Qazi Muhammed’in oğlu Eli Qazi’nin cenazesi Kelar’da toprağa verildi
Qazi Muhammed’in oğlu Eli Qazi’nin (Ali Qazi) cenazesi, Süleymaniye’nin Kelar ilçesinde toprağa verildi.
Almanya’da yaşamını yitiren Qazi Muhammed’in oğlu Eli (Ali) Qazi’nin cenazesi 18 Temmuz 2022 Pazartesi günü hava yoluyla Federe Kürdistan’a getirildi. Hewlêr’den alınan Eli Qazi’nin cenazesi, Süleymaniye’nin Kelar ilçesine nakledildi.
Eli Qazi Kelar’da bulunan Eski Mezarlıkta (Goristana Kevin) toprağa verildi.
Eli Qazi cumhuriyet ilanında 13 yaşındaydı
Eli Qazi (Ali Qazi), 1933 yılında Doğu Kürdistan’ın Mahabad kentinde dünyaya geldi. Mahabad Kürt Cumhuriyeti ilan edildiğinde 13 yaşındaydı. Bir süre Kürdistan Özgürlük Partisi’nin başkanlığını da yapan Eli Qazi, hastalığı nedeniyle bu görevden ayrılmıştı. Ailenin tek erkek çocuğu olan Qazi’nin ise dört oğlu ve bir kızı vardı. Eli Qazi, vefatından önce cenazesinin Mahabad’da toprağa verilmesini vasiyet etmişti. Kürt ulusal liderlerinden Qazi Mihemed, 22 Ocak 1946 tarihinde Mahabad Kürt Cumhuriyeti’ni kurmuştu. Bu cumhuriyet 11 ay ayakta kalabildi. Kürt cumhuriyeti yıkıldığında 31 Nisan 1947’de Qazi Mihemed ve arkadaşları Mahabad’daki Çarçıra meydanında asılarak idam edildi. Qazi Mihemed’in kız çocuklarından Efad Qazi, İsveç’te 1990 yılında eşinin adresine bırakılan bombalı bir koli ile katledilmişti.
Qazi Muhammed
22 Ocak 1946’da Mahabad Çarçıra Meydanı’nda Qazi Muhammed’in öncülüğünde, Kürdistan Cumhuriyeti ilan edildi. Parlamento’nun 11 Şubat 1946’da yapılan 30 üyeli ilk toplantısında Cumhurbaşkanı seçilen Qazi Muhammed, 11 aylık kısa ömründe Kürdistan Cumhuriyeti’nde Kürt dili ve edebiyatı üzerine çalışmalar yürüttü.
İran Ordusu 17 Aralık 1946 yılında Mahabad kentini işgal ederek Mahabad Kürt Cumhuriyeti’ni yıktı. İran yönetimi 2 gün süren göstermelik bir mahkemenin ardından Qazi Muhammed ve arkadaşlarını idam cezasına çarptırdı.
31 Mart 1947’de Mahabad Kürt Cumhuriyeti’nin yıkılmasından sonra, Mahabad Cumhuriyeti kurucusu ve Cumhurbaşkanı Qazi Mihemed, Savunma Bakanı Seyf Qazi ve Mahabad Cumhuriyeti’nin İran Parlamentosu’ndaki Temsilcisi ve Qazi Mihemed’in Tahran Temsilcisi Sadr Qazi İran rejimi tarafından idam edildi.
Qazi Muhammed idam edilmeden önce yazdığı vasiyetnamede Kürtlere birlik ve ittifak çağrısı yaptı:
“Allah aşkına artık birbirinize düşmanlık etmeyin, birbirinizi destekleyerek düşmana ve zalimlere karşı durun. Kürt halkının düşmanları çoktur, zorba ve acımasızdırlar. Her halkın, ulusun başarı sembolü, birliktir, işbirliği ve dayanışmadır. Birliğini sağlamayan, ittifakı olmayan her halk, her zaman düşmanın baskısına maruz kalır, ezilir. Yeryüzündeki tüm halkları gibi artık siz de baskıdan kurtulun. Birlik olursanız, birbirinizi kıskanmazsanız, kendinizi düşmana satmazsanız, siz de kurtulursunuz.”
KELAR
