Dünya ülkelerinin Kuzey-Doğu Suriye’ye saldırısında Türkiye’ye destek vermese de ‘göz yumduğunu’ belirten Ortadoğu uzmanı Prof. Henri Barkey, Türkiye’nin ‘bir nevi gerilla savaşı vererek, müttefiklerini bezdirme politikası’ izlediğini vurguladı
Türkiye’nin Kuzey ve Doğu Suriye’ye yönelik 9 Ekim’de başlattığı saldırıları ABD ve Rusya ile varılan mutabakatlara rağmen halen sürüyor. Yapılan saldırılar nedeniyle bu zamana kadar onlarca sivil yaşamını yitirdi. Son olarak 2 Aralık günü, bölgeye yönelik operasyon öncesi Suriye Milli Ordusu (SMO) adı altında toplanan selefi örgüt mensuplarının Til Rıfat kasabasına yönelik gerçekleştirdiği bombardımanda 8’i çocuk 10 sivil hayatını kaybetti. Bölgeye yol açılan bu ölümlerin yanı sıra yine yüz binlerce insan yerinden göç etmek zorunda kaldı.
ABD’nin Lehigh Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nde ders veren Ortadoğu ve Türkiye uzmanı Profesör Henri J. Barkey, Türkiye’nin Kuzey ve Doğu Suriye yönelik saldırılarını ve geçen hafta Londra’da gerçekleşen NATO Zirvesi’ni Mezopotamya Ajansı’ndan (MA) Naci Kaya’ya değerlendirdi.
‘Desteklenmese de göz yumuluyor’
Türkiye’nin Kuzey Suriye’ye yönelik saldırısına uluslararası alanda kimsenin destek vermese de “göz yumduğunu” söyleyen Barkey, dünya ülkelerinin diğer bölgelerde yaşanan insan hakları ihlali konusunda olduğu gibi “elimizden bir şey gelmez” tavrı içinde olduğunu ifade etti. Ortadoğu’da ve dünyanın diğer başka bölgelerinde yaşanan sorunlara Trump yönetimindeki ABD’nin ilgisiz kalmasının bütün dünyayı etkilediğini belirten Barkey, bu görüşünü şöyle savundu: “Çünkü ABD’nin liderliği olmadan adım atılmıyor. ABD, Trump yönetimiyle birlikte bu başat güç olma durumunu kaybediyor. Daha önceki Obama yönetimdeki ABD, örnek bir güç olarak görülüyordu ve başkaları bu güce dikkat edip adımlar atabiliyordu.”
‘Boşluğu Rusya’yı dolduracaktır’
ABD’nin Kuzey ve Doğu Suriye’de kesinleşmiş ve tasvir edilebilecek bir politikasının olmadığını ifade eden Barkey, Rusya’nın ise bölgeye yönelik daha net bir politikası olduğunu kaydetti. Suriye’de Esad rejimini güçlendirecek her adımın Rusya’yı güçlendireceğini vurgulayan Barkey, “Bu yüzden Rusya, Esad’ın Suriye’nin tamamını kontrol etmesi için gereken yardımı yapacaktır. Trump yönetimindeki ABD ise bölgede bir boşluk yarattı. Bu boşluğu Rusya doldurmaya çalışacaktır” diye belirtti.
Barkey, Türkiye’nin bölgede oluşturmak istediği “güvenli bölge” üzerinde de durdu. Barkey, Türkiye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın dile getirdiği gibi güvenli bölge ile orada “huzur ve refah”ın sağlanmayacağını ifade etti. Türkiye’nin Afrin’e de aynı gerekçelerle girdiğini hatırlatan Barkey, “Türkiye ‘güvenli bölge’ ile orada bulunan sahaya huzur götürmeyecektir” dedi.
‘Diplomatik savaş’
Barkey, Türkiye’nin geçen hafta Londra’da toplanan NATO zirvesinde YPG’yi “terör örgütü” olarak tanımlanması talebinin ise bir tür diplomatik taktik olduğunu söyledi. Berkay, “Türkiye her yerde ve her fırsatta kendi isteklerini ön plana getirecektir. Her istediğini gerçekleştiremez ama her fırsatta bu konuyu dillendirecektir. Türkiye bu konuda bir nevi gerilla savaşı vererek, müttefiklerini bezdirmeye çalışacaktır” diye konuştu.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Türkiye’nin YPG’yi “terör örgütü” olarak nitelendirmesine en başından beri karşı durduğunu sözlerine ekleyen Barkey, “Avrupalılar Türkiye’nin kendilerini tehdit ettiklerini düşünüyor. Özellikle mülteciler konusunda Türkiye’nin söylemleri Avrupalılar tarafından bir tehdit olarak algılanıyor. Türkiye’nin tehditlerine karşı Avrupalılar artık Ankara’ya bir set çekilmesi gerektiğini düşünüyor. YPG, DAİŞ’e karşı yürüttüğü mücadelede çok sempati kazandı. Bu anlamda Türkiye kimseyi YPG’nin terör örgütü olduğuna inandıramaz. Bu nedenle Türkiye’nin bu talebi NATO Zirvesi’nde olumlu karşılanmadı” ifadelerini kullandı.
Jeffrey-Barzani görüşmesi
Barkey, ABD Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey ile KDP lideri Mesud Barzani ve Federe Kürdistan Bölgesi Başbakanı Mesrur Barzani arasında gerçekleşen görüşmelere de değindi. Yapılan bu görüşmenin büyütülmemesi ve Jeffrey’in konumu acısından bölgedeki aktörlerle devamlı görüşmesi gerektiğini belirten Barkey, “Jeffrey’in Barzani ile yaptığı görüşme de bu doğrultuda oldu. Bu görüşmenin olağan bir görüşme olduğunu zannediyorum” diye konuştu.
