Adana’nın Yumurtalık ilçesinde bulunan Sugözü Termik Santrali sahibi İSKEN şirketine yaklaşık iki yüz kırk hektarlık alan ‘Özel Endüstri Bölgesi’ yapıldı. Bu karar bölgede süren yıkımı daha da büyütecek
Bülent Ongun / İstanbul
Adana’nın Yumurtalık ilçesinde daha önce belirlenen ‘stratejik enerji üretim sahası’ kapsamında Cumhurbaşkanı R. Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla 240 hektar arazi Su Gözü termik santraline tahsis edildi. Resmi Gazete’de yayımlanan on bin yedi yüz üç sayılı karar uyarınca, bölgeye ‘Özel Endüstri Bölgesi’ statüsü verildi. İskenderun Enerji Üretim Ve Tic. A.Ş’ne (İSKEN) yaklaşık iki yüz kırk hektarlık arazi, dört bin yedi yüz otuz yedi sayılı Endüstri Bölgeleri Kanunu’nun dördüncü maddesinin Ç fıkrası gereğince bu yeni unvan verilerek bölge termik santral cehennemine dönüşmesine bir katkı daha sunulmuş oldu.
İSKEN Ekim’de OYAK’a devredildi
2004’te açılışı yapılan ve 22 yıldır santrali işleten Almanya merkezli Steag Power GmbH’nin yüzde 51 hissesine sahip olduğu İSKEN-Sugözü Enerji Santrali’nde hissesini OYAK’a devretti. 2025 yılının temmuz ayında varılan mutabakatın ardından 9 Ekim 2025 günü İspanya’nın Madrid kentinde devir için resmi imzalar atıldı. İmza törenine OYAK Enerji Şirketleri Yönetim Kurulu Başkanı Yüksel Yılmaz ve İSKEN Enerji Yönetim Kurulu Başkanı Uğur Doğan ile Steag Power GmbH Denetim Kurulu Başkanı Philip Wack ve Steag Power GmbH Hukuk Müşaviri Dr. Niels – Jacob Küttner katılmıştı.
‘Özel Endüstri Bölgesi’
İSKEN’e devredilen saha önce 2019 yılında alınan 5140 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile “Münferit Yatırım Yeri” olarak belirlenmişti. Yeni düzenleme ile sahanın statüsü “Özel Endüstri Bölgesi” olarak güncellenmiş sayılıyor. Bu değişim, OYAK’a İskenderun Enerji’nin bölgedeki yatırım esnekliğini artırma hedefi taşıyor. Yeni statü, mevcut Sugözü Termik Santrali’nin de yer aldığı havzada gerçekleştirilecek ilave termik santral veya ilave ünitelerin önünü açıyor. Özel Endüstri Bölgesi ilanıyla birlikte, şirketin bu alanda yürüteceği projeler için ruhsat ve izin süreçlerinde hızlanma sağlanacağı belirtiliyor.
Körfez sermaye istilasında
AKP iktidara geldiği 2002 yılından itibaren, İskenderun Körfezi enerji, petrokimya ve sanayi havzası olması tasarlandı. Bunun ardından Sugözü Sahili’nde Almanya tarafından Sugözü Kömürlü Termik Santrali kurulurken, 2022’de ise Çinli bir şirket tarafından inşa edilen Hunutlu Termik Santrali körfezin kirleticilerinin başında geliyor. İskenderun Körfezi’nde 17 termik santral projesi hazırlanırken, 5’i ise Erzin kıyılarındaydı. Bu santrallerden birisi de Akenerji bağlı ortağı olan Egemer Elektrik Üretim A.Ş. tarafından işletilen, Erzin Doğalgaz Kombine Çevrim Santralidir.
