Dünya, içinde binlerce tür ekosistemi içinde yaşatıyor. Birbirine çok yakın olan ekosistemler dahi çok farklı hareket edebiliyor. Buna en önemli örnek Atacama Çölü’nde yaşandı.
Dünyanın en kurak ve en eski çölü olan Şili’deki Atacama Çölü’nün Yunngay Bölgesi’nde yağan yağmurun çölün çorak topraklarına ölüm getirdiğini belirleyen bir araştırma yayınlandı. Ancak geçen yıl yağan yağmur sonrası çölün farkı bölgelerinde çeşitli türlerde bitkilerin yeşerdiği görülmüştü. Son yapılan araştırmada, Atamaca Çölü’nün geçtiğimiz 15 milyon yıl içinde neredeyse hep kurak kaldığı ve son 500 yılda ise önemli bir yağmur yağışı görülmediği belirtiliyor. 2015 Mart ve Ağustos ile geçtiğimiz yıl haziran ayında çölde yağmur yağışları oldu. Milyonlarca yıl içinde hiper kurak ekosisteme adapte olarak evrilen yaşam formları kuraklığın gitmesiyle aniden adapte olamadan ölümcül bir yok oluşa tanıklık edildiği araştırmada yer aldı.
Yüzde 87 tür yok oldu
Gerçek Bilim haber sitesinde yer alan habere göre, Atacama çölüne yağan yağmurun, kuraklığa alışkın mikrobiyal hayatta büyük bir tükenişe neden olduğu belirtildi. Araştırma sırasında, yağmur yağmadan önce Yungay Bölgesi’nden alınan toprak numunelerinde 16 farklı mikrop türü varken, bugün 2 ila 4 tür gözlenebiliyor. Atacama Çölü’nün karakteri bir çeşit Mars’daki yaşama imkan vermeyen gezegenlerdeki hayata benzetiliyordu. Kızıl Gezegen’de hayatın nasıl araştırılabileceği inceleniyordu. Yağmurlardan sonra kupkuru olan topraklarda su gölcükleri oluştu. Toprak analizi sonucunda daha önce rapor edilen türlerin yüzde 75 ila yüzde 87’sinin yok olduğu tespit edildi.
Osmotik şok
Elde edilen sonuçlar büyük miktarlarda su ile karşılaşan mikroorganizmalar kuruluğa adapte olduğundan bu aşırı nemi bünyelerinden atamadı ve osmotik şoktan öldükleri düşünülüyor. Osmotik şok, bir hücrenin etrafındaki sıvıda çözünen maddelerin aniden derişimi değiştiğinde meydana gelir ve bu da suyun hücrenin zarlarından hızla akmasına ve dolayısıyla akut strese neden olur. Bu mikrobiyal kaderlerin belirsiz olması gibi bulgular; insanlar için pozitif bir etkiye sahip olup, mikrobiyotaların, aynı derecede çorak yabancı dünyalarda hayatta kalmaya nasıl adapte olabileceğine dair değerli yeni bilgiler sunmaktadır.
Atacama Çölü çiçek tarlası
Geçtiğimiz yıl haziran ayında Atacama Çölü’ne yağan yağmur sonrası çölün çiçek tarlasına dönüştüğüne dair birçok haber yayınlandı. Haberlede dünyanın en kurak çölü sayılan Atacama’da 200’den fazla bitki türünün çiçek açtığı ve büyüdüğü açıklandı. “Desierto florido” (çiçek açan çöl) adı verilen bu doğa olayı, nadiren yağan yağmurun toprağa gömülü tohumları filizlendirmesiyle ortaya çıktığı belirtildi. Atacama Çölü’nün dahi tek bir ekosistemi içinde barındırmadığı bu yaşananlardan açıkça anlaşılabiliyor. Bu yaşananlar, ekosistemlerin kendine özgü bir döngüsü olduğunu açıkça gösterirken, içinde bulunduğumuz dönemde doğal yaşam alanlarına yapılan müdehalelerin ne gibi sonuçlar doğurabileceğine iyi bir örnek teşkil ederken ekosistemleri daha iyi anlamamız ve buna göre yaşama yaklaşmamız gerekiyor.
EKOLOJİ SERVİSİ
