11 Temmuz 2025, Türkiye’nin ve bölgenin tarihinde yeni bir dönüm noktası oldu. Yerel ve küresel ölçekte etkileri olacak bir eşikten geçildi. PKK, uzun süredir yürütülen silahlı mücadeleyi sona erdirerek kendini feshettiğini ilan etti. Abdullah Öcalan’ın “Silahın değil siyasetin ve toplumsal barışın gücüne inanıyorum” açıklaması yeni dönemin toplumsal güç kaynaklarına işaret etmişti. Bu açıklamayla eş zamanlı olarak sembolik bir ritüelle silahlar yakıldı. Bu, sadece bir örgütün silah bırakması değil; on yıllardır süren çatışmaların, acıların ve kayıpların ardından yeni bir toplumsal sayfanın açılması anlamına geliyor.
Bu gelişme, yalnızca Kürt halkı için değil; bölge halklarının ve Türkiye toplumunun demokratik geleceği açısından da tarihi bir fırsat sunuyor. Artık silahların değil, sözün; çatışmanın değil, çözümün zamanı. Bu yeni dönemde barışın inşası sadece devletten ya da belli bir kesimden değil, tüm demokrasi güçlerinden güçlü bir sorumluluk ve irade bekliyor. Barışın toplumsallaşması mücadelesi her zamankinden daha fazla verilmelidir. Hani derler ya “durma düşersin”, düşmemek için barış mücadelesinde aktif olmak gerekiyor.
Birbirimizi dinlemenin zamanı
Silahların susması, geçmişin yaralarının otomatik olarak sarıldığı anlamına gelmiyor. Şimdi, farklı kimliklerin, kültürlerin, dillerin ve hafızaların birbirine dokunabileceği, birbirini anlayabileceği bir toplumsal zemin, bir rıza meydanı yaratılmalı. Empati, yalnızca duygusal bir yaklaşım değil; toplumsal barışın vazgeçilmez bir ilkesidir. Yaraları görmek, acıları tanımak ve herkesin hikâyesine kulak vermek, gönül gözü ile bakmak, bu sürecin ilk adımıdır. Açılacak rıza meydanında hakikate nazar etmenin zamanıdır. Önce gönüllere girip nezar etmek lazım. Nazar eden hezar eder.
Hakikatle yüzleşmek
Türkiye’nin demokrasi güçleri için en temel görevlerden biri de tarihsel sorumluluk almaktır. Bu yalnızca geçmişteki yanlışlarla yüzleşmek değil; aynı zamanda bugünden itibaren yeni bir hukuk, adalet ve eşit yurttaşlık düzeni kurma iradesini göstermektir. Demokratik siyaset stratejisi, kapsayıcı hukuk, pozitif entegrasyon, komünal demokrasi gibi kavram ve kurumların manasını esas alan halkla ilişkiler ağı oluşturulmalıdır, çoklu sorumluluk almalıdır. Kayıpların hesabını sormak, faili meçhullerin üzerine gitmek, dil yasaklarının ve kültürel inkarın sona erdirilmesini sağlamak; yerel demokrasiyi güçlendirmek bu sorumlulukların yalnızca birkaçı.
Bir zamanlar Demirci Kawa demiri eriterek silah yapmıştı, ancak 11 Temmuz’da silahlar eritilerek yeniden demir yapıldı. Bu güçlü sembol, çatışmanın sona ermesi ile beraber aynı zamanda üretim, inşa ve barış çağının başladığını simgeliyor. Şimdi o demirle köprüler kurmanın, özgürlüğü taşıyacak yapılar inşa etmenin zamanıdır. Elbette bu yeni inşanın yolunun açılması için, ilk elden kapsayıcı hukuk ilkelerinin uygulanması gerekiyor. Tekçilik üzerine kendisini inşa eden cumhuriyet modernitesinin “farklılıkların BİR’liğini” esas alacak hukuki uygulamalara başlaması lazım.
Barış dilini inşa etmek
Bugünden itibaren kullanılan her kelime, sarf edilen her cümle, kurulacak yeni yaşamın temel taşlarından biri olacak. Bilinmelidir ki kurulan söz aynı zamanda durduğun yeri gösterir. Kutuplaştırıcı, düşmanlaştırıcı, dışlayıcı dil; çatışma döneminin kalıntısı olarak artık terk edilmelidir. Medya, siyaset kurumu, akademi ve sivil toplum örgütleri bu noktada tarihi bir sınavdan geçmektedir. Barış dili; yalnızca “savaşın yokluğu” değil, aynı zamanda hakların, özgürlüklerin ve adaletin varlığıdır.
Söz, Alevi öğretisinde yalnızca bir ifade değil; aynı zamanda bir emanet, bir yol, bir erkandır. Doğru söz Hak kelamıdır, söylemi sözün kıymetini anlatır. Kalem tutanlar bilir ki, her kelam, kaynağını gösterdiğinde kıymetlidir; yoksa kaynaksız su ne susuzluğu giderir ne de toprağı besler. Aleviler silahların yakıldığı, silahın eritilerek demir yapıldığı bir dem i devranda yüzyılın barış meydanını açmalılar. Ateş, kâinatı var eden çar anasırdan birisidir, kutsaldır. Madde aleminde hal deşiştirerek, enerjiye dönüşür. Ateşe yemin edilir, ateşe su dökülmez. Barışın şahidi ateştir.
Kalıcı barış için demokratik reformlar
PKK’nin silah bırakmasıyla birlikte devletin de artık tek taraflı güvenlikçi politikaları terk etmesi beklenmektedir. Çözüm süreci ruhunu taşıyan kapsamlı demokratik reformlar, anayasal eşitlik, ana dilde eğitim hakkı, siyasal katılımın önündeki engellerin kaldırılması, yerel demokrasi mekanizmalarının güçlendirilmesi; kalıcı barışın temel koşullarıdır. Devletin güven vermesi, adım atması ve geçmişin yüklerinden arınması bu süreci sağlam temellere oturtacaktır. Farklılıklarda güven duygusu yaratmak toplumsal zeminde en güçlü öz savunmadır.
Yeni Yaşamın inşası
Bugün Türkiye halkları, sadece bir çatışma döneminin kapanışına değil; yeni bir yaşamın, ortak bir geleceğin başlangıcına tanıklık ediyor. Bu tarihsel eşik, sadece umut değil, aynı zamanda sorumluluk da yüklüyor. Tarihsel eşiklerde şahitlik ettiğin olayın büyüklüğü oranında sorumluluğun vardır. Hiçbir halkın, hiçbir kimliğin, hiçbir inancın dışlanmadığı bir toplumu birlikte kurabiliriz.
Barışı konuşmanın değil, barışı yaşatmanın zamanı. Yeni yaşam, birlikte mümkündür. Bese Hozat, kamuoyuna seslenirken “Umuyoruz ki herkes, kadınlar ve gençler, işçi ve emekçiler, sosyalistler ve demokratik güçler, tüm halklar ve insanlıkta, attığımız bu barış ve demokrasi adımının tarihi değerini görür, anlar taktir eder” diyerek, toplumsal mücadele bileşenlerinin tarihsel sorumluluk almaları gerektiğini işaret etmiştir. Ayrıca atılan adımın tüm insanlık için önemli olduğunu dile getirdi.
