Nijerya’da polis teşkilatının birimi SARS’ın lağvedilmesi talebiyle başlayan gösteriler, yönetime dair reform çağrısı taleplerine dönüştü
Bir dönemin darbecisi tümgeneral Muhammed Buhari’nin yönettiği Nijerya’da işkence, taciz, haraç ve yargısız infazla suçlanan polis kolu Özel Hırsızlık Karşıtı Birim’e (SARS) karşı öfke dinmiyor. SARS’ın lağvedildiği açıklansa da halklar siyasilerin işyerlerini, cezaevlerini hedef aldı.
Nijerya Emniyet Genel müdürü Mohammed Adamu, ülkede günlerdir süren protestolar, şiddet eylemleri nedeniyle tüm polis güçlerinin devreye sokulduğunu açıkladı. Adamu, despot yönetimlerin klişeleşmiş sözcüklerini kullanarak polis şiddetine karşı başlayan protestoların suç örgütleri tarafından kullanıldığını iddia etti. 7 Ekim’de başlayan protestolarda ana talep polis şiddetinin sonlanması ve polis teşkilatı içinde faaliyet gösteren Özel Hırsızlık Karşıtı Birim’in (SARS) dağıtılması oldu. Özellikle gençlerin katıldığı protestoların ardından Devlet Başkanı Muhammadu Buhari işkence, taciz, haraç ve yargısız infazla suçlanan polis birimi SARS’ı lağvetti. Protestolar sonlanmadı ve Nijerya’nın yönetimine dair reform çağrısı talepleriyle güçlendi.
Salı günü ülkenin en büyük kenti Lagos’ta silahsız protestocuların öldürülmesi sonrası protestolar daha da büyüdü. Göstericiler “EndPolice brutalityPolis vahşetine son”, “Polis gaddarlığı istemiyoruz” gibi pankart ve dövizler açıkyor.
Tarım depolarına el kondu BBC haberine göre Başkent Lagos’ta son günlerde çok sayıda dükkan, alışveriş merkezi, depo ve mülk hedef alındı. Ülkenin önde gelen siyasetçilerinin işyerleri de hedef alınan yerler arasında. Bazı binalar ateşe verilirken cezaevlerine yönelik de saldırılar düzenlendi. Ülkenin orta kısımlarında yer alan Jos kentinin yanı sıra Adamawa ve Taraba eyaletlerinde de hükümete ait depolarına giren göstericiler, gıda ve tarım ürünlerine el koydu. Lagos’taki protestoları örgütleyen en büyük gruplar sokağa çıkma çağrısını sürdürdü. Devlet Başkanı Muhammed Buhari, protestolar başladığından beri ülke genelindeki olaylarda en az 69 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı Ülkeyi yöneten emekli tümgeneral Muhammed Buhari (78) darbe yapmış ve ülkeyi Aralık 1983 – 27 Ağustos 1985 tarihleri arasında ülkeyi yönetmişti. 2003, 2007 ve 2011 seçimlerinde aday olup kaybeden Buhari 2015 seçimlerinde cumhurbaşkanı seçildi.
Bir bakışta Nijerya!
Eski İngiliz sömürgesi olan Gine Körfezi’ne komşu Nijerya 1960’ta bağımsız oldu. Nijerya’da 1963’te Cumhuriyeti ilan edildi. Ülke Federal Cumhuriyet ve toplam 36 eyalet ve federal başkent bölgesi cumhuriyeti oluşturuyor. Yorubalar, Hausalar, İgbolar, Pöller, Fulaniler, Kanurlar ve daha birçok Afrika kabilelerinin yaşadığı Nijerya’da din olarak nüfusunun % 55’i Müslüman (kuzey eyaletler ağırlıklı), % 45’i ise Hıristiyan (güney eyaletler ağırlıklı. Başkent Lagos ağırlıklı) Mezehpsel olarka ise Maliki, Hanefi, Protestanlıkü, Pentakostalizm, Anglikanizm, Katolik, Animizm hakim. Yahudi nüfuz çok az.
1960’larda iç savaş yaşandı. Ordu sık sık darbe yaparak bütçeyi, yeraltı ve yerüstü kaynaklarını hortumladı. Ordu kaynakların önemli kısmını da silaha yatırdı. Ocak 1966’da darbe oldu. Temmuz 1966’da karşı darbe geldi. 1975’ten itibaren darbeler ve cinayetler peşpeşe geldi. General Muhammed Buhari de Aralık 1983’te darbe yaptı. Seçimler 1992’den sonra yapılabildi. Nijerya dünyada petrol rezervine sahip ülkeler arasında ilk 10’da. Yine Nijerya dünyanın 9. büyük doğal gaz rezervine sahip. Afrika’da Cezayir’den sonraki doğal gaz ihracatçısı Nijerya’dır. Buna rağmen Nijerya, dünyada gelir dağılımının en bozuk olduğu ilk 10 ülke arasında gösteriliyor. Kenya’dan sonra gelir dağılımının en kötü olduğu 3. ülke. Kaynaklar ordu-polise giderken Oxfam’a göre, 94 milyon Nijeryalı günlük 2 doların altında gelirle yaşıyor.
Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı İsmail Gülle, 2020’deni ilk 6 ayında Türkiye’nin Nijerya’ya savunma ve havacılık ihracatında önceki yılın aynı dönemine göre neredeyse 5 kat artış yaşandığını açıklamıştı. 2019 yılında Nijerya 47,4 milyar dolarlık ithalatla Afrika’da en çok ithalat gerçekleştiren 4. ülke olmuştu. Türkiye ile Nijerya arasında 1,8 milyar dolarlık ticaret hacmi var ve Nijerya 2019’da Türkiye’den 442 milyon dolarlık ithalat gerçekleştirdi. Nijerya, Suudi Arabistan, Endonezya, İsveç ile birlikte Birleşik Krallık’ın en önemli silah müşterisi. Güney Afrika Cumhuriyeti ve Yolsuzluk Algılama Endeksinde 183 ülke arasında 143. sırada yer almıştır
LAGOS
