Konferansta katılan siyasetçi, aktivist, insan hakları savunucuları Abdullah Öcalan’ın sunduğu çözüm modellerinin toplumsal sorunlar için yol haritası olduğunu belirttiler
Ezgi Çadırcı / Aziz Oruç
Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti), 6-7 Aralık’ta İstanbul, Bakırköy Cem Karaca Kültür Merkezi’nde “Uluslararası Barış ve Demokratik Toplum Konferansı” düzenledi. İki gün süren konferansta aydın, akademisyen, hukukçu, gazeteci ve Nobel ödüllü birçok katılımcı konuşma gerçekleştirdi. Öte yandan birçok siyasi parti temsilcileri, yazarlar ve gazetecilerden oluşan geniş bir kesim ise tarihi konferansa dinleyici olarak katıldı.
İmralı Adası’nda 10 yıl kalan ve geçtiğimiz aylarda tahliye olan Veysi Aktaş’ın okuduğu Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’ın “Barış ve Demokratik Toplum İnşasıyla Sosyalizmi Yeniden Kazanalım” mesajı konferansa damga vurdu.
İki gün boyunca yakında takip ettiğimiz konferansa katılan siyasetçi, aktivist, insan hakları savunucusu birçok isimle konferansı konuştuk.
Öcalan, Marksist literatürünü geliştiriyor
Abdullah Öcalan’ın DEM Parti Konferansı’na göndermiş olduğu masajın tarihi olduğuna vurgu yapan TJA aktivisti Sebahat Tuncel konferansın önemli olduğunu ifade ederek şunları belirtti: ‘Bu konferans sadece Kürt sorunun barışçılık çözümü değil, demokratik toplum inşasının nasıl olacağını, yol haritasını gösteren programatik bir şeydi. Türkiye Sosyalist Hareketi, Öcalan’ın Marxizm üzerine değerlendirmelerini çok yoğun eleştiriyor. Sayın Öcalan’ın Marks’ın sınıf analizinin gerçek toplumu ve toplumsallığı anlamada yetersiz kalındığını, asıl daha da ileri gitmek ilk çelişkinin aslında kadın erkek arasındaki çelişki olduğunu, kadın etrafında oluşan toplumsallığa yönelik avcı erkek kulübüne saldırısı olarak tanımladığı kastik katil saldırısıyla başlatmak gerektiğini belirtiyor. Yani ilk saldırının aslında devletle komün arasındaki bir saldırı olduğu, devletle sınıf arasında değil devletle komün olduğunu belirtiyor. Devletle sınıf arasında da bir çelişki var. Ama tarihsel başlangıç açısından bunu izah ediyor. Ve Sayın Öcalan şunu ekliyor: Marks o dönem açısından bunu göremezdi çünkü bugünkü arkeolojik kazılar bugünkü bilimsel teknolojik gelişmeler o dönem yoktu elindeki mevcut veriler mevcut bilgilerle bunu değerlendirdi. Marxizm hala aslında güncelliğini koruyan bir noktada ve Sayın Öcalan bir Marxist. Marks’ın teorisini yani sosyalizmi, Marksist literatürünü geliştirerek günümüze yani yeni döneme sosyalist bir yaşam mümkün mü sorusunu soruyor.”
Nasıl yaşayacağız?
Konferansta okunan mesajın kamuoyunda çok paylaşıldığını söyleyen Tuncel, “Sosyal medyadan bir kısmı negatif paylaşıyor bir kısmı pozitif ama bence önemli olan o değil önemli olan paylaşılıyor olmasıdır. Türkiye’de bu gündeme ihtiyaç var. Nasıl yaşayacağız, kapitalist moderniteden nasıl kurtulacağız, kapitalizmin toplumu toplum olmaktan çıkarma haline karşı nasıl bir toplumsallıkla mücadele edeceğiz?’ dedi.
