesinde Türkiye’nin üstleneceği yeni role ilişkin bir yazı kaleme aldı. Yetkin, yeni dönemde Türkiye’nin Karadeniz’de üstleneceği rolün artacağını, Türkiye’nin Rusya’nın Kırım ilhakının ardından Karadeniz’de artan gücünü dengelemek amacıyla bölgede NATO devriye ve tatbikat sayısı Montreaux Anlaşması’nı ihlal etmeyecek şekilde artmış bulunuyor. Kaynaklar son üç yılda üç kat artan bir varlık gösterilmiş olduğu bilgisini veriyorlar.
Murat Yetkin’e göre Türkiye’nin Karadeniz konusunda iki itirazı bulunuyor: “Birincisi Montreaux’nun ihlal edilmemesi. İkincisi, Türkiye’nin Rusya ile özel ilişkileri nedeniyle Rusya’yı kışkırtacak hareketlerden kaçınılması; bugüne dek bu iki konuda da ihlal yaşanmadığı bildiriliyor. Bütün bu konuların Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Milli Savunma Bakanı Nurettin Canikli ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar’ın aylar süren temaslarından sonra, en son NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in 17 Nisan’da Ankara ziyareti sırasında görüşüldüğü bildiriliyor. Özetle, Batı’daki bazı iddiaların aksine, Türkiye’nin NATO’dan çıkarılması bir yana, yeni sorumluluklar üstlenmesi söz konusu.”
Ancak, hem Montreaux anlaşması ihlal edilmeden, hem de Rusya’yı rahatsız etmeden Karadeniz’de yeni görevler yüklenmek mümkün görünmüyor. Karadeniz’de kuvvet arttırmak zaten doğrudan Rusya’yı dengelemek için yapılıyor. Murat Yetkin değinmese de NATO’nun Türkiye’ye Karadeniz’e dair yeni görevler vermesinin önemli bir nedeninin Türkiye’nin Rusya’ya daha fazla yakınlaşmasını engellemek olduğu belirtiliyor.
Zor talepler
Yetkin, Türkiye’nin de NATO’dna talepleri olacağını söylüyor. Ancak Hürriyet yazarının sıraladığı talepler, biraz zor talepler. NATO ülkelerin bu çizgiye gelip gelemeyeceği de hayli tartışmalı. Yetkin’in sıraladığı talepler Türkiye’nin yıllardır tekrarladığı talepler. Özellikle ABD’nin Suriye’de IŞİD’e karşı YPG ile işbirliği yapmaması, Fetullah Gülen’nin iade edilmesi. Almanya ve Yunanistan başta olmak üzere bazı NATO üyesi ülkelerin darbe girişiminin ardından sığınma isteyen eski ordu mensuplarını iade etmesi gibi konular öne çıkıyor. ABD bakımından tutuklu rahip Andrew Brunson’un durumu, yine ABD ve NATO tarafından Rusya’dan alınacak S-400 füzelerinin Türkiye’nin dâhil olduğu NATO savunma sistemiyle birlikte kullanılması rahatsızlığının da NATO zirvesi ve Erdoğan-Trump görüşmesinde gündeme gelebileceği ifade ediliyor.
HABER MERKEZİ
