Dünya Kültür Mirası Listesi’nde olan Sur’da sokağa çıkma yasağı ile birlikte yıkım da sürüyor. UNESCO’nun Sur’a karşı sessizliğini halen koruduğunu dile getiren Mimarlar Odası Genel Başkanı Eyüp Muhcu, bu tavrının kabul edilemez olduğunu söyledi
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Kültür Mirası Listesi’de bulunan Diyarbakır’ın tarihi Sur ilçesi Cevatpaşa, Fatihpaşa, Dabanoğlu, Hasırlı, Cemal Yılmaz ve Savaş mahallelerinde, 2 Aralık 2015’te ilan edilen sokağa çıkma yasağı, yıkım ve inşaat devam ediyor. Mimarlar Odası Genel Başkanı Eyüp Muhcu, Dünya Kültür Mirası olarak tescillenen Sur’da kültür ve tarih katliamında UNESCO’nun sessizliğini halen koruduğunu söyleyerek, UNESCO’nun Sur’a karşı tavrını eleştirdi. Muhcu, Diyarbakır Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü’nün ise var olan yasalara uymayarak, suç işlediğini söyledi.
Tarihsel doku yok edildi
Devletin tüm organlarının Sur’un yıkımı için koordineli çalıştığına dikkat çeken Muhcu, Diyarbakır’daki surları insanlığın ortak mirası olduğunu belirterek, “Mimarlar Odası olarak hukuki süreç başlattık. Bütün hukuki girişimlerimiz fiili sürecin durmasını engelleyemedi. Çünkü hukuki demokratik ve mesleki çağrılarımızı dikkate almayan bir yönetici tavrıyla karşılaştık” dedi. Sur’da değerlerin yok edilmeye çalışıldığını ifade eden Muhcu, “Bunların geriye getirilmesi söz konusu değil. Yerine yapılan yapıların Suriçi’yle, mimarisiyle, tarihsel dokusuyla ve değerleriyle uzaktan yakından hiçbir alakasının olmadığını belirtmek gerekiyor” şeklinde konuştu.
Zorla imza atıldı
Sur’un yıkım sürecinden devletin kurumlarında kanunlara uyulmayarak yasadışı işler yapıldığına dikkat çeken Muhcu, daha önce Suriçi’ni değerlendirebilecek nitelikte kurul üyesinin sınırlı olduğunu ve buna rağmen bunu göre bilen uzmanların olduğu belirterek, “Kültür mirası, tarih nedir bilmeyen bir takım siyasal kesimler kadrolaştırıldı” dedi. Kurullar bu yöndeki kimi itirazları yaptıkları zaman polis gücüyle bizzat yasadışı evrakların imza edildiği, izinlerin alındığını söyleyen Muhcu, “Her koşula karşı da asli sorumluluklarını yerine getirmeleri, bu kentin tarihine ve mesleklerine saygı duymaları gerekirdi” diye konuştu.
Toplumsal bilince ihtiyaç var
Sur için çalışmalarına devam edeceklerini ve ne yapılabilir konusunda tartışmalar sürdürdüklerini dile getiren Muhcu, “Biz tarihe not düşmek istiyoruz. Bu karanlık dönemi aydınlatmak ve bu dönemde kaybedilen değerleri yine yurttaşlarla, kamu kuruluşlarıyla, üniversitelerle paylaşmak istiyoruz” dedi. Sürece bağlı olarak toplumsal bilincin gelişmesinin önemli olduğunu söyleyen Muhcu, “Toplumsal bilinci destekleyen davranışların her alanda, herkes tarafından sergilenmesi gerekiyor” ifadelerini kullandı.
Tarihi surlarda yangın
Devam eden “Millet Bahçesi” çalışmaları kapsamında tahrip edilen surların üzerinde biriken kuru otların kimliği belirsiz kişilerce ateşe verilmesi sonucu üç ayrı noktada yangın çıktı. Yangına Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi İtfaiye ekipleri müdahalede bulundu. Yangın, itfaiye ekiplerinin çalışmaları sonucunda kontrol altına alındı. Dikkat çeken yangınla ilgili soruşturma başlatıldı.
‘Millet Bahçesi’ yaşam düşmanı
Diyarbakır’ın tarihi Surları, Dicle Vadisi’nde bazı çalışmalar sonucu tahrip ediliyor. Daha önce tepkiler üzerine durdurulan ve Diyarbakır 1. İdare Mahkemesi tarafından iptal edilen Dicle Vadisi Projesi farklı isimle devam ediyor. AKP Genel Başkanı Tayyip Erdoğan’ın seçim vaadi olan ve birçok resmi kurum tarafından yürütülen “Millet Bahçesi” çalışması kapsamında Devlet Su İşleri 10. Bölge Müdürlüğü’ne ait iş makineleri Surların etrafında ağır iş makinalarıyla çalışmaya başladı. Bu çalışmalar kapsamında Sur’un en zayıf duvarları olarak bilinen doğu duvarlarının hemen dibinde şantiye kuruldu. Surların hemen sıfır noktasında iş makineleriyle kazı ve düzleştirme çalışmalarında Sur’un doğu duvarında 2 metre boyutunda bir çökme meydana geldi. Birinci dereceden tescilli yapının hemen dibinde ağır iş makinelerinin yaptığı kazı sonucu çöken duvarın yerine beton bariyer konulması dikkat çekti
Lezgin Akdeniz/Diyarbakır-MA