Demokratik Komünler Birliği
Sosyalizm toplumsallığın siyaseti olduğunu aktaran Tuncel, ‘Bunu nasıl örgütleyeceğiz? Ekim Devrimi’nde biliyorsunuz herkes Sovyetlerdeydi, Sovyetler Meclis örgütlenmesiydi. Çin Devrimi’nde Halk Meclisleri vardı. İşte başka sosyalist hareketlerde başka örnekler var. Sayın Öcalan da bunu Demokratik Komünler Birliği olarak tanımladı. Yani toplumun hücrelerine kadar örgütlenmesi, sosyalist bir bilinci, sosyalist yaşamın toplumun hücrelerine kadar yayılması gerektiğini örgütlenme biçimi de demokratik komünler olarak tanımladı. Ocak olabilir demişti daha önce. Yani şimdiki tezleri değil aslında. Sayın Öcalan’ı okuyanlar bilir. Yani özgürlük sosyolojisinden bugüne işte 4-5 tane savunması var. 5’inci savunmada da dair bu fikirleri vardır. Şimdi güncelde daha yoğun tartışıyor. O açıdan hani tartışmalar yapılması kötü değil. Ama burada tabi anlamadan ya da sadece kötülemek açısından daha kavramsallaştırmadan tartışmanın içeriğine girmeden yapılan tartışmalar niyetli. Ama onun dışında gerçekten özellikle genç kuşağa yeni şeylere de yeni tartışma kolları sunuyor. Sosyalist hareketi yeniden aslında bu konuda canlandırdı” diye belirtti.
Enternasyonalist dayanışma
Sosyalistlerin Abdullah Öcalan’ın manifestosu üzerine görüş önerilerini, eleştirilerini sunduklarını ifade eden Tuncel, ‘Bence bunlar geliştirici ve katkı verici. Zaten Sayın Öcalan yeni dönem politikasında, uluslararası alanında enternasyonalist dayanışma, enternasyonist mücadele, Türkiye bağlamında da sosyalist hareketle ortak bir gelecek kurma, demokratik cumhuriyeti birlikte inşa etme konusunda bir yaklaşımı var. Bu tartışmaları bunu evirtmek yani Türkiye’deki tekçi otoriter faşizan sistemden nasıl kurtulabiliriz, demokratik cumhuriyeti nasıl inşa edebiliriz ve bununla birlikte Kürt halkının özgürlük sorunu nasıl çözebiliriz Türkiye yoksul emekçilerin hak ve özgürlük sorunu nasıl çözebiliriz, kadın özgürlük sorunu ekolojik sorunu bütün bunlar için bir yol haritasıdır. Bu açıdan pozitif tartışmak ve buna göre değerlendirmek önemli” dedi.
Nereden başlayacağız?
Tuncel son olarak şunları belirtti: “Şu soruyu sormak istiyoruz. Nasıl yaşamak istiyoruz? Ve bu yaşamak istediğimiz topluma hangi yol yöntemle ulaşırız ve nereden başlayacağız? Yani Sayın Öcalan buna diyor sistem içinde sisteme karşı diye tanımlamıştı. Bu önemli. Yani kapitalist modernist sistem içerisinde kapitalist moderniteye karşı demokratik sosyalist bir sistemi demokratik moderniteyi inşa ederek yola başlamak lazım. İşimiz çok, yolumuz uzun. Bu açıdan negatif tartışma değil, pozitif tartışmalara bakmak lazım. Sayın Öcalan’ın son olarak onu söyleyeyim. Zaten son dönemlerdeki bütün mesajlarında dikkat ederseniz pozitif gündem negatif değil, yıkıcı değil, pozitif gündemle süreci inşa etmek gerektiğini söylüyor. Bence biz de böyle yapalım, pozitif gündem oluşturalım.
