Plastik ürünlerdeki 16 binden fazla kimyasalın listesini çıkaran bilim insanları bunların 4 bin 200’ünün insanı ve diğer canlıları zehirlediğini tespit etti. Tespit edilen kimyasalların 400’ünden fazlası gıda ambalajında
PlastChem raporu Birleşmiş Milletler anlaşması için yapılacak müzakerelerden önce yayımlandı. AFP’den Vishwan Sankaran’ın haberinde, bir yıl boyunca araştırma raporlarını tarayan araştırmacılar, plastiklerde kullanılan kimyasalları çevre ve sağlık üzerindeki etkilerine göre ayırdı. Ekip bu bilginin, plastik kullanımını sınırlama yönünde devlet düzenlemeleri ve uluslararası müzakereler için bilgi sağlamasını hedefliyor.
Çocuklarda astım
İnceleme daha önce bilinenden daha fazla plastik kimyasal madde olduğunu ve hammadde, stabilizatör ve renklendirici olarak kullanılanlar da dahil bu bileşiklerin 4 bin 200’ünün (yüzde 26) “kalıcı, biyobirikimli, hareketli ve/veya zehirli” yapıları nedeniyle endişe verici olduğunu ortaya koydu. Norveç Geoteknik Enstitüsü’nden (NGI) raporun ortak yazarı Mari Løseth, “Bu rapor, plastik ve plastikteki kimyasalların idaresine yönelik bilinçli politika kararları için gerekli temeli sağlıyor” diye belirtti. Yapılan araştırmalar, plastik ürünlerde kullanılan ftalatlar gibi kimyasalların üreme sistemini bozabildiğini ve çocukken erken bir dönemde bunlara maruz kalmanın astım gelişimiyle de bağlantılı olduğunu göstermişti.
Veriler saklanıyor
Bazı plastik ürünlerde kullanılan perfloroalkil ve polifloroalkil maddeler gibi diğer bileşiklere maruz kalma, kanser riski ve bağışıklık sistemi sorunlarının artmasıyla ilişkilendiriliyor. PlastChem raporu plastik endüstrisinde kullanılan 10 binden fazla kimyasalın tehlike verilerine ulaşılamadığını ve 9 binden fazla bileşiğin hangi ürünlerde kullanıldığına dair kamuya açık bilgi olmadığını da ortaya koydu. Araştırmacılar bunun temel nedeninin, plastik endüstrisinin tescilli bilgilerini paylaşmaması olduğunu söylüyor. Plastiklerdeki kimyasalların yaklaşık bin tanesi Kalıcı Organik Kirleticilere ilişkin Stockholm Sözleşmesi gibi küresel anlaşmalarla düzenlense de binlercesi düzenlenmiyor.
Rapor kilit role sahip
PlastChem Projesi’nin proje yöneticisi olan, NGI’dan Laura Monclús, “Bu rapor, plastik kirliliğinin ele alınmasına yönelik politikaların geliştirilmesinde kilit bir rol oynayacak. Plastikteki tüm kimyasal evreni hakkında sağlam bilimsel kanıtlar sunan rapor, plastikteki endişe verici kimyasalların belirlenerek bunlarla başa çıkılması için bilime dayalı bir yaklaşım ortaya koyuyor” dedi. Bilim insanları plastikteki kimyasallara yönelik regülasyonlarda, plastikteki endişe verici kimyasal gruplarının tehlike temelli tanımlanması gibi yeni yaklaşımların benimsenmesi çağrısında bulunuyor.
Uyandırma çağrısı
Norveç Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’nden (NTNU) raporun ortak yazarı Hans Peter Arp “PlastChem raporu politika yapıcılar ve endüstri için bir uyandırma çağrısı. Plastikteki endişe verici kimyasallara ilişkin daha fazla şeffaflığa ve daha iyi yönetime ihtiyacımız var” diyor. Dr. Arp, “Plastikte inovasyonun geleceği sadece işlevsellikten ziyade güvenlik, sürdürülebilirlik ve gerekliliğe odaklanmalı” diye belirtiyor.
BM Plastik Anlaşması fare doğurdu
Büyük iddialar ve büyük hedeflerle BM Küresel Plastik Anlaşması müzakereleri ‘dağ fare doğurdu’ sözüne uygun çerçevede gerçekleşti. Ottowa’da yapılan müzakerede, üretimin kısıtlanması konusunda anlaşma sağlanamadan sona erdi. 60’tan fazla ülke anlaşmaya üretim kısıtlamasının dahil edilmesini talep ederken, bir grup ülke de üretim miktarları yerine üretimin geri dönüşüme uygun yapılmasına odaklanma görüşünde. Toplantıya Ruanda adına baş müzakereci olarak katılan Juliet Kabera 2050 itibarıyla plastik üretiminin 3 katına çıkacağını hatırlatarak, “Bu miktarlarda üretim geri dönüşüm ve atık yönetimi kapasitemizin çok ama çok ötesinde ve sürdürülebilir değil” dedi. Diğer yandan, Suudi Arabistan ve Çin gibi bazı büyük petro kimya sanayine sahip ülkeler kısıtlamalara karşı. Söz konusu ülkeler Kore’nin Busan şehrinde yapılacak son toplantı öncesinde kalan zamanın, “plastik atığını yönetmek” gibi başlıklar üzerine harcanmasını istemekte.
EKOLOJİ SERVİSİ
