Hasankeyf’in sular altında bırakılma sürecini ‘Heskîf’ belgeseliyle anlatan Yönetmen Elif Yiğit, tarihe tanıklık etmek düşüncesiyle belgeseli çektiğini söyledi
Batman’ın 12 bin yıllık tarihi Hasankeyf ilçesi, tepkilere rağmen yapımı tamamlanan Ilısu Barajı suları altında bırakıldı. Yönetmen Elif Yiğit, tarihin su altında kalması ve binlerce kişinin göç etme sürecini “Heskîf” adlı belgeselle anlattı. Hasankeyf’e ilk olarak 2013’te giden Yiğit, belgeselin çekimlerine 19 Ağustos 2019’da başladı ve Ekim 2020 ayında tamamladı. Kürtçe ve Türkçe çekilen belgesele, yurtdışındaki birçok festivalle gönderildiği için alt yazı olarak İngilizce de eklendi. 3 bölümden oluşan belgeselde, ilk olarak yıkım öncesi insanların Hasankeyf’te, köylerde ve şehirde nasıl yaşadığını, ikinci bölümde ise yıkım süreci, barajda su tutulması ve sonraki süreç, üçüncü bölümde de su tutulmasından sonra insanların göç etmesi ve yerleştikleri yerlerdeki yaşamları anlatılıyor.
Belgeseli anlatan yönetmen Yiğit, tarihi Hasankeyf’i ilk kez 2013’te gezmeye gittiğini belirterek, televizyonda yıkım sürecinin başladığını gördüğünde çok etkilendiğini ve bunu IŞİD’in Palmire’yi yok etmesine benzettiğini söyledi. Yiğit, “nasıl bunların yapılmasına izin veriliyor” diye kendisine sorduğunu ve buna karşı elinden gelen her şeyi yapmaya karar verdiğini belirterek, “Bu hisler çerçevesinde Hasankeyf belgeseline başladım. 90’lı yıllarda köylerimiz yakıldı ve biz köyümüzü terk etmek zorunda kaldık, şimdilerde bazen yıkılan köyümüze gidiyor. Annem diyor ki burada bizim evimiz vardı, şurada tandırımız vardı ama yok yani yıkmışlar ne ev var ne tandır” diye konuştu.
Kültür yok ediliyor
Toplumsal hafızanın silinmemesi için belgeseli çektiğini dile getiren Yiğit, sadece tarihi yapının değil insanların tarihle birlikte kültürlerinin de yok edildiğini fark ettiğini söyledi.
‘Yüz yıllardır yaşıyorlar’
Belgeselde Alzheimer hastası yaşlı bir amcanın çekimlerinin kendisini çok etkilediğini belirten Yiğit, “Hasankeyf’i bilmemesi, yeni Hasankeyf’e alışmaması eski Hasankeyf’in sular altında kaldığını unutmasından kaynaklı sürekli evine geri dönmek istemesi. Oğlu Eyüp ile olan röportajımızda, babasının devamlı olarak kendilerine beni evime götürün, burası benim evim değil diyordu. Mesela birçok köylü yeni yerleşim yerinin yapımı geç yapıldığı için çadırda kalmaya başladı ve bu 8-9 ay sürdü. Evleri ise şu an yeni yeni yapılmaya başlıyor. O insanların yaşadıkları beni çok etkilemişti. O insanlar o köylerde yüz yıllardır yaşıyorlar. Yaptıkları iş hayvancılık ama birileri gelip yaşadığınız yeri sulara gömüyor ve sizleri hiç bilmediğiniz bir yaşam kültürüne, kalabalık sokaklara ve çok katlı binalara koyuyor. O köylüler ‘bizler şehirde nasıl yaşayacağız’ diye anlattı” diye konuştu.
Çadır kurup sabahladı
Belgeselin çekimi esnasında yaşadığı sorunlara dikkat çeken Yiğit, belgeseli kısıtlı imkanlarla çektiğini söyledi. Hasankeyf’in sular altında kalma sürecinde çadır kurup burada sabahladığını vurgulayan Yiğit, şunları söyledi: Tarihe tanıklık etmem gerektiğini düşünerek çekimlere devam etmem gerektiğini anladım ve tekrardan çekimlere başladım. Belgesel bittiğinde zaten Hasankeyf’in her tarafı sularla dolmuştu. Su dolduktan sonra tekrar ara ara çekimlere gittim orada ki yaşamın nasıl devam ettiğini görmek için o arada da sular bazen çekiliyor ve artıyordu. Sular çekildiği zamanlarda da sular altında kalan bazı evlerin damları görülüyordu.
DİYARBAKIR
