Kürt halkının kimlik mücadelesi, sadece kültürel ve etnik tanınma meselesi değil, aynı zamanda demokratikleşme, eşitlik ve adalet taleplerinin karşılanması için bir fırsattır. Kimliklerin yasal güvence altına alınması ve demokratik toplum ilkelerinin hayata geçirilmesi, sadece Kürt halkı için değil, tüm Türkiye toplumu için eşitlikçi bir dönüşümün temelini atar
Keskin Bayındır
Toplumlar, yalnızca kendi iç dinamikleriyle değil, aynı zamanda dışsal baskılarla şekillenir. Her toplum, kendi kimliğini, değerlerini ve haklarını savunma mücadelesi verirken, bu süreç çoğu zaman devrimsel bir dönüşümü tetikler. Kürt halkı, bu coğrafyada uzun bir tarihe dayanan bir kimlik mücadelesinin öznesi olmuştur. Ancak bu mücadele yalnızca etnik aidiyetin savunulmasından ibaret değildir. Kürt kimliği, yıllarca süren baskılar ve dışlamalarla karşı karşıya kalmış, ancak bu süreç aynı zamanda toplumsal eşitlik, özgürlük ve demokrasi gibi evrensel taleplerle birleşerek bir toplumsal dönüşümün temellerini atmıştır. Bir halkın kimliğini savunma mücadelesi, sadece kendisini var kılma çabası değil, adaletin, eşitliğin ve özgürlüğün yeniden tanımlandığı bir sürecin parçasıdır.
Kürt sorunu, sadece bir etnik kimlik meselesi olmanın ötesine geçer; bu mesele, bu coğrafyanın tarihsel ve toplumsal yapısının derinliklerine kök salmış bir dönüşümün ifadesidir. Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinden itibaren, Kürt halkı kimliğini ve kültürünü savunurken, aynı zamanda toplumsal yapıyı yeniden şekillendiren özgürlük, eşitlik ve adalet taleplerini de gündeme getirmiştir. Cumhuriyet’in ilk yıllarından itibaren devletin benimsediği homojenleştirici anlayış, Kürtlerin dilini, kültürünü ve tarihsel mirasını silmeye çalışmış; bu baskılar yalnızca bir etnik kimlik mücadelesine değil, demokratikleşme, özgürlük ve eşitlik taleplerinin temellerine yol açmıştır.
Kimlik mücadelesi, toplumun tüm yapısının yeniden inşa edilmesi gerektiğini vurgular. Bu dönüşüm, toplumu eşitlikçi, adil ve demokratik bir şekilde yeniden yapılandırmayı gerektirir. Kimliklerin tanınması, ayrımcılığın ortadan kaldırılmasına, toplumsal uyumun güçlenmesine ve daha hoşgörülü bir toplumun inşa edilmesine olanak tanır. Bu süreç, sadece özgürleşme değil, aynı zamanda toplumsal barışın inşasında da kritik bir adımdır.
Modern demokrasi anlayışında, toplumların eşit söz hakkına sahip, katılımcı yapılar halinde var olması gerektiği savunulur. Bu yapılar, yalnızca seçimlere dayalı temsil ile değil, aynı zamanda toplumun her bireyinin yerel düzeyde karar alma süreçlerine katılımını sağlayan mekanizmaları içerir. Bu, halkın kültürel kimliklerini özgürce ifade etmeleri ve eşit haklarla var olmaları için gereklidir.
Sayın Öcalan, kimlik mücadelesinin sadece Kürt halkının haklarıyla sınırlı kalmadığını, aynı zamanda toplumsal dönüşüm sürecinin gerekliliğini vurgulamaktadır. ‘Demokratik Toplum’ perspektifi, tüm halklar için özgürlük, eşitlik ve demokratik değerler temelinde bir toplum inşasını savunur. Bu düşünce, sadece etnik kimliklerin tanınmasını değil, tüm bireylerin eşit haklarla yaşayabileceği bir toplum yapısının kurulmasını amaçlar.
Bu düşünceyi daha da derinleştirerek, John Rawls’un ‘Adaletin Teorisi’ne göz atabiliriz. Rawls, adaletin yalnızca hukuksal bir mesele olmadığını, sosyal bir sözleşme olduğunu vurgular. Rawls’un eşitlikçi adalet anlayışına göre, her birey, toplumun refahını artırmak için eşit fırsatlara sahip olmalı ve kimliklerden bağımsız olarak haklarının güvence altına alınması sağlanmalıdır. Kürt halkının kimlik mücadelesi, bu eşit haklar talebini gündeme getirir; çünkü Kürt halkının kültürel ve siyasal kimliği toplumun tüm üyeleriyle eşit bir biçimde güvence altına alınmalıdır. Bu güvence, sadece Kürt halkının haklarının korunmasıyla sınırlı kalmaz, tüm toplumun eşitlik temelinde yeniden yapılandırılmasını sağlar.
Bu mücadelenin anlamı sadece bir halkın kimliğini savunmak değil, tüm toplumsal yapının eşitlikçi bir temele dayalı olarak dönüşümünü sağlamaktır. Bu dönüşüm, etnik kimliklerin tanınmasının yanı sıra, toplumun tüm üyelerinin eşit haklara sahip olmasını, kültürel çeşitliliğin zenginlik olarak kabul edilmesini ve her bireyin özgürlüklerini kullanabilmesi için gereken koşulların yaratılmasını gerektirir.
