Libya ve petrolleri için bıçak sırtı görüşmelerde yeni perde
Afrika kıtasının en büyük petrol rezervine ve dünyanın en kaliteli petrolüne sahip ülkesi Libya için küresel ve bölgesel aktörler yağma-talan için girişimlerini sürdürürken Libya Ulusal Ordusu Komutanı Halife Hafter ve Tobruk’taki Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih Kahire’de görüşmeler yaptı. Yeniden oyun kurmak isteyen Türkiye de Rusya ile görüştü. Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah esSisi, Libya Ulusal Ordusu Komutanı Halife Hafter ve Tobruk’taki Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih ile Kahire’de görüştü. Mısır Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, Sisi’nin çarşamba sabahı Libya Ulusal Ordusu Komutanı Halife Hafter ve Tobruk Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih’i kabul ettiği, görüşmede Mısır İstihbarat Başkanı General Abbas Kamil’in de hazır bulunduğu belirtildi. Görüşmede “Sisi’nin, Libya’daki gelişmeler, tüm tarafların ateşkesi uygulama ve Birleşmiş Milletler (BM) gözetiminde barış sürecini ilerletme çabaları hakkında bilgi aldığı” ifade edildi.
Rusya Devlet Başkanlığı Ortadoğu ve Afrika Özel Temsilcisi ve Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Bogdanov da Trablus güçlerine aktif destek veren Türkiye’nin Moskova Büyükelçisi Mehmet Samsar ile 23 Eylül’de bir görüşme yaptı.
Suheyrat’tan Buznika’ya
Libyalı taraflar BM ve AB ülkeleri arabuluculuğuyla toplanarak Fas’ın Suheyrat kentinde ateşkes, seçim ve yönetim paylaşımı anlaşması yapmıştı. Ancak 17 Aralık 2015 Suheyrat Anlaşması’na uyulmamış iç savaş alevlenmişti. Trablus güçleri Türkiye’nin kara ve hava desteğiyle Sirte ve Cufra gibi petrol hilali denen bölgeyi kuşatmıştı. Mısır “Sirte ve Cufra kırmızı çizgi” deyince Türkiye durmak zorunda kalmıştı. 19 Ocak 2020 Berlin Konferansı da sonuçsuz kalınca eylül ayında Fas’ın Buznika kentinde görüşmeler başlamıştı. Yolsuzluk ve geçim içerikli gösterileri teşvikle suçlanan Fethi Başağa’yı azleden, ancak Türkiye baskısıyla yeniden koltuğa alan Başbakanı Fayiz es-Serrac ekim ayında istifa edeceğini açıklayınca, Türkiye anlaşmalar berhava olacak endişesine kapıldı. AKP-MHP bloku Trablus’taki çatlakları gidermek için yoğun görüşme trafiği içine girdi. Trablus grupları ve müttefikleri yağmalamasın diye LUO Komutanı Halife Hafter petrol ihracatına blokaj koymuştu. Kısa süre önce Hafter heyeti ile Trablus Başbakan Yardımcısı Ahmed Muaytik’in ülkede petrol üretimi ve ihracatına yeniden başlanması konusunda anlaşmıştı. Ancak Türkiye ve Trablus’taki bazı gruplar, Trablus UMH’ye bağlı Batı Bölgesi Komutanı Tümgeneral Usame el-Cuveyli gibi isimler anlaşmaya karşı çıktı.
Ahmed Muaytik’in Misrata’da otelde basın açıklaması yapmasını Misrata’da etkili UMH İçişleri Bakanı Fethi Başağa ve Es-Sumud Tugayı komutanı Salah Badi’nin milisleri engellemişti. Trablus yöneticileri Türkiye’ye çağrılıp görüşmeler yapıldı. Cephelerden birini ise Rusya tutuyor. Rusya bir yandan Libya’ya ciddi silah sevkiyatı yapıyor bir yandan Vladimir Putin’in çevresindeki oligarkların finanse ettiği Wagner gibi paramiliter güç sevk ediyor. Diğer yandan Rusya yönetimi Libya’da asker unsuru bulunmadığını iddia ederken, Libya pazarlıklarının baş köşesinde yer alıyor, görüşmeler yapıyor.
KAHİRE
