Hezex, Basa ve Kerboran ilçeleri kırsalında bulunan Newala Qoriyê, ziyaretçilerin bıraktığı çöpler nedeniyle kirleniyor
Şirnex’in (Şırnak) Hezex (İdil) ile Basa (Güçlükonak) ilçeleri ve Mêrdîn’in (Mardin) (Kerboran) ilçeleri arasında yer alan Newala Qoriyê (Cehennem Deresi) havaların ısınmasıyla birlikte piknik yapmak isteyenler için uğrak bir nokta konumunda oluyor. Hezex ilçe merkezine 26 kilometre uzaklıkta ve doğal güzellikleriyle bilinen Newala Qoriyê’ye gitmek isteyenler, sabahın erken saatlerinden yola çıkıyor, bozuk yollardan geçtikten sonra piknik alanlarına ulaşıyor.
Görenleri hayran bırakıyor
İdil ve çevre ilçe ve illerden gelen ziyaretçi akınına uğrayan vadide 12 tane pınar bulunuyor. İdil’in Hespist köyü kırsalında kalan ve 3 kilometre uzakta bulunan Dicle Nehri’ne akan derenin kenarında nar, incir, çınar ve farklı türden birçok ağaca rastlamak mümkün. Berrak ve serin suyun kenarında kamışlar göğe doğru yükselirken, manzara görenleri kendisine hayran bırakıyor. Vadinin olduğu alanda ne zaman yapıldığı bilinmeyen yüzlerce mağara ve su tarihi suyolları bulunuyor.
Savaşın tahribatı
Son yıllarda “Güvenlik” iddiaları ile vadinin hakim tepelerine karakol ve gözetleme kuleleri inşa edilmişken, mağaraların dış duvarları geçmiş dönemlerde çatışmalı süreçte yaşananların izlerini taşıyor. Kimi mağaralar askeri uçak ve helikopterlerin attığı mühimmatlar nedeniyle büyük ölçüde tahrip olmuş durumda. Vadide ayrıca 200 yıllık olduğu düşünülen bir değirmenin kalıntıları da bulunuyor. İdil ilçesine giden içme suyu yine bu dereden döşenen tesisat boruları ile taşınıyor.
Doğal güzellikler çöpe boğuldu
Doğal güzelliği ile görenleri kendine hayran bırakan dere son 2 yıldır bölgeye gelen ziyaretçiler tarafından kirletiliyor. Ziyaretçilerin bıraktığı çöpler, derenin kirlenmesine neden oluyor. Ayrıca sudaki canlıların yaşamlarını tehdit ediyor. Her ne kadar derenin kenarında Hezex Belediyesi’ne ait “Çöpleri yere atmayın” ikazlarının yer aldığı tabelalar bulunsa da her gün yüzlerce kişinin uğradığı ve ailesi ile piknik yaptığı alanlar da çöpler derenin kenarında bırakılıyor.
Süryanilerin yerleşim yeri
Vadide bahçe ve bostanları bulunan ve her gün vaktinin büyük bir kısmını vadide çobanlık yaparak geçiren Hespist köyü sakinlerinden Bahri Şen, ziyaretçilere seslenerek, çöplerini yanlarından götürme talebinde bulundu. Bölgenin eskiden Süryanilerin yerleşim yeri olduğu bilgisini veren Bahri Şen, “Buradan gitmek zorunda bırakıldılar. Şimdi biz burada yaşıyoruz. İlerleyen yıllarda belki başka bir kuşak burada yaşayacak. Bu su kadar temiz ve güzel bir su hiçbir yer de yok. Bu kadar güzel bir vadi başka bir yerde yok. Bu topraklar mübarek topraklar” diye belirtti.
‘Çevremizi kirletmeyelim’
Pikniğe gelip çöplerini geride bırakanlara seslenen Bahri Şen, “Sizden ricamız burada çöplerini bırakmamanız. Bugün dünyada bir kuraklık yaşanıyor. Temiz sularımız az onları da kirletmeyelim. Çöplerinizi yanınızda götürün. Burası tarihi bir yer. Birçok yerin isimleri Süryanice. Biz bu toprakların sahibi değiliz. Bizden sonrada birileri gelecek. Hezex’ten buraya gelenler şunu iyi bilsin ki bu su sizlerin evlerine gelen su. Belediye tabela astı çöplerinizi yere atmayın dedi. Burayı temiz tutmak bizim elimizde. Son iki yıldır aşırı bir kirletme var. Birçok yerden gelip burada geziyorlar. Gezi turları yapılıyor. Dicle buraya yakın” diye konuştu.
Kaynak: MA
