Hükümetin “tasarruf bütçesi” olarak nitelediği 2019 Bütçesi’ni “saray bütçesi” diye adlandıran muhalefet yeni bütçede Diyanet ve Cumhurbaşkanlığı bütçelerinde öngörülen rekor artışa sert tepki gösterdi. Bütçe sunum konuşmasını yapan Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, 2019 Bütçesi’ni “tasarruf” üzerine oturttuklarına vurgu yaptı. Türkiye ekonomisinin örnek gösterildiğini, kamu borç yükünün yüzde 28,3’e indiğini söyleyen Albayrak, enflasyonun düşüşte olduğunu, katma değer ile özel tüketim vergilerindeki indirimlerle birlikte enflasyon hedeflerinin tutturulacağını savundu.
Diyanet’e dev bütçe
Ancak özellikle Diyanet ve Cumhurbaşkanlığı bütçeleriyle ilgili yapılan düzenlemeler muhalefetin sert tepkisine neden oldu. Diyanet İşleri Başkanlığı’nın 2019 Bütçesi’nin yüzde 34,36 artırılarak 7,7 milyar liradan 10,5 milyar liraya çıkarılması öngörülürken Bilim ve Teknoloji, Ulaştırma ve Altyapı, Enerji bakanlıklarının bütçelerinde yüzde 56’yı aşan kesintiler yapılması dikkat çekti. HDP Eş Genel Başkanlarından Sezai Temelli Diyanet bütçesini şöyle eleştirdi: “Diyanet çocukları korkutmaktan başka bir işe yaramıyor. Farklı inançları reddediyor. Vatandaşlara hizmet etmiyor” HDP’li Garo Paylan da DW Türkçe’ye yaptığı açıklamada, Diyanet’in kendisine ayrılan ödeneklerle de yetinmediğini ve her yıl ek ödeneklerle desteklendiğini vurguladı. Diyanet’in bir önceki başkanı Mehmet Görmez’in kendisine 1 milyon liralık makam aracı aldığını hatırlatan Paylan, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın harcamalarının israf olarak görüldüğüne ve kamuoyunda sürekli tartışma konusu olduğuna da dikkat çekti. Paylan, “Bizler her yıl bütçesi artan Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Aleviler başta olmak üzere Hristiyanları, Musevileri, Süryanileri, Keldanileri, Asurileri, Ezidileri ve diğer tüm inançları görmezden gelmesine ve yok saymasına karşıyız. 2019 Bütçe Kanun Teklifiyle söz konusu tutumun derinleşeceğini görüyor ve buna itiraz ediyoruz” diye konuştu. Tıpkı HDP gibi CHP de Diyanet bütçesine sert tepki gösterdi. CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel : “15, Diyanet’in bütçesi geçen yıla kıyasla yüzde 34 oranında artış gösteriyor. Diyanet bu parayı ne yapacak, bir açıklasın” dedi. Özel, “Diyanet’in bütçesi artırılırken üniversitelere araştırma bütçesi sağlayacak TÜBİ- TAK bütçesinde kesintiye gidiliyor. Erdoğan, Türk üniversitelerini dünyanın ilk 500’üne böyle mi sokacak? Bunun takipçisiyiz. Bu bütçeyi kabul etmiyoruz” çıkışında bulundu.
Cumhurbaşkanlığı’na 3 milyar
Bütçe teklifinde, 2018’de 845 milyon lira olan cumhurbaşkanlığı bütçesinin 2019 yılında 2 milyar 818 milyon liraya yükseltilmesi planlanıyor. Muhalefet de, ülkede ekonomik kriz yaşanırken Cumhurbaşkanlığı bütçesinde yüzde 233 oranında bir artış öngörülmesini “kabul edilemez” buluyor. HDP’li Garo Paylan, “Cumhurbaşkanlığı bütçesinde kâr amacı gütmeyen kuruluşlara 12,5 milyon lira kaynak ayrılıyor” derken, bu kurumların hangileri olduğunun ve ne tür kriterlere göre belirlendiğinin açıklanmadığına dikkat çekiyor. Paylan, “Oysaki 12,5 milyon lira gibi onlarca insana istihdam yaratabilecek bu meblağın nereye harcandığının açıklanması gerekir. Bu açıklama yapılmadığı sürece, Cumhurbaşkanlığı bütçesi şaibeli olmaya devam edecektir” diyor. CHP’li Özgür Özel de, “Kamuda tasarruf yapılacağı söylenirken neden Erdoğan’a yeni araçlar alınıyor? Saray bütçesi sarayı düşünüyor, halkı eziyor” eleştirisi getiriyor.
Bütçede emekliler ve emekçiler yok
Tüm Emekliler Sendikası (Emekli Sen) Mersin ve İzmir şubeleri yaptıkları açıklamada 2019 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesinde emekçiler ve emekliler unutulduğunu belirterek “Krizin faturasını ödemeyeceğiz. Emeklilere ve emekçilere ek zam verilmelidir” dediler. Mersin’de Özgür Çocuk Parkı’nda basın açıklamasında konuşan Emekli Sen Şube Başkanı Adil Alaybeyoğlu, “tek adam rejiminin” ilk bütçesinin Saray tarafından hazırlanarak Meclis’e gönderildiğini söyledi. Alaybeyoğlu, “Bütçeler sırf ekonomik değil, bir hükümetin emek, sermaye ekseninde tercihlerini hangi sınıftan yana kullanılıyor, güvenlikçi politikalara mı yoksa demokratikleşme hamlelerine mi öncelik verildiğini gösteriyor. İktidarların kaynağın kimlerden toplanacağı ve nereye harcanacağına dair tercihlerini ortaya koyar. Yaşadığımız ekonomik krizin faturasının kime çıkacağının, krizin etkileri karşısında kimlerin korunacağının işaretleri bütçede verilir” diye konuştu. İzmir’de ise Emekli-Sen üyeleri Bütçeye ilişkin Konak ilçesinde bulunan Kemeraltı girişinde basın açıklaması yaptı. Açıklamayı “Aynı gemide, aynı sarayda, aynı uçakta değiliz” dövizi taşıyan sendika üyeleri adına Mehmet Düşünceli yaptı. Düşünceli, parlamentonun bütçe teklifini reddetmesi halinde bile, bir önceki yılın yeniden değerleme oranına göre ayarlanarak sunulan bütçenin yürürlüğe gireceğine dikkat çekti. Yine 2019 bütçesinde 960 milyar gider ön görüldüğünü belirten Düşünceli, “Gelirler 807 milyar, bütçe açığı 93 milyar olarak görülüyor. Bunun anlamı, 2019 yılında 93 milyar lira halka zam olarak yansıyacak” dedi. Düşünceli, tasarruf öngörülürken Cumhurbaşkanlığı bütçesinin yüzde 29, Diyanet bütçesinin yüzde 34,5 oranında arttırılmasını, Sanayi Bakanlığı bütçesinin ise yüzde 4,5 oranında azaltılmasının hükümetin önceliklerini ortaya koyduğunu vurguladı.
ANKARA
