George Bush döneminin Dışişleri Bakanı James Baker ile Turgut Özal arasındaki Dağlık Karabağ pazarlığı çarpıcı bir detayı yayınlandı
Azerbaycan’daki sosyal ağlarda son günlerde ABD Dışişleri Bakanlığı’nın gizli dosyasından bir yazışma yayılıyor. 1992 yılında gerçekleşmiş olan bu diyalog zamanın Türkiye Cumhurbaşkanı Turgut Özal ve ABD Dışişleri Bakanı James Baker arasında geçmiş. Bu yazışmada Özal, ABD Dışişleri Bakanı’na Dağlık Karabağ’ın Ermenistan’a verilmesi ve buna karşılık olarak Ermenistan’ın güneyinde (Syunik, Meghri) bir “toprak parçasının” Azerbaycan’a verilmesini teklif ediyor.
Ermeni Haber Ajansı’nın haberine göre yazışmanın Türkçe çevirisinde Cumhurbaşkanı Özal şunları söylüyor: “Şimdi, Dağlık Karabağ konusuna gelecek olursam, bir fikrim var. Dağlık Karabağ’ın % 80’i Ermeni, % 20’si Azeridir. Toprak değişimi yapılabilir; Dağlık Karabağ Ermenistan’a verilirken, Azerbaycan da Azerbaycan’ın iki bölümü arasında kalan Ermenistan’a ait toprak parçasını alabilir. Stalin buradaki sınırları oluşturdu. Azerbaycan’ı bölerek bir kısmını Ermenilere verdi, onları memnun etmek için böyle yaptı.
Bakan Baker: Azerbaycan’a verilecek güney bölgesinde yaşayan Ermenilere ne olacak?
Özal: Toplamda, 50.000 kişiden fazla insanın yer değiştirmesi gerekmeyecektir. Aksi takdirde, bu savaş sonsuza kadar sürebilir. Orta Asya cumhuriyetlerinin Avrupa’ya bağlanması gerekiyor. Yeni Ruslar, Çarlık Rusyası gibi olmak istiyor. Tüm yolların Moskova’ya çıkmasını istiyorlar. Bütün boru hatları Rusya’ya ya da Rusya üzerinden gidiyor. Bugün bile Türkmenistan doğalgazı tamamen Rusya’ya gidiyor. Bu nedenle, alternatif güzergâhlar arıyorlar; Tahran ve Türkiye gibi. Benim planımla, Azerbaycan üzerinden Türkiye’ye ve oradan Avrupa’ya uzanan bir bağlantı olabilir. Diğer güzergâh ise Afganistan üzerinden Pakistan’a ve Hint Okyanusu’na ulaşabilir. Bu devletleri Rusya’dan bağımsız hâle getirmek için altyapı geliştirilmesi önemlidir. Bir telekomünikasyon projesi başlattık; onlara Rusya bağlantılarından daha iyi bağlantılar sunuyoruz. Bunun ardından televizyon projeleri gelecektir.”
BAKÜ
