Avrupa’da Nazi artıkları kabusu yaşanıyor. Almanya’daki erken milletvekili seçimlerinde merkez sağ birinci olurken Nazı ardılı faşist parti AfD ikinci oldu. Geçen seçimde birinci olan SPD üçüncü oldu. Koalisyon tartışılıyor
Almanya’da yapılan erken genel seçimlerinde ayrımcılık ve soykırım sonucu dünyada 85 milyon insanın ölümüne neden olan Adolf Hitler yönetimindeki Nazi’lerin devamı olan AfD oylarını 9 puan artırarak yüzde 19.5 ile ikinci sıraya yerleşti. Birinci sıraya ise merkez sağ yükseldi.
Almanya’da erken genel seçimi 23 Şubat 2025 Pazar günü yapıldı. 16 eyalette 21. dönem Federal Meclisi’nde (Bundestag) yer alacak milletvekilleri belirlendi. 59,2 milyon seçmenin olduğu ülkede seçime 29 parti katılırken, ülke tarihinin katılım oranı yüzde 84 ile rekor kırdı. Seçimde CDU ile CSU ittifakı birinci, Nazilerin ardılı AfD ikinci oldu.
Henüz resmen kesinleşmeyen sonuçlara göre Almanya’da merkez sağdaki kardeş partiler Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) ile Hristiyan Sosyal Birliği (CSU) yüzde 29 oy oranıyla birinci oldu. Tahminen bu ittifak 200’ün sandalye çıkaracak. CDU/CSU ititfakı 2021 seçiminde yüzde 24.1 ile ikinci olmuştu.
Adolf Hitleri’in fikirlerini savunan Neo-Nazi denen Almanya için Alternatif (AfD) Partisi bir önceki seçimlere göre oylarını 10 kadar puan artırarak yüzde 20.8 ile ikinci oldu. Rekor kıran AfD 2021’de 10.3 oy almıştı. Tahminen Federal Meclis’te 151 sandalyesi olacak.
2021 seçiminde 25.7 ile birinci olan Başbakan Olaf Scholz’un Sosyal Demokrat Parti (SPD) yüzde 9’un üzerinde destek kaybederek yüzde 16.4 ile üçüncü oldu.
2021 seçiminde yüzde 14.8 ile üçüncü olan Birlik 90/Yeşiller (Bündnis 90/Die Grünen) bu kez düşüşle yüzde 11,6 oyda kaldı. Trafik ışıkları diye adlandırılan SPD-Yeşiller-FDP koalisyonunun bozulmasına neden olan Hür Demokrat Parti (FDP) ise yüzde 7 düşüş yaşadı ve yüzde 5 barajını aşamadı. Bu seçimde yüzde 4,3’te kalan FDP 2021’de yüzde 11,5 olmuştu. 2015’ten 2019’a kadar Die Linke’nin eş başkanı olaan ancak ayrılarak parti kuran Sahra Wagenknecht Birliği (BSW) ittifakı da yüzde 5 barajını aşamadı, yüzde 4.9 alıp parlamentoya giremedi.
Die Linke oylarını artırdı
Die Linke (Sol Parti) 2021’de 4,9 olan oy oranını bu seçimde artırdı ve 8,8-9 bandına yükseltti.
Hristiyan Birlik (CDU/CSU) partilerinin başbakan adayı Friedrich Merz, partisinin tarihi bir zafer kazandığını söyledi. Merz, “CDU olarak, CSU olarak, Birlik olarak 2025 Federal Seçimlerini kazandık” diye konuştu. AfD’nin başbakan adayı Alice Weidel, partisinin “tarihi bir başarıya” imza attığını söyledi. Weidel ARD’ye yaptığı açıklamada, “CDU ile koalisyon müzakerelerine açık olduklarını” söyledi. “Halkın iradesini, Almanya’nın iradesini hayata geçirmek adına elimizi bir hükümette yer almak için her zaman uzatacağız” Weidel “Aksi halde Almanya için bir siyasi değişim mümkün olmaz. Artık bir halk partisi olarak kendimizi sağlam bir şekilde konumlandırdık” dedi.
Kürt vekiller
Kesin olmayan sonuçlara göre 12 Kürt isim aday olurken Sol Parti’den Fırat Koçak ile Mirza Edis vekil seçildi. Yeşiller’den Qasim (Kasım) Tahir seçilirken SPD’den de Serdar Yüksel vekil seçildi.
Seçimi kaybeden istifa ediyor
Türkiye’de çok sayıda seçim kaybetse de parti liderleri istifa etmezken, Almanya’da seçim kaybedenlerin istifası geleneği sürüyor. Koalisyonun bozulmasına neden olan Hür Demokrat Parti’nin (FDP ) Genel Başkanı Christian Lindner istifa etti ve siyaseti de bıraktı. Lindner X’ten yaptığı açıklamada, “Federal seçimler FDP için yenilgiyle sonuçlandı ancak Almanya için umut verici bir yeni başlangıç oldu” ifadesini kullandı.
