Alevilere yönelik sahil bölgesindeki katliamların ardından, başkent Şam’ın El Sümeriye Mahallesi’nde saldırılar başladı. Mahallede yaşayan yurttaşlar tehdit, baskı ve şiddet nedeniyle birçok kişi mahalleyi terk etmek zorunda kaldı
Doğan Cihan
Suriye’nin sahil bölgeleri olan Lazkiye, Tartus, Banyas, Halepve Hama’dan sonra bu kez de Şam’da Alevilerin evleri işaretleniyor, Aleviler evlerinden sürülüyor. Mereş benzeri tehcir HTŞ ordusu içindeki güçlerce başlatıldı.
Suriye’de 8 Aralık 2024 tarihinde, Esad ailesinin 53 yıllık iktidarı ve Baas Partisi’nin 61 yıllık siyasi hâkimiyeti sona erdi. Bu siyasi dönüşümün ardından, Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ) lideri Ahmed el Şara’nın öncülüğünde, tek devlet, tek bayrak, tek dil ve tek din anlayışına dayalı yeni bir yönetim modeli oluşturuldu.
Alevilere sistematik saldırılar
Yeni yönetimin kurulmasının ardından, özellikle Alevi nüfusun yoğun olarak yaşadığı Lazkiye, Tartus, Banyas, Şam, Humus ve Hama gibi bölgelerde sistematik, planlı ve bilinçli saldırılar başladı.
6 Mart tarihinde, Suriye Geçici Cumhurbaşkanı Ahmed el Şara yönetimine bağlı Savunma Bakanlığı’nın talimatıyla sahil kentlerinde Alevilere yönelik geniş çaplı bir soykırım saldırısı başlatıldı. Binlerce kişinin katledildiği bilinen saldırılar, uluslararası kamuoyunda ciddi tepkilere yol açtı.
Şam’da Sümeriye’ mahallesinde gerilim
Sahil bölgesindeki katliamların ardından, başkent Şam’ın El Sümeriye Mahallesi’nde 27 Ağustos’tan itibaren Alevi sivillere yönelik saldırılar başladı. Mahallede yaşayan yurttaşlar tehdit, baskı ve şiddet nedeniyle göçe zorlanıyor. Katliam tehlikesiyle karşı karşıya kalan birçok kişi mahalleyi terk etmek zorunda kaldı.
Protestoya müdahale
28 Ağustos tarihinde, zorla tahliyelere karşı tepki göstermek amacıyla Mezze Otoyolu’nda protesto düzenlemek isteyen Alevi kadın ve çocuklar, silahlı grupların saldırısına uğradı. Görüntülerin yayılması üzerine olay kamuoyunda büyük tepki topladı. Protestocular silah zoruyla bölgeden uzaklaştırıldı.
Göç ve mülkiyete el koyma
Saldırılara tepki gösteren bazı Alevi yurttaşlar gözaltına alındı. Kaç kişinin gözaltına alındığına dair net bilgi bulunmamakla birlikte, silahlı grupların birçok kişinin tapularını yırtarak, zorla ev ve iş yerlerinden feragat ettiklerine dair belgeler imzalattığı bildirildi. Mahalleden kaç ailenin göç ettiği bilinmiyor; ancak onlarca ailenin ayrıldığı, bazılarının parklarda ve sokaklarda kaldığı, bir kısmının ise Mezze 86 Mahallesi’ne sığındı.
Endişe yayılıyor
Yaşanan olayların ardından, Alevi nüfusun yoğun olarak yaşadığı El-Verver, Mezze 86 ve benzeri mahallelerde benzer saldırıların yaşanabileceği yönündeki endişeler artmış durumda.
Yoksul Aleviler yaşıyor
El Sümeriye Mahallesi, Esad döneminde askeri lojman olarak inşa edilmişti. Ancak mahalle, ağırlıklı olarak Alevi yurttaşların yaşadığı, yoksul ve küçük esnafın bulunduğu bir yerleşim alanı.
Alevilerin coğrafik dağılımı
Suriye nüfusunun yaklaşık %10–13’ünü oluşturan Aleviler (yaklaşık 2 ila 3 milyon kişi), ülkenin batısındaki Lazkiye ve Tartus vilayetlerinde yoğun şekilde yaşamaktadır. Ayrıca Humus ve Hama vilayetleri ile başkent Şam’ın El Sümeriye, El-Verver ve Mezze 86 gibi mahallelerinde yaklaşık 1 milyon Alevi yurttaş bulunmaktadır.
Sümeriye’de ne oldu?
Şam Valiliği’ne bağlı El Sümeriye Mahallesi’nin yerel yöneticisi ve “emir” olarak bilinen kişi, 8 Temmuz tarihinde 300 aileye evlerini boşaltmaları için 72 saat süre tanıdı. Önceden belirlenen adreslerdeki Alevi yurttaşların evleri, bazı kişiler tarafından çarpı (X) işaretiyle işaretlendi.
27 Ağustos’ta, Suriye Geçici Hükümeti’ne bağlı İçişleri Bakanlığı bünyesindeki silahlı gruplar mahalleye baskınlar düzenledi. Yurttaşlar darp edildi, hakarete uğradı ve gözaltına alındı. Silahlı gruplar mahallede sık sık havaya ateş açarak rastgele taramalar gerçekleştirdi.
