Sürecin durma noktasında bulunduğu sırada devreye giren Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan, aldığı çekilme kararı ile sürecin önünü açtı. Geri çekilme ile birlikte yasal düzenlemeler açısından hızlı bir biçimde adımların atılması ve gerilla güçlerinin Türkiye’ye dönüşünün başlaması bekleniyor
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin 1 Ekim 2024 tarihinde Meclis’te DEM Parti Eş Genel Başkanı Tuncer Bakırhan ve partilerin elini sıkması sonrasında Türkiye’de Kürt sorununun çözümü bağlamında yeni bir tartışma başladı. Bu tartışmaların sürdüğü süreçte 22 Ekim tarihinde Bahçeli Meclis’te tekrar kürsüye çıktı ve bu sefer “Abdullah Öcalan gelsin Meclis’te konuşsun” açıklamasında bulundu.
‘Demokratik siyaset ve hukuki boyut’
Bu ve pek çok açıklama sonrasında uzun zamandır ağır bir tecrit altında tutulan Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan ile görüşmeler başladı. Abdullah Öcalan, yeğeni DEM Parti Milletvekili Ömer Öcalan ile yaptığı ilk görüşmede, “Koşullar oluşursa süreci çatışma zemininden hukuki ve siyasi zemine çekebilirim” mesajı verdi. Devam eden süreçte yapılan pek çok görüşmeye dair mesajlar veren Abdullah Öcalan, 27 Şubat’ta “Barış ve Demokratik Toplum Çağrısı” başlığı ile hazırladığı çağrıda, PKK’nin amacına ulaştığını, bu nedenle kendisini feshetmesini istedi. Abdullah Öcalan aynı zamanda çağrıya, “Şüphesiz ki pratikte silahların bırakılması ve PKK’nin kendini feshi, demokratik siyaset ve hukuki boyutun tanınmasını gerektirir” cümlesi ile noktayı koydu.
Komisyon kuruldu
PKK, çağrının gerekliliklerine uygun bir biçimde toplanarak, çalışmalarını sonlandırma kararı aldı. Aynı zamanda 11 Temmuz’da da silahların devre dışı bırakmak istediğini yaptığı silah yakma töreni ile tüm dünyaya duyurdu ve demokratik siyasete katılım için siyasi ve hukuki adımların atılması gerektiğine işaret etti. Bu gelişme sonrasında Meclis’te Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu kuruldu. Komisyon, iki aylık çalışma periyodunda Kürt sorunu ve çözümü bağlamında fikri olan pek çok kesimi dinledi.
Süreç karşılıklı durma noktasına geldi
Komisyon henüz çalışmalarını sürdürdüğü esnada özellikle İYİ Parti gibi siyasi partiler, Sözcü Gazetesi ve televizyonun yanı sıra Halk TV, Cumhuriyet Gazetesi gibi pek çok mecra ve bu mecraları yöneten odaklar, sürece karşı tutumlarını daha da sertleştirdi ve süreci sabote etmeye çalıştı. Aynı zamanda devlet ve iktidar da siyasi ve hukuki yönden adımlar atmadı ve bu durum süreç karşıtlarını cesaretlendirdi. Edinilen bilgilere göre bu ve buna benzer pek çok durum, süreçte yeni bir gerilime yol açtı. Süreç, karşılıklı bir biçimde durma noktasına geldi. Devlet ve PKK arasında gerçekleşen görüşmeler ve kurulan mekanizmalar bu gerilimi aşamadı.
Öcalan devreye girdi
Sürece vakıf kaynaklardan edinilen bilgilere göre gerilimin gittikçe artması ve aşılamaması sonrasında Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan devreye girdi. Abdullah Öcalan, kurulan masanın dağılmaması gerektiğini, sürecin hala yürütülebileceğini hatta ivme kazandırılabileceğini ifade etti.