Katılımcı ve eşitlikçi bir yapı ihtiyacı
Demokratik bir toplumda, her birey eşit haklara sahip olmalı ve bu haklar, tüm toplumu kapsayan bir adalet anlayışı temelinde güvence altına alınmalıdır. Kürt halkının kimlik mücadelesi, bu eşit haklar talebini dile getirir: Kürt halkının kimliği, kültürel ve siyasal olarak güvence altına alınmalıdır. Bu güvence, sadece Kürt halkının haklarının korunmasıyla sınırlı kalmaz, tüm toplumun eşitlik temelinde yeniden yapılandırılmasına olanak tanır.
Demokratik toplumun inşası, kimliklerin yalnızca tanınmasıyla değil, aynı zamanda katılımcı ve eşitlikçi bir yapının kurulmasıyla mümkündür. Modern ulus-devletler, tarihsel olarak homojenleştirici ve asimilasyonist politikalar izlemiş, bu da heterojen toplulukları dışlamış ve kimlik mücadelesini marjinalleştirmiştir. Bu geçmiş, kimlik mücadelesinin neden bu kadar merkezi bir rol oynadığını anlamamız için kritik bir unsurdur.
Demokratik bir toplum, tüm kimliklerin eşit haklarla varlıklarını sürdürebilmesi için gerekli koşulları oluşturmalıdır. Bu anlayış, devletin farklılıkları hoşgörüyle kabul etmesi ve toplumsal zenginlik olarak görmesi gerektiği görüşüne dayanır.
‘Demokratik Toplum’ perspektifi, bir halkın sadece kendi kimliğini tanıyıp özgürleşmesi değil, aynı zamanda toplumsal yapıyı demokratik değerler temelinde yeniden şekillendirmeyi de amaçlar. Tüm kimliklerin, inançların ve kültürlerin eşit ve özgür bir biçimde varlıklarını sürdürebilmesi, ancak böyle bir modelle mümkündür. Bu çözüm önerisi, sadece Kürt halkı için değil, tüm toplumlar için geçerli bir yaklaşımdır.
Toplumlar, karşılıklı saygı ve hoşgörü çerçevesinde bir arada var olmalıdır. Her birey, kendisini ve kimliğini özgürce ifade edebilmelidir. Bu temel ilke, devletlerin ve toplumların kimlikler arasındaki eşitsizlikleri ortadan kaldırmalarını ve sosyal barışı inşa etmeye yardımcı olabilir.
Kimlik siyaseti, demokratik bir toplum anlayışına dönüştüğünde, toplumsal uzlaşı ve karşılıklı tanıma temelinde bir barış süreci mümkün hale gelir. Bu, etnik ve kültürel kimliklerin birbirine karşı ayrımcılık değil, toplumsal çeşitlilik ve zenginlik olarak kabul edilmesini sağlar.
Kürt halkının kimlik mücadelesi, kültürel, etnik ve dilsel varlıkların tanınmasının ötesine geçer. Bu, yalnızca bir halkın kimliğinin tanınması değil, toplumun genel yapısının adalet, eşitlik ve özgürlük temelleri üzerine yeniden inşa edilmesi için bir fırsattır. Kimliklerin yasal güvence altına alınması, toplumsal dönüşümün sağlanmasında kritik bir adımdır ve sadece bir halkın haklarının korunmasına odaklanmakla kalmaz, tüm toplumun eşitlikçi bir temele dayalı olarak yeniden yapılandırılmasına olanak tanır.
Toplumsal adalet özgürlükle mümkün olur!
Kimliklerin tanınması, toplumsal yapının daha demokratik ve adil bir şekilde inşa edilmesini gerektirir. Bir toplum, kimlikleri ve farklılıkları güvence altına alarak yalnızca bireylerin özgürleşmesini sağlamakla kalmaz, aynı zamanda toplumun tüm üyelerinin eşit haklarla varlık bulabilmesini garanti eder. Bu güvence, kimliklerin sadece tanınması değil, yasal olarak korunması anlamına gelir; bu da toplumsal barışın inşası için zorunlu bir adımdır.
Bu noktada, Charles Taylor‘ın kimlik tanıma teorisi, bu sürecin ne kadar merkezi bir önem taşıdığını anlamamıza yardımcı olur. Taylor, kimliklerin tanınmasının yalnızca kültürel bir hak değil, aynı zamanda bir özgürlük meselesi olduğunu savunur. Bu nedenle kimlik mücadelesi, sadece kültürel bir mesele değil, toplumsal yapıyı dönüştürme ve daha eşitlikçi bir toplum inşa etme fırsatıdır. Bu açıdan, kimliklerin güvence altına alınması sadece bireylerin değil, tüm toplumun özgürlüğünün teminatıdır.
Kimlik mücadelesi, yalnızca kültürel bir mesele değil, aynı zamanda sosyal ve siyasi bir haktır. Bu hak, tüm toplumların özgürleşmesi için bir fırsat sunar. Toplumsal adalet, ancak tüm kimliklerin özgürce varlık gösterebildiği bir toplumda mümkün olur.
Kürt halkının kimlik mücadelesi, sadece kültürel ve etnik tanınma meselesi değil, aynı zamanda demokratikleşme, eşitlik ve adalet taleplerinin karşılanması için bir fırsattır. Bu mücadelenin başarılı olabilmesi, toplumun tüm bireylerinin eşit haklarla varlıklarını sürdürebileceği demokratik bir toplum yapısının kurulmasına dayanır. Kimliklerin yasal güvence altına alınması ve demokratik toplum ilkelerinin hayata geçirilmesi, sadece Kürt halkı için değil, tüm Türkiye toplumu için eşitlikçi bir dönüşümün temelini atar.
*DBP Eş Genel Başkanı
