Almanya, Putin’e karşı adaylığı engellenen ve defalarca tutuklanan muhalif siyasetçi Navalnıy’ın Novichok ile zehirlendiğini duyurdu. Rusya’ya çok sayıda ülkeden tepki geldi
Almanya Başbakanı Merkel’in Rus muhalif politikacı Navalnıy’ın Novichok ile suikast girişimine maruz kaldığını duyurmasıyla objektifler Putin yönetimine çevrildi. AB ve NATO gibi uluslararası örgütlerle ABD ve İngiltere gibi ülkeler “şok edici” deyip Kremlin’e tepki gösterdi. Almanya Başbakanı Angela Merkel, Rusya’da komaya girdikten sonra girişimler sonucu Berlin’e getirilen Rusya Başkanı Vladimir Putin’in hedefine koyup aday yaptırmadığı ve sık sık tutuklattığı muhalif Aleksey Navalnıy’ın zehirlendiğinin kesin olarak tespit edildiğini açıkladı.
Almanya Hükümet Sözcüsü Steffen Seibert, yaptığı açıklamada, Navalnıy’dan alınıp orduya ait laboratuvarda incelenen kan örneklerinin, net bir biçimde zehirlendiğini ortaya koyduğunu ifade etti. Söz konusu zehrin “Novichok” (Noviçok) sinir gazı olduğunu kaydeden Seibert, Rusya’yı konuya ilişkin pozisyonunu bildirmeye çağırdı. Hemen sonra 2 Eylül akşamı basın toplantısı düzenleyen Almanya Başbakanı Angela Merkel, “Kesin olan Aleksey Navalnıy’ın bir suçun kurbanı olduğu ve susturulmak istendiğidir. Hükümet adına bunu sert şekilde kınıyorum” dedi. Merkel, Rus hükümetinden bu süreci açıklamasını beklediklerini dile getirerek, “Şu anda sadece Rus hükümetinin yanıtlayabileceği ve yanıtlaması gereken çok ciddi sorular var” ifadesini kullandı. Tüm dünyanın cevap beklediğini belirtti.
Ruble değer kaybetti
Açıklamaların ardından Rus rublesi euro karşısında yüzde 1.7 değer kaybı yaşadı. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, “hazırlanan kararlara gerekçe oluşturmak için eski kalıpların kullanıldığını” söyledi. Putin’e muhalif isimlerin çoğu yurt içinde ve yurt dışında ya zehirlenerek ya vurularak ölü bulunmuştu. Muhalif politikacı Boris Nemtsov 2015’te başkent Moskova’da, Kremlin yakınlarında vurularak öldürülmüştü. Putin’in başı en son Belarus’a paramiliter güç gönderdiği deşifre edilince ağrımıştı. Putin, Suriye ve Libya’da da paramiliter Wagner gibi unsurlar üzerinden halklara karşı kirli savaş yürütüyor, katliamcı aktörlere hava sahalarını açıyor.
NATO: Şok edici
NATO, bu olayın sonuçları konusunda müttefiklerle görüşüleceğini açıkladı. NATO Başkanı Jens Stoltenberg, “Bu şok edici, bunu tümüyle kınıyorum” dedi ve tam kapsamlı ve şeffaf bir soruşturmanın acil hale getirdiğini söyledi. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü John Ullyot, “tamamen kınanması gereken” bir durum olduğunu kaydetti. Ullyot, ABD’nin Rusya’da deliller doğrultusunda olaya karışan kişilerden hesap sorulması için müttefikler ve uluslararası toplumla birlikte çalışacağını belirtti.
Avrupa Birliği de suikast girişimini en şiddetli şekilde kınadığını belirtti ve Rusya’ya “suikast girişimine” yönelik derinlemesine soruşturma yapma çağrısı yaptı. AB Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, “Kimyasal silahların hangi koşullar altında olursa olsun kullanılması kabul edilemez ve uluslararası yasaların ihlalidir” açıklamasını yaptı. İngiltere Başbakanı Boris Johnson da Rusya’dan konuyla ilgili açıklama yapmasını istedi ve kimyasal silah kullanılmasını “korkunç” olarak değerlendirdi. Johnson, bu davada adaletin yerini bulması için İngiltere’nin uluslararası ortakları ile birlikte çalışacağını ifade etti.
BERLİN/MOSKOVA
