Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın ABD ziyareti öncesi, ABD’den ithal edilen pirinç, tütün, badem, ceviz, Antep fıstığı gibi tarım ürünlerine uygulanan vergiler kaldırıldı.
Bu durum Türkiye tarımını ve içine çekildiği girdabı tekrar gözler önüne sererek, gündeme taşıdı.
Evet. Türkiye tarımı küresel tarım, gıda ve ecza şirketlerinin on yıllardır kıskacında. Küresel şirketler bir yanda şirketlerin hamileri gelişmiş kapitalist ülkeler diğer yanda, ellerindeki kerpeten ile Türkiye tarımından menfaat koparıyorlar.
Koparılan her menfaat ile Türkiye tarımı kan kaybediyor. Türkiye tarımı ve tarımcısından koparılan en yeni menfaat parçasının neler götürdüğüne/götüreceğine bakalım.
1- ABD’den vergisiz tütün ithalatı ile zaten zararına üretim yapan tütün üreticisi daha fazla zarara girecek.
2- ABD’nin sübvansiyonlu bademi ve cevizi, Türkiye iç piyasasına elini kolunu sallayarak destursuz girecek. Yerli üretici bu ithal ürün fiyatlarıyla rekabet edemeyecek. Zarar edecek.
3- Antep fıstığı üreticisi zaten maliyetine, bazı yıllar maliyetin altında ürününü satıyor. İthalat kapılarının vergisiz açılmasıyla Antep, Urfa ve Siirtli üreticiler için ciddi bir darbe olacak.
4- Türkiye’de uygulanan tarım politikaları nedeniyle üretim girdilerinin (mazot, gübre, elektrik, ilaç, sulama) fiyatı sürekli artıyor. Türkiyeli çiftçilerin üretim maliyetleri sürekli yükselirken bu sübvansiyonlu-düşük fiyatlı ithal ürünler karşısında Türkiyeli üreticiler tutunamayacak. İflas edecek.
5- Tarımda dışa bağımlılık daha da artacak. Tüketici dışa bağımlı fiyat dalgalanmalarıyla pahalı gıda tüketmek zorunda kalacak.
2006’da benzer durum
Yine bir ABD ziyareti öncesinde, şeker politikaları ilgili olarak, 26.11. 2006 tarihinde Milletvekili Gürol Ergin, TBMM deki konuşmasında şöyle diyor: “Edinilen bilgilere göre, Erdoğan, ABD gezisine çıkmadan önce Cargill konusunda Ankara’da bir dizi temas yaptı. Şirket yetkilileri ile bürokratlar, ABD temaslarında gündeme gelecek olan Cargill konusunda çözüm yolu bulunması için bir araya geldiler. Bu amaçla hazırlanan Cargill dosyası Erdoğan’ın çantasına konuldu”
“Erdoğan, geçen cumartesi New York’ta Cargill yetkililerine, çözüm için atılan adımları anlattı. Şirket yetkilileri, hukuki sorunun çözümü ve kota uygulamasının esnekleştirilmesi talebinde bulundular. Erdoğan, görüşme sonrasında ABD’den Ankara’ya talimat vererek ‘kesin çözüm’ istedi ” diyordu. Bundan tam 19 yıl önce.
Ne oldu?
Türkiye kendine yeterli, hatta üretim fazlası olduğu şeker konusunda, nişasta bazlı şekere (NBŞ) kota verilmesi, şeker fabrikalarının özelleştirilmesi ile şekerpancarı üreticisi çiftçilerin 2/3’ü pancar üretimini terk etti. Şekerde ihracatçı iken ithalatçı olduk.
Anlaşılan kapitalizmin Kabe’si ABD’ye gidiş için tarım, gerekli vize kriterlerinden biri.