Abdullah Öcalan aynı zamanda atılacak yeni adımları belirlerken bu hamle ile sürece ve çözüme karşı odakların argümanlarını zayıflatarak, çözüm yanlısı güçlerin elini güçlendirmek istediğini de belirtti. Devlet heyeti ile yapılan müzakerelerde ön plana çıkan birkaç seçenek üzerinde durulurken Abdullah Öcalan’ın yasal düzenlemeler olmadan gerilla gruplarının Türkiye’ye gelmesinin doğru olmayacağını ifade etti. Kaynaklar, Abdullah Öcalan’ın bu öneriyi kesin bir dil ile reddettiğini belirtti.
Geri çekilme kararı nasıl alındı?
Abdullah Öcalan, 30 yıldan fazladır silahlı mücadeleyi bitirmeye dönük çaba gösterdiğini, PKK’nin de kongresini toplayarak bu duruma destek verdiğini, bu nedenle silahlı mücadeleyi sona erdirme kararına destek niteliğinde bir adıma ihtiyaç olduğunu belirterek, Türkiye’de bulunan PKK güçlerinin Türkiye dışına çıkmasının daha doğru olacağını, var olan gerilimin de bu şekilde bitebileceğini ifade etti.
Yeni bir çağrı
Ayrıca olası provokasyon ve sabotaj zeminlerinin bu adımlar ortadan kaldırılacağını ifade eden Abdullah Öcalan, yapılan görüşme ve yürütülen temaslar sonrasında kendini fesheden PKK’ye yeni bir çağrı yaptı. PKK de bu yeni çağrının gerekliliklerine uygun bir biçimde hareket ederek, güçlerini Türkiye dışına çıkarmayı kararlaştırdı.
Herhangi bir sorun çıkmadı
Edinilen bilgilere göre kongrede alınan kararlar referans alınarak, Türkiye’de bulunan iki bölgedeki gerilla güçlerinin sınır dışına çekilmeye yönelik hazırlıkları yaptı ve yolla çıktı. Paylaşılan bilgilere göre; gerilla grupları ile asker arasında bu sırada her hangi temas ve çatışma olmadı. Gerilla güçleri güvenli bir biçimde planlanan yere ulaştı ve düzenlenen basın açıklamasına katıldı.
Edinilen bilgilere göre bu çekilme sürecinin gelişmelere göre birkaç ay sürebileceği de ifade edildi.
Görüşmede gündemde ne olacak?
Görüşmelere vakıf kaynaklar, 30 Ekim’de İmralı Heyeti Pervin Buldan ve Mithat Sancar ile AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan arasında yapılacak görüşmede de bu konular ve pek çok konun da tekrardan gündeme geleceğini paylaştı. Toplantıda özellikle Abdullah Öcalan’ın görüşmelerde sorunun çözümü konusunda sarf ettiği sözler ve verdiği mesajların yanı sıra durduğu çizgi ve kararlığının Erdoğan’a iletilmesi bekleniyor. Aynı zamanda görüşmede, Erdoğan’ın soruna ve çözüme ne şekilde yaklaştığı da anlaşılmış olacak.
Komisyon görüşme sonrası gidebilir
Yapılacak görüşmede aynı zamanda sürecin daha sağlıklı bir zemine kavuşması için atılacak yeni adımların da konuşulması bekleniyor. Bunun yanı sıra gerilla güçlerinin Türkiye’ye dönüşü ve siyasete katılması için yapılması planlanan yasal düzenlemeler, komisyonun İmralı’ya gidip gitmeyeceği konularının da görüşmede gündeme gelmesi bekleniyor.
Edinilen bilgilere göre bu görüşmeden sonra komisyonun Abdullah Öcalan ile görüşmesi bekleniyor.
Kritik tarih yılbaşı
Paylaşılan bilgilere göre aynı zamanda gerilla güçlerinin sorun yaşamadan Türkiye’ye geri dönüşlerini sağlayacak yasal düzenlemelerin de yılbaşından önceye kadar bitmesi ve gerilla güçlerinin o tarihlerden sonra geri dönüşünün sağlanması bekleniyor.
Haber: Mehmet Aslan / MA
