Bu yıl 21-30 Ekim tarihlerinde Lîs Yayınevi öncülüğünde Wêjegeh Amed / Diyarbakır Edebiyat Evi’nde 4. Diyarbakır Karşılaştırmalı Edebiyat Günleri Başlıyor
Diyarbakır Karşılaştırmalı Edebiyat Günleri, bu yıl 21-30 Ekim 2022 tarihlerinde dördüncü kez edebiyatseverlerle buluşmaya hazırlanıyor. Kürtçe edebiyata dünya edebiyatı içinde alan açan, dünya edebiyatının önemli örneklerini Kürtçe’ye kazandıran Lîs Yayınevi öncülüğünde Wêjegeh Amed / Diyarbakır Edebiyat Evi’nde düzenlenecek.
‘Hayal Dilinde Hakikat’ çağrısıyla yola çıkan program, bu yıl, yaratıcı ifadenin bireysel ve toplumsal olanla hakiki bağlarına güvenerek, çok dilde edebiyatı sosyal bilimler, müzik, fotoğraf, sinema, çağdaş sanat ve ekolojik aktivizm gibi alanlarla yan yana konuşmaya; hikâyelere, hakikate ve hayale dair birbiri ile konuşan cümleler kurmaya odaklanıyor. Kürtçe ve Türkçe sunumlarla iki dilli olarak ilerleyecek programın bu yılki onur konuğu ise Îhsan Colemêrgî.
21 Ekim Cuma akşamı gerçekleşecek açılış etkinliği konuk edebiyat kurumları ve yayınevleri temsilcilerinin konuşmalarının ardından, açılış özel konuğu Zülfü Livaneli’nin konuşması ile devam edecek. Ardından Kürtçe, Türkçe ve Arapça yazan şairlerin hayal ve hakikate dair farklı deneyim dünyalarının kapısını şiirle aralayan şiir gecesinde birçok şairin katılımıyla gerçekleşecek.
Kürtçe’nin imkanları
Uzun yıllardır Kürtçe öykülerin Arapçaya çevirisi konusunda emek veren yayıncı ve edebiyatçı Hesen Silêvanî “Kürtçe Öykünün Arapçada Yankısı” oturumunda Kürtçe’nin çeviri imkânlarını tecrübeleri üzerinden aktarıyor. Programın Fuat Ercan ve Îrfan Amîda, edebiyat ve sosyal bilimlerin farklı dilsel yapıları üzerinden gelişen hakikat anlayışlarını tartışmaya açarken Hesen Ildiz ve Mehmet Şarman ‘Ben ve dil’ arasındaki gerilime odaklanıyor. Murat Gülsoy da post modernizme geçiş yazarı olarak Jorge Luis Borges’in edebiyat deneyimine bakıyor.
Fotoğraf ve çağdaş sanat
Program, hafta içi akşam oturumlarında dil ve edebiyatın yanı sıra fotoğraf, çağdaş sanat ve sinema alanlarından etkinliklere ev sahipliği yapıyor.
24 Ekim’de Bedran Hîkmet ve Mem Wenda, 25 Ekim’de Hüsamettin Bahçe, fotoğrafladığı Hewraman’ı, araştırmacı yazar Namiq Şefîq Hewramî ile birlikte fotoğraflar eşliğinde anlatıyor. 26 Ekim’de Jineps gazetesinden Erdoğan Yılmaz, “Çerkes Dillerinden Adigece” oturumunda Çerkes dilinin Anadolu’daki serüvenine bakıyor. Akademisyen ve sanatçı Şefik Özcan, temsil rejimine eleştirilerini “Çağdaş Sanat ve Siyaset İlişkisinde Dehşetin Yüce İmgesi” başlığı altında sunuyor. Konuşmaların ardından Kürt sinemasının çağdaş yönetmenlerinden Ali Kemal Çınar’ın son filmi Berîya Şevê, yönetmenin de katılacağı bir söyleşi etkinliğiyle Mordem Sanat’ta izleyiciyle buluşuyor.