Çandar: Yepyeni bir süreç başladı 
Abdullah Öcalan’la yepyeni bir süreç başladığını belirten DEM Parti Amed Milletvekili Cengiz Çandar, bir yıl önce hayali bile kurulamayacak tarihi anların yaşandığını söyledi. Çandar devamında şunları aktardı: “Fakat bütün bunları anlamlı kılan Abdullah Öcalan’ın 27 Şubat tarihinde yaptığı çağrıydı. Hepimizin üstüne eğilerek tartışıp zenginleştirmesi gereken, yepyeni bir ufuk ortaya koydu. Öcalan inşa sürecine hepimizi davet ediyor. Türkiye’deki iktidar sahipleri Türkiye yüzyılı diyor. Abdullah Öcalan attığı adımlarla bunun içini somut olarak dolduracak görüşler ortaya koydu ve bunun nasıl yapılacağının yolunun taşlarını döşemeye başladı. En önemlisi daha henüz bunun pratiğinin çok çok çok başındayız ama pratiğe geçmeden önce kuramsal çerçeve olmadan, bu işin kuramı olmadan pratiğin bir anlamı yoktur. Pratik belli kuramın teorinin üstüne kurulmalıdır.”
Öcalan’ın açtığı yol dünyayı etkileyecek
Abdullah Öcalan’ın çok önemli bir düşünür ve siyasi aktör olarak sahneye tartışılmaz bir şekilde girdiği ve yerleştiğini belirten Çandar, Abdullah Öcalan’ın açtığı yol ve inşa etmeye çalıştığı şeyin bütün bir dünyayı bütün bir uluslararası sistemi etkileyebileceğini ifade etti. Çandar, “Dolayısıyla çok yeni bir kuramsal serüven önümüzde duruyor ve bizlerin hepimizin onun açtığı bu yolda onu inşa etmeye çalıştığı geleceği canlı kanlı kılmak ve ona can vermek, hayat vermek gibi hükümlülükler altındayız. 27 Şubat çağrısından sonraki açıklamalarıyla inşa edilmekte olan yeni dönemin ne olduğu onun düşünce kıvrımlarını iyice kavrayarak, üstünde daha bol bol tartışarak içselleştirerek, sindirerek yol almamız gerekiyor. Daha yolun başındayız ama bu yolda yürüyerek, başarabiliriz” dedi.
‘Çözüm modelleri yankı uyandırdı’
Abdullah Öcalan’ın konferansa gönderdiği mesajın çok önemli olduğunu belirten DBP Eş Genel Başkanı Keskin Bayındır, “Geçmişten günümüze fikirlerinin uluslararası kamuoyunda tanınmış, bilinmiş aydın akademisyen, yazar ve akademi dünyasında tartışılıyor oluşu ve bunun İstanbul’dan dünyaya yayılması bizler açısından çok önemli bir durumu teşkil ediyor. Sayın Öcalan’ın hem küresel kapitalist sistem krizini hem de Ortadoğu’daki son 200 yıllık temel meseleler dahil ortaya koymuş olduğu çözüm parametreleri ve çözüm modelleri bugün uluslararası ve dünya camiasına çok ciddi bir yankı uyandırdı” diye belirtti.
Küresel güçler çözüm üretmiyor
Küresel ve bölgesel sistemleri bugüne kadar herhangi bir çözüm modelleri ve yöntemleri oluşturamadığını söyleyen Bayındır şunları belirtti: “Sadece daha çok savaş üreten, daha çok sorun ve kriz üreten modellere karşı Sayın Öcalan başta bölgesel bir ve küresel bir mesele haline gelen Kürt meselesi olmak üzere, Ortadoğu ve küresel sorunlara dair demokratik modernite kapsamında ciddi anlamda çözüm tezleri ortaya koydu. Bu konferansa bugün uluslararası bir zemine taşınıyor. İnanıyoruz ki bu önümüzdeki süreçler daha çok Sayın Öcalan’ın değerlendirmeleri, tezleri, kuramları uluslararası kamuoyunda, akademi dünyasında ve farklı kesimler tarafında yaygınlık kazanacak. Bu bir aşamaydı, bir andı, önemli bir andı açıkçası. Böylesi uluslararası ve büyük çaplı bir konferansın İstanbul’da, Türkiye’de gerçekleştiriyor olması ayriyeten bir önemi var. Çünkü Sayın Öcalan Türkiye’de ve İmralı’da tutuluyor. Dolayısıyla fiziki olarak da ona yakın, mesafe olarak yakın, böylesi bir zeminde onun fikirlerinin bu kadar kapsamlı bir şekilde ele alınıyor ve tartışıyor olması ayrı bir önemi ifade eder.”
