Meclis komisyonları, siyasetçinin retoriğini sınayan, kamu vicdanını şekillendiren alanlardır. Bu yüzden kimin hangi kürsüye çağrıldığı, hangi davanın hangi zeminde tartışıldığı tesadüf değildir; aynı zamanda bir tercih, bazen de kasıtlı bir yönlendirmedir. Son komisyonda söz alan kişinin kimliği bu açıdan düşündürücüdür: İttihad derneğinin kurucularından, geçmişte Hizbullah davasıyla ilişkilendirilmiş isimlerden birinin, “Kardeşlik ve Demokrasi” başlıklı bir platformda ağırlanması, esasen bu zeminin ruhuna aykırıdır.
Bu tür bir geçmişi olan aktörlerin meselesi, mahkemeler ve hesaplaşma mekanizmalarının gündemidir. Kontrgerilla iddiaları, faili meçhuller, domuz bağları, ölüm kuyuları ve benzeri karanlık dosyalar; uzman araştırması, hukuki süreç ve hakikat arayışının bulunduğu ortamda ele alınmalıdır. Kardeşlik ve demokrasi başlıkları, toplumun geleceğini inşa etme amacı taşımalı; geçmişin kirli kayıtları ise doğru kurumsal kanallarda açığa çıkarılmalıdır. Bu nedenle sorulması gereken soru nettir: Eğer hesap sorulacaksa, bunun yeri bu komisyonun kuracağı alt birimler değil midir?
Bu çerçevede, o kişiyi komisyonda ağırlayan zihniyetin sonucu provokasyon olma ihtimali yüksek görünür. Hem prosedürün hem de kamu vicdanının beklediği, tartışmanın muhatabını doğru zeminine çekme cesaretidir. Provokasyon, gündemi saptırır; hakikatin peşine düşmeyi zorlaştırır. Bu yüzden mesele kişisel tepki sınırlarını çoktan aşmıştır; artık kurumsal reflekslerin devreye girmesi gerekir.
DEM Parti’nin salonu terk etme tercihini de bu gözle okumak gerekir. Anlık bir tepki olarak bu davranışın insani ve siyasal gerekçeleri anlaşılabilirdir: Bu tür bir aktörle aynı platformda bulunmak, mesajları sulandırabilir, mağduriyeti gölgeleyebilir. Ancak siyasi temsil, reflekslerin ötesinde bir disiplin gerektirir. “Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu” Kürt halkının yıllarca bedel ödeyerek devlete oluşturduğu bir komisyondur. Kürt sorunu için kurulmuş bir komisyondur. Komisyonun iki tarafı vardır. Biri devlet diğeri Kürtler oluyor. Devlet ve Kürtler sorunu çözmek için komisyon kurmuşlardır. Komisyonun iki ev sahibi vardır. Biri Kürtler diğeri ise devlettir. Devleti temsilen komisyon başkanı, Kürtleri temsilen DEM Parti ev sahipliği yapıyor. Bu bağlamda; Ev sahibi olan DEM Parti’nin sahnedeki ağırlığı, mekanı terk etmeden önce, provoke eden unsurları ifşa etme ve meseleyi doğru zemine yönlendirme becerisiyle ölçülür.
Çekilmenin stratejik bir tarafı vardır; sembolik bir boşluk, karşı tarafın söylemini anlamsızlaştırabilir. Fakat bu tercih, sistemli bir planla, kamuoyuna ve kurumsallığa mesaj verecek biçimde yapılmalıdır. Bir sandalyenin boş bırakılması, bir temsilcinin kısa süreli çekilmesi ve ardından usulün gerektirdiği başvuruların, örneğin hakikat mekanizmalarının talep edilmesinin yüksek bir söylemsel değeri vardır. Bütün heyetin ani terk edişi ise ev sahibinin ağırlığını zaafa uğratabilir; provokasyonun ekmeğine yağ sürme riski taşır.
Dolayısıyla DEM Parti’ye düşen belki de en anlamlı tutum, tepkilerini haklı bir refleksin ötesine taşıyarak stratejiye dönüştürmek olacaktır. Provokasyonu teşhir etmek, aynı zamanda meseleyi doğru zemine işaret ederek “Bu başlık, alt komisyonlarda ya da hakikat arayışının kurumsal çerçevesinde ele alınmalıdır” diyebilmek önemlidir. Kamuoyuna güven verecek, hukuki ve araştırmacı yolları öne çıkaran bir dil, yalnızca bugünkü haklılığı değil, temsil sorumluluğunun uzun vadeli güvencesini de pekiştirir.
Meclis, sadece anlık duyguların değil, aynı zamanda devlet aklının ve toplumsal vicdanın da sahnesidir. O masada söylenecek ölçülü ama net sözler, provokasyonu anlamsızlaştırır; geçmişin kirlerini aydınlatacak kurumların kurulmasına zemin hazırlar. Ev sahibiyseniz evinizi savunursunuz—ama en çok da düzenini korursunuz. Bugün yapılacak doğru şey, yüksek bir olgunlukla meseleyi doğru komisyonlara sevk etmek ve hesap sorulması gerekenleri hesap verebilir kılacak mekanizmaları talep etmektir.
