Amerikan Dış İlişkiler Senatosu’na bilgi veren Pompeo Türkiye ile problem yaşadıklarını yineledi
ABD Temsilciler Meclisi, ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) bütçesine ilişkin yasa tasarısını 66’ya karşı 351 oyla kabul etti. Tasarıda, Türkiye’ye F-35 satışının askıya alınması da öngörülüyor.
Tasarı, 2019 mali yılı için Pentagon’a 639.5 milyar doları temel bütçe, 69 milyar doları Denizaşırı Muhtemel Operasyonlar olmak üzere toplam 709.2 milyar dolar harcama yetkisi veriyor.
Tasarının Temsilciler Meclisi versiyonunda, Savunma Bakanı’ndan Türkiye ile ilişkilerin durumu hakkında bir rapor hazırlaması ve bu rapor hazırlanana kadar F-35 savaş uçaklarının satışının askıya alınması öngörülüyor. Askıya alınma kararı, 60 gün içinde hazırlanacak rapora göre verilecek.
BBC Türkçe’nin haberine göre, tasarısının Senato versiyonu da yasallaşma yolunda ilk aşamayı geçti. Senato Silahlı Hizmetler Komitesi de kendi versiyonunu kabul etti ve bu versiyonda Türkiye’nin F-35 programından çıkarılması talep edildi. Görüşmelerde Tasarı’nın bu versiyonu Komite’nin ardından Senato’da oylanacak. Askıya alınma kararına gerekçe yapılan sorunlar ise 5 maddede özetlendi. gerilimin nedeninin Türkiye’nin ‘provokatif eylemleri’ olduğu öne sürüldü. Rusya’dan S-400 hava ve füze savunma sistemlerini satın alma ihtimalinin tansiyonu yükseltiğine yer verildi.
60 gün sonra…
Tasarıda, bu gelişmeler ışığında ABD Savunma Bakanı’nın Dışişleri Bakanı ile istişare ederek, ABD ile Türkiye ilişkilerinin durumuna dair ilgili Kongre komitelerine bir rapor sunması isteniyor. Bu raporun tasarının yasalaşmasından en geç 60 gün içinde sunulması gerekiyor.
Raporda, İncirlük Üssü dahil olmak üzere Türkiye’deki askeri ve diplomatik varlığına dair durum tespiti, S-400’lerin alınmasının Türkiye’ye satılan Patroit füze savunma sisemi, Chinook, Atak, Black Hawk gibi helikopterler ile F-16 gibi silah ve silah sistemleri ve platformaları üzerindeki etkisi, Türkiye’nin satın alabileceği diğer hava ve füze savunma sistemlerinin tespiti istendi.
Tasarıda, bu rapor sunulana kadar, Türkiye’ye büyük askeri malzeme teslimatının askıya alınması öngörülüyor. Büyük askeri malzeme ifadesinin F-35 savaş uçaklarını da kapsadığı belirtiliyor.
Senato Silahlı Hizmetler Komitesi de Türkiye’nin Rusya’dan S-400 füze savunma sistemi satın alması halinde, Başkan’ın yaptırım uygulamaya sokması isteniyor. Ayrıca, Komite’deki görüşmeler sırasında Demokrat Senatör Jeanne Shaheen ve Cumhuriyetçi Senatör Thom Tillis tarafından sunulan değişiklik önergesinde de Savunma Bakanı’ndan Türkiye’nin F-35 programından çıkarılması için bir plan hazırlayarak, Kongre’ye sunması isteniyor.
DSG ile eğit-donata vurgu
Öte yandan tasarıda, IŞİD ile mücadele kapsamında Irak eğit-donat programı için 850 milyon dolar ayrılırken, Suriye için 300 milyon dolar ayrıldı. Savunma bütçesi yasa tasarısında dikkat çeken bir diğer detay ise Suriye’deki gruplara sağlanacak olan eğit-donat fonuna yönelik sınırlama oldu. Tasarıda, Suriye’de eğit-donat programı fonundan faydalanacak grupların DSG ile işbirliğinin değerlendirilmesinin talep edilmesi dikkat çekti.
Karşı karşıya gelme riski!
Amerikan Dış İlişkiler Senatosu’na bilgi veren Pompeo Türkiye ile problem yaşadıklarını yineledi
İran, Zerrab ve Suriye meselesinde karşı karşıya gelen iki partnerin çözmesi gereken sorunlara S-400 füzeleri ile Rahip Brunson’un tutuklanması eklendi. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, “Karşı karşıya gelmek istemiyoruz” açıklamasında bulundu.
12 Haziran’daki görüşme öncesi Washington-Ankara yönetimlerinin ilişkisi masaya yatırıldı. Pompeo, Senato Dış İlişkiler Komisyonu’nun Dışişleri Bakanlığı bütçesi konusunda yaptığı oturumda soruları yanıtladı.
New Hampshire eyaletini temsil eden Demokrat Senatör Jeanne Shaheen, Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’ya, “Türkiye’de tutuklu bulunan Rahip Andrew Brunson’ın durumunu gündeme getirecek misiniz?” sorusunu sordu. “Evet” yanıtını verdi ve “Haksız bir şekilde tutuklu bulunan” Rahip Brunson’ın serbest bırakılması konusunda ise bir başarı kaydedemediklerini söyledi.
S-400 baskısı sürüyor
Göreve gelmesinden bu yana geçen üç haftada Türk Dışişleri Bakanı ile iki kere görüştüğünü hatırlatan Mike Pompeo, bu görüşmelerde Rahip Brunson’ın durumu, Türkiye’nin Suriye’deki faaliyetleri ve S-400 alımı dahil birçok konuyu ele aldıklarını kaydetti. Aynı konuların gelecek haftaki görüşmede de ele alınacağını belirten Pompeo, “Türkler’e Rus yapımı S-400 füzelerini almamalarını birçok kez rica ettik” dedi.
Minbiç problemi…
Amerikalı Bakan, Türkiye’nin Suriye’deki faaliyetleri hakkında da konuşurken, özellikle Minbiç’e atıfta bulundu ve “İki NATO üyesinin karşı karşıya kalabileceği bir risk ortamı oluşmasını istemiyoruz” dedi.
Pompeo: Gidişat yanlış
Pompeo’ya ayrıca Türkiye’yi yeniden NATO ittifakına çekmek için nasıl bir strateji izlendiği soruldu. Bakan cevabında, Türkiye’nin halen bir NATO üyesi olarak üs kullandırma izni verdiğini hatırlattı ancak yine de Türkiye’nin “gidişatının yanlış yönde olduğunu söylemek yanlış olmaz” dedi
