Türkiye’de ormanlara giriş yasağının bitmesiyle birlikte yangınlarda adeta patlama yaşanıyor. Diğer yandan Dünya meteoroloji örgütü yaptığı açıklamada 2021 yılında yaşanan orman yangınlarının insan sağlığına etkilerini açıkladı
Dünya üzerinde ve Türkiye’de iklim değişimi nedeniyle orman yangınları giderek artarken, rantsal amaçlı yangınlar çok daha fazla ormanı yok ediyor. Türkiye’de bu süreçlere ek olarak ‘güvenlik’ vb. nedenlerle çıkan orman yangınları ise ciddi boyutlarda yılın her zamanında yaşanıyor. Batı da yangınlara uçaklar ve helikopterle müdahale edilirken, Kürt coğrafyasından ise yangınlar sadece izlenip kendiliğinden sönmesi bekleniyor. Tüm bunlar yaşanırken ormanlara giriş yasağının kalmasıyla birlikte orman yangınlarını başlaması dikkat çekerken, toplam 22 orman yangını yaşandı.
303 ev boşaltıldı
Tarım ve Orman Bakanlığı bir gün içinde çıkan orman yangınlarıyla ilgili yaptığı açıklamada, “Ülkemiz genelinde 13 orman yangını, 9 kırsal alan yangını çıkmıştır. Bu yangınlardan 20’si kontrol altına alınmış olup, soğutma çalışmaları sürmektedir” denildi. Çıkan yangınlarda genişliği ve kontrol altına alınmakta zorlanılan Mersin’in Gülnar ilçesi Büyükeceli mevkiinde yaşanan orman yangını hakkında açıklama yapan Mersin Valisi Ali Hamza Pehlivan, “110 hanede 450 vatandaşımızı tahliye ettik” diye belirtirken sabah saatlerin bu sayı artarak boşaltılan ev sayısı 303’e yükseldi. Tahliye edilen yurttaş sayısı ise 790′ a ulaştı.
Mersin ve Soma’da sürüyor
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Mersin’in Gülnar ilçesindeki yangınla ilgili açıklamasında ise, “Yangını kontrol altına alma çalışmaları; 11 uçak, 29 helikopter (9 adet Milli Savunma Bakanlığı, 5 adet İçişleri Bakanlığı Rezerv Güç), 138 arazöz, 15 dozer, 850 personel ile devam etmektedir. Orman yangınında 5 Orman Genel Müdürlüğü personeli yaralanmış olup, tedavileri yapılmak üzere sağlık kurumlarına sevk edilmiştir. 7 Eylül 2022 tarihinde ülkemiz genelinde 13 orman yangını, 9 kırsal alan yangını çıkmıştır. Mersin/Gülnar ve Manisa/Soma’da çıkan orman yangınlarını kontrol altına alma çalışmaları devam etmektedir” ifadeleri er aldı.
Soma’da 2 yangın çıktı
Manisa’nın Soma ilçesinde çıkan yangının kontrol altına alınmasının ardından, ilçede akşam saatlerinde ikinci yangın meydana geldi. Yangın nedeniyle 2 mahalle boşaltıldı. Kızılören Mahallesi yakınlarındaki ormanlık alanda çıkan yangının nedeninin belirlenemediği açıklandı. Bölgeye 10 helikopter, 6 uçak, 61 arazöz, 10 dozer ve 4 su tankeri sevk edildi. Rüzgarın etkili olduğu bölgede ekiplerin söndürme çalışması sürerken kırsal Beyce ve Heciz mahallelerine yaklaşınca 2 mahalle de tedbir amaçlı tahliye edildi. Manisa Valiliği’nin yaptığı açıklamada, “104 nüfuslu Heciz Mahallesi’nde ikamet eden vatandaşlarımız ile 1000 kadar küçükbaş hayvanın tedbir amaçlı tahliyesi gerçekleştirilmiştir. Beyce ve Kızılören Mahalleleri’nde de gerekli tedbirler alınmıştır” denildi.
