Binlerce yıllık “Horhor Bahçeleri”nde bir yandan ağaç katliamı yapılırken bahçe çöplüğe dönüştürüldü. Birinci derece SİT alanı olan Horhor Bahçeleri yok olma tehlikesiyle karşı karşıya
Wan’ın Rêya Armuşê (İpekyolu) ilçesinde bulunan, binlerce yıllık tarihi geçmişi, farklı kimliklerin bir arada yaşadığı, göl kıyısında mavi ve yeşilin buluştuğu Wan Kalesi eteklerindeki “Horhor Bahçeleri”nde bir taraftan göz göre göre onlarca ağaç kesimi gerçekleşirken, diğer yandan bahçeye atılan çöpler ile adeta doğa katliamı yaşanıyor. Yaklaşık 3 bin yıllık Horhor Bahçeleri, ismini kalenin altından çıkan doğal kaynak suyundan aldığı gezgin ve tarihçilerce ifade edilmekte. Bahçedeki her bir ağaç, kalınlığı ile gökyüzünün maviliğine uzanan dallarında yüzlerce yılın izlerini taşıyor. Dalların gövdeyle birleştiği yerden kesilen onlarca ağacın yapraklı kısımları ise hala yerde duruyor.
Güvenliği haberi yokmuş!
Birçok uygarlığın merkez olarak kullandığı ve yaklaşık 3 bin yıllık geçmişe sahip bahçe, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca “doğal sit-nitelikli doğal koruma alanı” olarak tescilli. Her yıl binlerce yerli ve yabancı turistin ücretli olarak giriş yaptığı bahçede onlarca ağaç yakılarak veya kesilerek yok ediliyor. Kim ya da kimler tarafından kesildiği bilinmeyen ağaçlar için kalenin ön girişinde güvenlik bulunmasına rağmen söz konusu kıyım önlenemiyor. Ağaç kıyımını sorduğumuz güvenlik görevlileri, durumdan haberlerinin olmadığını öne sürüyor.
Bataklığı kuruttular
Talana açık hale getirilen bahçede sadece ağaç kıyımı ve atılan çöpler tehdit oluşturmuyor. Alanı turizmin odağı haline getirmek iddiasıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı, Van Valiliği ve kayyım yönetimindeki Büyükşehir Belediyesi tarafından 2023 yılında yapılan restorasyonla tarihi ve doğal görünüm yok edildi. Bir taraftan kalenin ön ve arka tarafında iş makinalarının kazı işlemi sonucu kalenin üzerinde bulunduğu kayanın altından doğal kaynak suyunun yönünün değiştirilmesine yol açıldı. Diğer taraftan yine kazı sonucu ağaçların su ihtiyacının büyük bir bölümünü bataklıktan karşılanırken, çıkan suyun yönü değiştirilerek, birçok canlı türünün yaşam alanı olan bataklıkların büyük bir kısmı kurutuldu.
Haber: Zelal Tunç / MA
