Türkiye’yi S-400 almaktan vazgeçirmek için yoğun diplomatik faaliyet yürüten ABD, son uyarılarını da yaptı. yarın Japonya’da başlayacak G-20 zirvesi, Türkiye’ye anlaşmadan caymak için son fırsat olarak gösteriliyor.
Patrick Shanahan’ın ‘ailevi sorunları’ nedeniyle el çektirildiği ABD Savunma Bakanlığı’na vekaleten atanan Mark Esper, Brüksel’de düzenlenen NATO Savunma Bakanları toplantısına katıldı. Burada Türkiye Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’la görüşen Esper, Türkiye’ye Rusya’dan alacağı S-400 savunma sisteminin ekonomik sonuçlarının da olabileceği konusunda uyarıda bulundu. Mark Esper, Amerika’nın Türkiye’ye S-400 füze savunma sistemi konusunda daha önce verdiği “Türkiye’nin hem F-35’lere hem de S-400 savunma sistemine sahip olmayacağı” mesajını yineledi.
Esper, Türkiye’nin S-400 alması halinde ortaklarından olduğu F35 programından çıkarılacağını kaydetti. Esper’le birlikte Brüksel’e giden üst düzey bir Pentagon yetkilisi iki bakanın “samimi” ve “açık” bir görüşme gerçekleştirdiklerini belirtti ancak yetkili bu görüşmenin tarafların konuyla ilgili duruşunda değişikliğe neden olmadığını da ekledi. Yetkili Türkiye’nin konuyla ilgilli duruşunu değiştirip değiştirmediği sorusuna “O anlamda bir sürpriz olmadı ancak iki bakan birbirine karşı çok netti” yanıtını verdi.
İlerleme yok
Reuters haber ajansı da Brüksel’de iki bakanın yaptığı görüşmede S-400 krizinin çözümünde bir ilerleme sağlandığına ilişkin bir işaret olmadığını bildirdi. Türkiye’ye verdiği mesajın oldukça açık olduğunu söyleyen Esper, “Türkiye yıllardır uzun soluklu ve güvenilir bir ortak oldu. S-400 alma isteği buna gölge düşürüyor. Yanlış yönde bir adım. Daha önce de söylediğimiz gibi Türkiye S-400’leri alırsa F-35’leri alamaz. Bu kadar basit” dedi.
Suriye de konuşulacak
Amerikalı yetkililere göre Esper Hulusi Akar’a görüşme sırasında Türkiye Rus S-400 sistemini teslim alana kadar, durumu değiştirme fırsatı olduğu mesajını da iletti. Milli Savunma Bakanlığı’ndan Esper-Akar görüşmesine ilişkin yapılan kısa açıklamada ise görüşmede F-35 programının, Suriye konusunun ve diğer ikili güvenlik ve savunma işbirliği konularının gündeme geldiği belirtildi.
Japonya’da belli olacak
Esper ve Akar arasındaki görüşme Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ABD Başkanı Trump’ın Japonya’da yarın başlayacak G-20 zirvesinde yapacakları görüşmenin bir öncüsü olarak görülüyor. Reuters’a konuşan NATO’da görevli üst düzey bir diplomat da iki liderin Japonya’da yapacağı ikili görüşmeyi krize çözüm bulunması için son fırsat olarak niteledi.
Erdoğan yaptırım beklemiyor
Japonya’nın Osaka kentinde düzenlenecek G-20 zirvesi için bu ülkeye giden Erdoğan, görüşmeler öncesi Japon Nikkei gazetesine konuştu. Erdoğan, “Trump’ı S-400 füzelerinin satın alınması üzerine Türkiye’ye yaptırım uygulamamaya ikna edebilecek misiniz?” sorusuna şöyle cevap verdi: “S-400 hava savunma sisteminin tedarik edilme meselesi, ülkemizin acil güvenlik ihtiyaçlarını karşılamak üzere yapılmış bir mal ve hizmet alımıdır. Güvenlik tehditlerine karşı hava savunma sistemi arayışımızda teknoloji transferi ve fayda-maliyet analizi bizim için öncelik olmuştur. S400’leri tedarik etmemize bu çerçeveden bakılmalıdır. Önümüzdeki ay bu sistemi almaya başlayacağız.”
Erdoğan, “G-20 ziyaretim boyunca görüşmemiz olacak. Bu meseleleri, ikili ilişkilerimizin tüm boyutlarıyla birlikte konuşacağız. Suriye’nin kuzeyindeki gelişmeleri de değerlendireceğiz. CAATSA (ABD’nin Düşmanlarına Yaptırımlarla Karşılık Koyma Yasası) yaptırımları Türkiye’ye uygulanamaz çünkü biz bu adımı (S-400’lerin alımını) CAATSA yürürlüğe girmeden attık. En iyi sonuçları alıp bu meseleyi sonlandıracağımızı umuyorum” diye ekledi
BRÜKSEL