Sokaktakilerin hissiyatı: Korkuyorum, üzgünüm
The Guardian gazetesine konuşan Berlinliler sonuçlardan duydukları endişe ve üzüntüyü anlattı. 32 yaşındaki David isimli bir Berlinli, “Yıkıldım. Korkuyorum ve üzgünüm” ifadelerini kullandı. CDU merkezinin dışında toplananların içinde olan David, “Burada, CDU’nun dışındayım çünkü AfD’ye ne kadar verileceğine karar verecek olanlar onlar olacak. Ben onları sorumlu tutmak için buradayım” dedi. 32 yaşındaki Willi Schultz da Antonio Gramsci’nin ünlü sözüne atıfla şöyle konuştu: “AfD’nin çağımızın ihtiyacı olan saçma canavar olduğunu söyleyebilirim. Eski dünya ölüyor ve yeni bir dünya doğmak için mücadele veriyor: Şimdi canavarların zamanı.” Schultz, AfD’nin aldığı desteği başta ABD olmak üzere dünya çapında sağ popülist parti ve siyasetçilerin yükselişi bağlamında okumak gerektiğine işaret etti.
Göçmenler ve savaş
Hiçbir parti tep başına hükümet kuramayacak. CDU-CSU ile SPD arasında koalisyon bekleniyor. Koalisyon partilerinin önünde göç, yükselen ırkçılık, Ukrayna Savaşı ve daralan ekonomi gibi konular var. Sağcı partiler göçmen karşıtı söylemlerle, göçmenleri sınır dışı etme tehditleriyle oylarını artırmaya çalışıyordu.
Partiler Türkiye’ye nasıl bakıyor?
SPD, 68 sayfalık seçim programında Türkiye’ye yer vermedi. Yeşiller seçim programında, Batı Balkan ülkeleri, Ukrayna, Moldova ve Gürcistan’ın AB’ye üyelik hedefine destek verildi, “AB’de demokratik bir Türkiye için de yer var” dedi. Yeşiller, Türkiye ile AB üyelik müzakerelerinin yeniden başlaması için “demokrasi, hukukun üstünlüğü ve azınlıkların korunması konularında inandırıcı bir rota değişikliğinin” şart olduğuna vurgu yaptı. Türkiye’nin asker bulundurduğu Suriye’de barışçıl ve demokratik bir dönüşüm süreci için Kürtler, Ezidiler, Dürziler, Aleviler ve Hıristiyanlar da dâhil olmak üzere tüm kesimlerin dikkate alınması gerektiğine vurgu yapılan Yeşilleri’in seçim programında “Böyle bir süreci kolaylaştırmak için komşu devletlerden Suriye’nin kendi kaderini tayin hakkına, egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı göstermelerini bekliyoruz” denildi.
CDU/CSU seçim programında Türkiye ile ilgili AB genişleme ve komşuluk politikalarında yeni bir başlangıç yapılması gerektiği kaydediliyor. “Komşu ülkelerle diyaloğun derinleştirileceği” vurgulanarak bunun için Avrupa Siyasi Topluluğu’nun oluşturacağı potansiyele odaklanılacağı belirtilip İngiltere ve Türkiye’ye dikkat çekiliyor ve “Türkiye, Avrupa için stratejik önemini korumaktadır ve önemli bir partnerdir” deniyor. CDU Lideri Merz, Türkiye için “Bulunacak yol, bu ülkelerde ‘ikinci sınıf AB üyeliği’ algısına yol açmamalı” diyor.
AfD seçim programında, Türkiye’nin Avrupa’nın bir parçası olmadığı, AB ile müzakerelerin sonlanması gerektiğini vurguladı. AfD programında “Türkiye kültürel olarak Avrupa’ya ait değil. Gittikçe İslamlaşması, endişeye yol açıyor” denildi.
Trump: Büyük bir gün
ABD Başkanı Donald Trump Almanya seçimlerini TruthSocial hesabından değerlendirirken şunları kaydetti: “Almanya’da merakla beklenen büyük seçimi muhafazakar parti kazanmış gibi görünüyor. Almanya halkı da ABD’de olduğu gibi uzun yıllardır hüküm süren, özellikle göç ve enerji konularındaki sağduyudan yoksun gündemden bıktı. Bugün Almanya ve Donald Trump adındaki beyefendinin liderliğindeki ABD için büyük bir gün. Herkese tebrikler. Daha nice zaferlere.” Twitter’ı satın alıp algoritmasını değiştirerek Donald Trump ve Almanya’daki faşist Almanya İçin Alternatif (AfD) için kullanan Elon Musk, seçim öncesi AfD’li yöneticilerle görüşmüş, seçmenden AFD’ye oy vermesini istemişti. Musk, Trump’nın “ABD’yi yeniden büyük yap” sloganını Avrupa ırkçı partileri için “Avrupa’yı yeniden büyük yap” şeklinde kullanıyordu. Musk Almanya’daki seçim başlamadan hemen önce de Alman bayraklarının ortasına AfD yazmıştı. Almanya Başbakanı Olaf Scholz Musk’ın yaptıklarını “gerçekten iğrenç” olarak nitelendirmişti. Musk Avrupa’daki diğer faşist partileri de meşrulaştırmak için açıklamalar yapmıştı.
DIŞ HABERLER
