Zelenskiy, Trump ile görüşmesinde 20 maddelik barış planı üzerinde yüzde 90 anlaştıklarını duyurdu. Trump da büyük oranda anlaştıklarını söyledi
ABD Başkanı Başkanı Donald Trump ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy arasında dün Florida’da gerçekleşen görüşmenin ardından taraflar, savaşın bitirilmesi konusunda olası bir barış anlaşması için umutlu konuştu, ancak hala çözülemeyen bazı başlıklarda uzlaşmaya varabilmek için biraz daha zamana ihtiyaç olduğu da kaydedildi.
Trump, Zelenskiy ile görüşmesinin çok verimli geçtiğini belirterek, “İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana en büyük savaşı sona erdirmek için büyük ilerleme kaydettik” dedi. Trump, masadaki konuların “yüzde 95’ini” hallettiklerini söyledi. Trump, 20 maddelik barış anlaşmasına ilişkin tüm detayları ele aldıklarını ifade ederek, “Olup olmayacağını göreceğiz ama çok yakınız. Kimse şu anda bulunduğumuz noktaya gelme şansına sahip değildi. Kimse bunun mümkün olabileceğini düşünmezdi. Bu yüzden çok iyi iş çıkardığımızı söylemek istiyorum” diye konuştu.
Zelenskıy: Planın yüzde 90’ı üzerinde mutabakata varıldı
Zelenskiy, barış planının tüm yönlerinin ele alındığını belirterek, ABD’li ve Ukraynalı ekipler arasında kaydedilen ilerlemeden memnun olduğunu söyledi. Zelenskiy, “20 maddelik bir barış planımız var, bunun yüzde 90’ı üzerinde mutabakata varıldı. ABD ve Ukrayna güvenlik garantileri yüzde 100 oranında kabul edildi. ABD, Avrupa ve Ukrayna’nın güvenlik garantileri ise neredeyse tamamen uzlaşıya bağlandı. Askeri boyut yüzde 100 oranında kabul edildi. Refah planı ise son aşamasına getiriliyor” diye konuştu.
Kalıcı barışın sağlanmasında güvenlik garantilerinin “kilit nokta” olduğunu ifade eden Zelenskiy, Avrupalı liderlerle yapılan telefon görüşmesinin “verimli” geçtiğini aktararak, “Önümüzdeki haftalarda ekiplerimizin ele alınan tüm konuları sonuçlandırmak üzere bir araya gelmesi konusunda anlaştık. Ayrıca Başkan Trump’la Ocak’ta belki Washington’da Avrupalı liderlerin ve Ukrayna heyetinin katılımıyla bir toplantıya ev sahipliği yapması konusunda da mutabık kaldık” ifadelerini kullandı.
Güvenlik garantileri nedir?
Bu arada Zelenskiy’nin sözünü ettiği güvenlik garantileri konusu, uzun süredir ABD, Avrupalı ülkeler ve Ukrayna arasında tartışılan bir konuydu.
Son görüşmelerde ABD’nin, Ukrayna’ya NATO’nun diğer üyelerine sunulanlara benzer bazı güvenlik garantileri vermeyi kabul etti. Zelenskiy’e göre, ABD 15 yıllık güvenlik garantisi verdi, ancak Ukrayna’nın talebi 50 yıllık. Bu teklif, Zelenskiy’nin Ukrayna’ya gelecekteki Rus saldırılarına karşı koruma sağlayacak NATO benzeri bir koruma verilmesi halinde ülkesinin güvenlik ittifakına katılma girişiminden vazgeçmeye hazır olduğunu söylemesinin ardından geldi. Nitekim Trump’ın sunduğu planın bir maddesi de Ukrayna’nın NATO üyeliğinden vazgeçmesi, bunun karşılığında güvenlik garantilerinin sağlanması yönündeydi.
Avrupalı liderlerle Washington’da ya da başka bir yerde yakında bir görüşme planlandığını ifade eden Trump, Avrupalı ülkelerin Ukrayna’ya sağlanacak güvenlik garantilerinde ana rolü oynayacağını vurguladı.
Trump, Ukrayna’ya güvenlik garantileri konusunda, “Avrupa ile çalışmak istiyoruz ve tahmin edebileceğiniz gibi Avrupa bunun büyük bir kısmını üstlenecek. Biz de Avrupa’ya onların bize yardım ettiği gibi yüzde 100 yardım edeceğiz” değerlendirmesini yaptı.