Orman yangınları insanları hasta ediyor
Dünya Meteoroloji Örgütü’nün (WMO) yayımladığı 2022 Hava Kalitesi ve İklim Bülteni’nde, son bir yılda çıkan orman yangınları ve sıcak hava dalgalarının etkileri incelendi. Temmuz ve Ağustos 2021’de en yoğun orman yangınlarının görüldüğü Sibirya, Kanada ve ABD’nin batı bölgelerinde yangınların havadaki parçacıklı madde oranının 2,5 mikrometreye ulaştığı bildirildi. Parçacıklı madde oranında 2,5 mikrometre seviyesinin, insanda ciğer ve dolaşım sistemini etkilemesi nedeniyle ağır sağlık riski olarak değerlendirildiği kaydedildi.
Kirlilik artacak
WMO Genel Sekreteri Petteri Taalas, “Küre ısınırken orman yangınlarına bağlı hava kirliliğinin, düşük emisyon durumunda dahi artması bekleniyor” diye belirtti. Taalas, “Hava kirliliği, sağlık risklerinin yanı sıra ekosistem ve atmosferin sağlığı için de tehdit içeriyor” ifadelerini kullandı. Dünya genelinde yıkıcı orman yangınlarının 21. yüzyılın sonuna doğru yüksek karbon ve sera gazı salımı halinde yüzde 40-60, düşük salım halinde ise yüzde 30-50 artış gösterebilecek. Diğer yandan Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), WMO ve Birleşmiş Milletler Enerji Programına (UNEP) bağlı araştırmacıları, 2022 Uluslararası Temiz Hava Günü dolayısıyla yaptıkları ortak açıklamada, küresel hava kirliliğindeki güncel durumu değerlendirdi.
Temiz hava soluyan insan sayısı yüzde 1!
Açıklamada, DSÖ’nün hava kalitesi standartlarına uygun temizlikte hava soluyanların oranının dünya nüfusunun yüzde birinden az olduğu belirtilirken sağlıksız hava solumanın en çok yaşlılar, çocuklar ile doğum öncesi ve sonrası süreçteki kadınları etkilediği bildirildi. DSÖ’nün verilerine göre, her yıl ölen 15 yaş altı 600 bin civarında çocuğun hava kirliliğinin yol açtığı hastalıklar nedeniyle yaşamını yitirdiği, milyonlarca çocuğun ise hava kirliliğinden dolayı ciddi sağlık sorunları yaşadığı aktarıldı. Hava kirliliğinin gıda kalitesini olumsuz etkilediği, buna dair en son 2006’da yapılan araştırmada ozon tabakası hasarının 23 tarım mahsulünde küresel oranda 26 milyar ABD doları zarara uğrattığı kaydedildi.
Hem yakılıyor hem de kesiliyor!
Uzun yıllardır Kürt coğrafyasında yaşanan orman yangınları çoğunlukla operasyonlar sırasında ortaya çıkarken, yangınlar devlet görevlileri tarafından sadece setredilirken yurttaşların söndürme girişimleri ise engelleniyor. Şırnak’ta operasyon gerekçesiyle ormanlarda büyük yangınlar çıkarılmış ve söndürmeye bile gerek duyulmadı. Asker ve korucuların birlikte organize ettiği ağaç kesimleri ise 3 yıla yakın süredir aralıksız sürerken, on binlerce ağaç katledilip korucular eliyle pazara taşınarak satıldı. Bu uygulamalara tepkiler artarken, Türkiye’nin farklı bölgelerinden yurttaşlar Cudi, Gabar ve Namaz dağlarını da kapsayan Besta Bölgesi’nde 3 yıldır sürdürülen ağaç kesimlerine dikkat çekmek amacıyla Cudi Dağı’na yürüyüş düzenleyecek. Bir yandan ormanlar yakılıp kesilirken diğer yandan aynı bölgeler üzerinde maden sahalarının ortaya çıkması ise hem yangınların hem de kesimlerin ardında rantsal amaçların olduğunu gözler önüne seriyor.
EKOLOJİ SERVİSİ