Körfez cehenneme dönüştürüldü
Bölgede İskenderun Körfezi’nde Tufanbeyli Termik Santrali, İskenderun Termik Santrali ve Atlas Termik Santrali faaliyette bulunurken, Demir çelik tesislerine bağlı kömürlü termik santralde faaliyetini sürdürmekte. Ayrıca Körfez ağızına inşası süren Akkuyu Nükleer Santrali bölgenin adeta cehenneme dönüştürüldüğünü ortaya koymakta. Sugözü Termik Santralı’na devlet yılda yaklaşık 500 milyon ABD doları aktarmış olması dikkat çekerken, söz konusu termik santral, Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre Ankara’da kurulmuş olan ve Alman sermayesine ait İSKEN adlı şirket tarafından işletilmekte.
Kanser halkın kaderi oldu
Bu şirketin en büyük hissedarı bir Alman şirketi olan STEAG AG. Geçtiğimiz ekim ayında hisselerini OYAK’a devrederken, Sugözü Termik Santralı’nda Kolombiya’dan ithal edilen kömürün kalitesi, kükürt oranı, kül oranı ve karbon oranı verilerle net bir şekilde belirlenmeden, kamuoyundan adeta saklandı. Adana merkezde havadaki kirletici maddeler (PM10) Türkiye’de belirlenmiş sınır değerin iki katı, Dünya Sağlık Örgütü tavsiye değerlerinin ise dört katı üzerinde. Adana, yılın yüzde 65’inde bu kirli havayı solumak zorunda bırakılırken, kanser ve diğer akciğer hastalıkları bölge halkının adeta kaderi oldu.
Deniz suyu 35 dereceye çıktı
Körfez’de deniz sıcaklığı normalin çok üstünde 35 derecelere ulaşamaya başlarken, bu santrallerin tamamı denizden aldıkları soğutma suyunu kullanmakta ve ısınan suyu yeniden denize deşarj etmekte. Bu durum Akkuyu Nükleer Santral için de büyük bir risk oluşturmasına rağmen santral inşası sürerken, bölgede sanayi tesisleri ve termik santraller kurulmaya devam ediliyor. Deşarj noktaları ve çevresindeki deniz suyunun ısınması, santrallerin kurulduğu bölgelerdeki yerel canlı türlerinin ölümüne ve yok olmasına neden olurken, bölgeyi istilacı türler doldurdu. Diğer yandan aynı bölgede enerji ve petrokimya endüstri bölgesi oluşturulmuş olması bölgenin idam fermanı işlevi görüyor.
Bölge hukuka aykırı
Enerji Endüstri İhtisas Bölgesi, Kimya OSB, Sasa Petrokimya Tesisleri gibi devasa işletmeler körfezin Ceyhan kıyılarında inşa edilmiş durumda. Ayrıca bölgede halen 7 olan liman sayısının 15’e kadar çıkarma planları ise devam ediyor. Yeşil deniz kaplumbağaları için Akdeniz Havzası’nda öncelikli yuvalama kumsallarından biri olan proje alanındaki santral, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nün 2009/10 Genelgesi’ne göre hukuka aykırı ve İskenderun Körfezi Bütünleşik Kıyı Alanları Planı (BKAP) ve Mersin-Adana Bölgesi Çevre Düzeni Planlarına aykırı olarak inşa edildi.
Beş kişiden biri ölüyor
Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporu hazırlanırken ölçülen hava kalitesine ait veriler, güncel mevzuatın limit değerlerinin çok üzerinde bir kirliliği gösterirken, santralin ÇED olumlu kararının geçerli olması mümkün değildi. İskenderun Körfezi’ndeki diğer termik santral ve sanayi tesislerinin çevreye ve insan sağlığına etkileri kümülatif olarak değerlendirilmedi. Termik santralin Sağlık Etki Değerlendirmesi (SED) yapılmadan yani halk sağlığı üzerindeki etkisi hiçe sayılarak santraller inşa edildi. Adana’da hava kirliliği her 5 kişiden 1’i hayatını kaybederken, bölgeye verilen özel statüyle birlikte körfez yaşanamaz bir yer haline getiriliyor.
EKOLOJİ SERVİSİ