“Toprak tavizi“ konusu hala çözümsüz: Trump ve Putin tekrar görüşecek
Trump – Zelenskiy görüşmesinin kritik başlıklarının başında ise toprak tavizleri konusu geliyordu. Trump, başkanlık koltuğuna oturduğundan beri Ukrayna’nın Rusya’ya toprak tavizleri vermesi gerektiğini savunuyor. 15 Ağustos’ta Alaska görüşmesinde Trump bu görüşünü daha somut olarak açıkladı ve ardından bugüne kadarki süreçte de bu politikasını sürdürdü. Trump’ın son olarak müzakere edilen barış planında da toprak tavizi konusu kritik başlıklardan biriydi. Bu başlığa göre, Ukrayna, halihazırda Rusya’nın işgali altında bulunan Kırım, Donbas, Zaporizhia ve Herson bölgelerinden vazgeçmesi gerekiyor. Ancak bugüne kadarki müzakerelerde üzerinde uzlaşmaya varılamayan bu başlık, Trump – Zelenskiy görüşmesinde de çözümsüz kaldı.
Trump ile Putin’in Zelenskiy görüşmesi öncesinde “verilmi“ bir telefon görüşmesi yaptığını kaydeden Putin’in Dış Politika danışmanlarından Yuri Ushakov’un da dikkat çektiği ihtilaflı konulardan biri toprak tavizleriydi.
Trump ve Putin’in, Trump’ın Zelenskiy ile görüşmesinin ardından “derhal” tekrar görüşme konusunda anlaştıklarını belirten Ushakov, Ukrayna’nın doğusundaki şiddetli çatışmaların yaşandığı Donbas bölgesi ve diğer ihtilaflı konularda “tamamen ateşkes” sağlanabilmesi için Kiev’den “cesur, sorumlu ve siyasi bir karar” gerektiğini belirtti.
Trump ve Zelenskiy de Donbas ve diğer bölgelerin geleceğine karar vermenin önemli bir anlaşmazlık noktası olduğunu kabul etti.
Müzakerelerin hâlâ başarısızlıkla sonuçlanabileceği ihtimalini dile getiren Trump, “Sanırım birkaç hafta içinde her şey netleşecek. Beklemediğiniz bir madde büyük bir sorun olabilir, anlaşmayı bozabilir. Bakın, çok zorlu bir müzakere oldu. Çok detaylıydı” dedi.
Trump, Donbas bölgesinde serbest bir ticaret bölgesi kurulmasına ilişkin bir soru üzerine, “Mutabaka varıldı demek biraz abartılı olur, şu an mutabakata varılmadı demek daha doğru olur ama bir anlaşmaya yaklaşıyoruz” cevabını verdi.
Zelenskiy de, zorluklara dikkat çekti ve Rusya ile farklı pozisyonları bulunduğunu ekledi.
Çalışma grubu kuruluyor
Trump, Özel Temsilcisi Steve Witkoff, Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Savunma Bakanı Pete Hegseth ve eski başdanışmanı Jared Kushner’in de aralarında olduğu bir çalışma grubu kuracaklarını ve bu çalışma grubunun önce Ukrayna tarafı ile son detaylar üzerine görüşeceğini kaydetti. Trump, çalışma grubunun görüşmelerinin “gerçekten iyi” gitmesi halinde barış planının geri kalan kısımlarının “birkaç hafta” içinde sonuçlandırılabileceğini söyledi.
“Sürecin birkaç hafta sürmesini bekliyoruz, daha uzun değil. Daha sonra da bu çalışma grubu Rusya ile çalışmaya başlayacak.” diyen Trump, bu sürecin uzaması halinde ise savaşın daha uzun süreceğini ifade etti.
Rusya Donbas şartını yineledi
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, başkent Moskova’da gazetecilere açıklamalarda bulundu. Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in dünkü telefon görüşmesinda Ukrayna’da Noel vesilesiyle ateşkesin sağlanması ihtimalini ele almadığını aktardı.
Peskov, Trump ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski arasında dün Florida’da gerçekleşen görüşmenin sonuçları hakkında bilgi sahibi olmadıklarını belirtti. Bunu Trump ve Putin arasında yapılacak telefon görüşmesinde öğreneceklerini söyleyen Peskov, “Bu görüşme en kısa zamanda gerçekleşecek” dedi.
Putin ile Zelenski arasında telefon görüşmesinin yapılması ihtimalini değerlendiren Peskov, “Bu söz konusu değil” ifadesini kullandı. Peskov, Trump’ın, “tarafların, Ukrayna krizinin çözümüne yakınlaştıkları ve müzakerelerin son aşamasına gelindiği” yönündeki değerlendirmelere katıldıklarını da dile getirdi.
Ukrayna’daki çatışmaların hangi şartla durdurulacağı yönündeki soruya Peskov, “Elbette bu, rejim askerlerinin Donbas’tan idari sınırların dışına çekilmesidir. Rusya, hedeflerine ulaşarak çatışmaları sonlandırmayı düşünüyor” yanıtını verdi.
Öbür yandan Peskov, Donbas’ta serbest ekonomi bölgesinin oluşturulması ve Rusya’nın kontrolündeki Zaporijya Nükleer Santrali’nin ABD ile yönetilmesi ihtimalini değerlendirmek istemediğini kaydetti.
Kaynak: NÛMEDYA
