Türkiye ile İdlib konusunda yaşanan derin anlaşmazlıklar nedeniyle Rus Dışişleri Bakanı Lavrov, bir hafta içinde iki defa Türkiye ziyaretini erteledi. Perde arkasında Soçi Mutabakatı’na uymayan Ankara’ya tepki var
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un Türkiye’ye gerçekleştirmesi planlanan ziyaretinin bir hafta içinde ikinci kez ertelenmesi, İdlib’de son yaşanan gelişmeler ışığında taraflar arasında görüş ayrılıklarının arttığına işaret etti. Türk tarafı haftalar öncesinden bu ziyareti duyurmuş ve büyük anlam biçmişti. Hatta Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, geçen hafta Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ile yaptığı görüşmede İdlib konusunda ilerleme olduğunu söylemişti. Ancak ilişkilerin hiç de öyle olmadığı Lavrov’un bilmeceye dönüşen Türkiye ziyareti ile ayyuka çıktı. Rusya Dışişleri Bakanlığı’nın Rus basınında cuma günü yayınlanan açıklamasında, ziyaretin, Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun ajandasındaki değişiklikle ilişkili “teknik” nedenlerden ötürü ertelendiği aktarılsa da Rus gazetelerindeki yorumcular, yapılan bu ertelemenin bir hafta içinde gerçekleşen ikinci erteleme olduğuna dikkat çekerek, bu durumun “toplantının gündemine ve hedeflerine ilişkin iki taraf arasındaki görüş ayrılıklarını” yansıttığını vurguladı. Rus diplomatik kaynaklara göre Lavrov, başlangıçta 12 Mart’ta Ankara’nın ev sahipliğinde düzenlenen uluslararası bir etkinliğe katılmak ve genel olarak Suriye, özelde ise İdlib’deki son durumla ilgili Türk mevkidaşıyla görüşmeler yapmak üzere Türkiye’yi ziyaret edecekti. Ancak ziyaret herhangi bir sebep belirtilmeksizin 18 Mart’a (dün) ertelendi. Ardından Moskova birkaç gün önce, bu kez yeni bir tarih belirtmeden ziyaretin ertelendiğini duyurdu. Bu durum, taraflar arasında uzlaşıya varılamayan görüş ayrılıkları olduğu şeklinde yorumlara neden oldu.
Çelişkili açıklamalar
Moskova, ilk etapta Cisr eş-Şuğur bölgesi yakınlarında gerçekleştirilen hava saldırılarını reddetmişti. Rusya’dan yayın yapan “Kommersant” gazetesi, yayınlanan verilerin “gerçekleri yansıtmadığını” kaydetti. Fakat Rusya Dışişleri Bakanlığı tarafından 2 gün sonra yapılan açıklamada Rus uçaklarının, radikallerin Suriye rejiminin kontrolü altındaki bölgelere saldırılar gerçekleştirmek üzere kullandıkları alanları bombaladığı belirtildi. Açıklamada bombardımanın Türkiye ile “koordineli” olarak gerçekleştirildiği ve uçakların El Nusra’nın İdlib’deki deposunu imha ettiği aktarıldı.
Soçi’de gündemdi
Moskova daha önce Ankara’nın İdlib’de silahtan arındırılmış bölge kurmaya yönelik Soçi Anlaşması’nı uygulamada başarısız olduğu uyarısında bulunmuştu. Türkiye’nin bölgedeki “teröristleri” “ılımlı muhaliflerden” ayırması konusunun yer aldığı anlaşma, eylül ayında Soçi’deki zirvede imzalanmıştı. Ancak Türk tarafı anlaşmanın gereklerini yerine getirmediği gibi gözlem noktalarının bulunduğu İdlib’den Rus ve Suriye ordusuna sıkça saldırılar yapılmıştı. Son Soçi Zirvesi’nde de Rusya ile İran, Türkiye’ye sorumluluklarını yerine getirmeleri yönünde açık uyarılarda bulunmuştu.
Oyalama taktiğinin sonu
Türkiye son dönemde Rusya’dan alacağı S-400 füze savunma sistemi nedeniyle NATO müttefiki ABD ile derin ayrılıklar yaşıyor. ABD, Ankara’nın Rus sistemlerini almakta ısrar etmesi nedeniyle F-35 savaş uçaklarının satışının dondurulması, ilişkilerin gözden geçirilmesi ve ağır yaptırım programları uygulanması konusunda her fırsatta uyarılarını sürdürüyor. Uzun bir süredir iki güç arasında denge siyaseti yapmaya çalışan AKP yönetimi ise gelinen aşamada tercih yapma durumunda.
Rus uçağının düşürülmesi, Büyükelçi suikastı, Suriye içine iki operasyon yapma ve buralarda asker bulundurma, Suriye’de BM’ye göre terörist ilan edilen örgütlerle ilişkiler, Astana ve Soçi’de verilen sözler nedeniyle Moskova’da kredisi oldukça azalan Türkiye’nin adım atmak için 31 Mart yerel seçimlerini beklediği konuşuluyor. Suriye politikasından ani bir dönüşün iç kamuoyunda yaratacağı olumsuz dalgadan çekinen AKP yönetiminin hala Rusya’ya karşı oyalama taktiği sergilediği, bu yüzden de Lavrov’un ziyaretinin ertelendiği ileri sürülüyor. Bir başka iddiaya göre ise Türkiye, Suriye anayasa komisyonuna diğer gruplar içinde kamufle ettiği El Nusra’yı da katmak istiyor. Ancak Rusya ise bu plana sert biçimde karşı çıkıyor ve söz konusu grubun imhasını dayatıyor. Bir diğer iddia da Türkiye’nin İdlib’i bombalayan Rusya’ya bilinçli olarak yanlış koordinatlar verdiği yönünde. Bu olay da ilişkilerdeki gerilimi tırmandırdı.
DIŞ HABERLER
