Atık su arıtma tesisinin eksik kapasiteyle inşa edilmesi nedeniyle 8 ilçenin kanalizasyon suyunun aktığı Wan Gölü’ne saniyede bin 800 litre lağım suyu karışıyor
Wan’da 2021’de faaliyete giren Van Merkez İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisinin eksik kapasiteyle inşa edilmesi nedeniyle 8 ilçenin kanalizasyon suyu doğrudan Wan Gölü’ne akıyor. Kayyım ise, tamamlanmadan 5 Haziran 2021’de AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da video konferansla açılışına katıldığı tesisi tamamlamak yerine, belediye bütçesini kent ve çevre için önem arz etmeyen alanlara harcıyor.
Çevresindeki 8 ilçenin kanalizasyon sularının yüzde 70’inin arıtılmadan aktığı Wan Gölü’nün kirlik verilere göre, göle saniyede bin 800 litre lağım suyu karışıyor. Gölü besleyen derelerden de her gün çöp göle akıyor.
Proje iptal edildi, kamu zararı oluştu
Wan Büyükşehir Belediyesi’nin Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) yönetimde olduğu dönemde, Van Merkez İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisinin yapımı ve buna gelen kolektör hattının değişimi için 2014’te Avrupa Birliği’nin katkılarıyla 56 milyon Euro değerinde bir hibe projeye imza atıldı. Projeye göre, tesisin yapımına 2018 yılında başlanılacaktı. Modern tüm ünitelere sahip kendi enerjisini üreten ve 2048 yılı Wan nüfusuna yetebilecek kapasiteli atıksu arıtma tesisinin bu hibe projesinin imalatı, belediyeye kayyım atanmasının ardından dönemin VASKİ Genel Müdürlüğü tarafından iptal edildi. Böylece İlbank kredili kurum borçlanması ile kamu iç kaynakları kullanılarak büyük bir kamu zararı oluşturuldu.
2021’de yapılan tesis her ne kadar Wan Gölü Eylem planı raporlarına konu olduysa da eksik ve kapasitesi düşük bir şekilde tasarlandı. Gelen debiyi karşılamayan tesise aynı dönemde kaçak deşarj hattı yapıldı. Gelen debinin yüzde 20-30 civarında atık suyu ise direk Wan Gölü’ne akıtıldı. Eksik tesis inşa eden dönemin kayyımına ve yöneticilerine yönelik ise herhangi bir işlem yapılmadı.
Tesis tamamlanmaya çalışırken kayyım attandı
2024 seçimlerinde Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi’nden (DEM Parti) Büyükşehir Belediye Eşbaşkanları olarak seçilen Neslihan Şedal ve Abdullah Zeydan, bu konuyu gündeme taşıyarak, arıtmanın birçok bölümünün yapılmadığını kamuoyu ile paylaşmıştı. Eşbaşkan Abdullah Zeydan, bu kadar önemli bir konunun halktan gizlenmeyeceğini ifade ederek, projeyi tamamlayacaklarının sözünü vermişti. Buna yönelik proje çalışmalarına giren Eşbaşkanlar Zeydan ve Neslihan Şedal, Artemêt (Edremit) ilçesine bağlı Eminpaşa Mahallesi civarında tesisin ikinci etabının yapılması amacıyla yeni bir tesis için başta Çevre Şehircilik Bakanlığı olmak üzere birçok kuruma başvuruda bulundu. Ancak seçilmiş belediye eşbaşkanlarının Wan Gölü Eylem Planı dahilinde kredi girişimleri sürerken Wan Büyükşehir Belediyesi’ne kayyım atandı. Kayyım, tesise ilişkin herhangi bir girişimde bulunmadı. Arıtılmayan kirli su Wan Gölü’ne dökülmeye devam ediyor.
Kaynak: MA