‘Dünyada insan hakları kriz içinde’
Ortadoğu’da ve dünyada insan hakları rejiminin ciddi kriz içerisinde olduğunu belirten İHD Eş Genel Başkanı Oya Ersoy, “Ortadoğu başta olmak üzere de etrafımızın, halkların etrafı bütün dünyada savaşlarla kuşatıldığı bir dönemde bu coğrafyamızda şu an adı konulmamış sadece süreç olarak tarif edilen süreç tarihi bir fırsattır. Bu fırsatın bütün demokrasi ve barış isteyenler tarafından iyi kullanılması gerekiyor. Bu ancak bizim insan haklarından doğru bir rejimin kurulması için ki adil ve kalıcı bir barış -ancak insan hakları rejiminin yeniden kurulmasıyla mümkündür. Bunun için kolektif bir mücadele ve ciddi anlamda bütün güçlerin demokrasi güçlerinin dayanışmasıyla mümkün. Bunun yapılması lazım. Konferansın barış ve çözüme hizmet etmesini umuyorum. Tabii ki bu topraklarda, bu coğrafyada çok farklı koşullar var. Ama biz bu coğrafyanın bütün birikimine sahibiz. O yüzden bütün herkesin ortak dayanışması ve kolektif iradesiyle önümüzdeki dönemin örgütlenmesi gerektiğine inanıyorum” diye belirtti.
‘Kadın sorununu temel görmeliyiz’
Abdullah Öcalan’ın göndermiş olduğu mesajı kadınlar açısından değerlendiren DEM Parti Kadın Meclisi Sözcüsü Halide Türkoğlu, “Uzun zamandır aslında Kürt kadın hareketi, Türkiye kadın hareketi ve dünyadaki kadın hareketlerin bir barış mücadelesi söz konusu. O yönüyle de demokratik toplum çağrısı ile birlikte eşitliğin, özgürlüğün, kadın sorunun temel gündem olarak görmekteyiz. O yönüyle baktığımızda aslında bir yandan, enternasyonel mücadele dediğimizde tam da buradan el almak gerekiyor. Çünkü demokratik toplumun kendisi aynı zamanda bir kadın mücadelesini oluşturma, kadın özgürlükçü bir toplumun inşasını da temel alan bir mesele. Yine sosyalizm gerçekliğini ele aldığımızda özellikle Sayın Öcalan’ın vurgu yapmaya çalıştığı bir mesele kadın özgürlük sorunu da buradan okumak gerekiyor’ diye belirtti.
Konferans bir başlangıç
TJA’lı hukukçu Ruşen Seydaoğlu, “İrlanda’sından Bask’ına kadar geniş bir bölgede Barış ve Demokratik Toplum fikrinin tartışıldığı bir konferanstan geçiyoruz. Barış’ın inşası, barışın tartışılması, demokratik entegrasyon yasalarının kadınla olan ilişkisi, bir bütün barış ve kadın ilişkisi biz arasından çok önemli. Bu anlamda Kürt kadınların ve dünyada direnen özgürlük için kimlik mücadelesi veren, kendi statüsü için mücadele veren kadınların bir araya geleceği daha çok zeminliğinin yaratılacağını, bunların bizzat bizim tarafımızdan yaratılacağını biliyoruz. Bu anlamda konferans da aslında bir başlangıç gibi görünebilir. Enternasyonel fikrinin ne kadar önemli olduğu barış meselesinde, demokratikleşme meselesinde. Bizler de burada aslında kadından doğru tartışmalarla deneyimlerin kadınların yaşamını nasıl etkilediğini biraz daha anlamaya anlamlandırmaya çalışıyoruz” diye ifade etti.
HABER MERKEZİ