Margosyan anılıyor
28 Ekim’de Müge İplikçi, gençlerle buluşuyor. Akşam programında ise daha önce 2018’de 2. Diyarbakır Karşılaştırmalı Edebiyat Günleri’nde 80. doğum yılı kutlanan Mıgirdiç Margosyan için Surp Giragos Ermeni Kilisesi’nde Ohannes Gaffur Ohanyan, Rober Koptaş, Abdullah Aren Çelik, Eylem Ata Güleç, Kerem Bakıcı, Nurcan Kaya, Mehmet Mahsum Oral, Muharrem Erbey katılımı ile bir anma düzenleniyor.
Farklı dillerde yazmak
29 Ekim Cumartesi günü Mezopotamya Vakfı işbirliğiyle gerçekleşecek “Standart Bir Dil Tahayyül Etmek” oturumunda Samî Tan ve Bahoz Baran resmî bir statüye sahip olmayan ve kendine özgü dinamiklerin içinde bireysel ve sivil kurumsal çabalarla yoluna devam eden Kürtçenin standardizasyon ufkuna bakıyor. Ardından Ekoloji Derneği’nden edebiyatçı ve aktivist Mirad Bîlgîç toplumsal ekolojik perspektifin metinler üzerinden tarihsel okumasını yapıyor. Farklı dillerde yazan şairler Ahmet Çakmak, Altay Öktem, Aydın Alp, Deniz Durukan, Fatêxan Taşli Tunç, Harun Tutuş, Mustafa Irgat, Redûr Dîjle, Roza Metîna, Sultan Yaray, Zozan Gulan birlikteliğinde, hayal ve hakikati yeni karşılaşmalarla şiirin dünyasından ören ikinci şiir gecesi ile sonlanıyor.
Biberyan ve Colemergî
30 Ekim’de programın kapanış gününde, Yiğit Bener anadilde yazmak, başka bir dilde yazmak ve diller arasında yazmak olarak çevirinin ilk bakışta politik değilmiş gibi duran dünyasını yorumluyor. Aras Yayınları işbirliğinde Ekin Kurtdarcan, Elif Refiğ ve Rober Koptaş’ın konuşmacı olarak yer aldığı “Biberyan Romanları Bize Neler Anlatıyor?” oturumu, Biberyan’ın eserlerine farklı yönlerden bakarak dünyasındaki politik ve sanatsal zenginliği açmaya odaklanıyor. Kapanış panelinde ise Omer Dilsoz, Şerefxan Cizîrî, Şexo Filîk ve Mehmet Dicle, onur konuğu Îhsan Colemêrgî’nin edebiyatına dair kapsamlı bir tartışma yürütüyor. 4. Diyarbakır Karşılaştırmalı Edebiyat Günleri programı tarih bilincini ulusal varlık bilinci üzerinden kuran, sözlü ve yazılı tarih çalışmalarıyla Kürt edebiyatına büyük emek vermiş ve bu yılki programın onur konuğu olan İhsan Colemergî’nin kapanış konuşmasıyla sona eriyor.
23 Ekim’de “Huseynî ve Sepehri: Toprağa, Suya ve Yabana Bağlılık” başlıklı oturumda Ebas Mûsa, Ehmed Huseynî’nin şiirlerinden bir seçkiyi, ünlü İranlı şair Sohrab Sepehri’nin şiirleriyle karşılaştıran bir okuma yapıyor.
Rûken Çalıştıran’la “Şahmaran Masal ve Resim Atölyesi” ile masal, santur icrası eşliğinde, görsel olarak çocuklarla birlikte kâğıda dökülüyor.
4. Diyarbakır Karşılaştırmalı Edebiyat Günleri, tüm edebiyatseverleri konuk yazarların açtığı patikalarda birlikte yol alarak hikâyelere, hakikate, hayale ve Diyarbakır’a dair cümle kurmaya davet ediyor.
Program akışı ile ilgili detaylı bilgilerin yer aldığı broşüre Wêjegeh Amed / Diyarbakır Edebiyat Evi’nin internet sitesine bakabilirsiniz.
KÜLTÜR SERVİSİ
