Afrin’de TSK ve ÖSO’nun başlattığı ‘Zeytin Dalı Harekatı’nın birinci yıldönümünde bombalar patladı. Çok sayıda ölü ve yaralının olduğu patlamalar sonrası büyük panik yaşandı. Topraklarından edilen Afrinliler ise Şehba’da alanlardaydı.
Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK), ‘Özgür Suriye Ordusu’ ile birlikte Afrin’e başlattığı operasyonun birinci yıldönümünde kent patlamalarla sarsıldı. TSK ve ÖSO’nun harekatı öncesi Suriye’nin en güvenilir bölgesi olan, çatışmalardan hiç etkilenmeyen, ancak ele geçirilmesi sonrası çatışma ve ölümlerin azalmadığı kent merkezinde militanların bulunduğu bölgelerde yaşanan patlamalarda çok sayıda kişinin öldüğü bildirildi. Kaynaklar, patlamalardan ilkinin Jin salonu yakınlarında, ikincisinin ise Demirci Kawa Meydanı yakınlarında meydana geldiğini aktardı. Patlamada en az 10 kişinin öldüğü, en az 24 kişinin de yaralandığı açıklandı. Resmi olmayan rakamlara göreyse ölü sayısı en az 16 olarak kaydedildi. Otogar bölgesinde ise patlayıcı yüklü minibüs bulunduğu ileri sürüldü.
4 günde 4 patlama
Bu son patlamalardan önce Afrin’de son 4 günde benzeri çok sayıda patlama meydana geldi. 17 Ocak’ta Afrin’in Cinderes ilçesinde Ehrar El-Şam adlı gruba dönük bombalı saldırı düzenlendi. Bu saldırıda 5 militanın öldüğü, 7’sinin ağır yaralandığı açıklandı. 18 Ocak’ta ise Afrin merkeze bağlı Mehmudiye Mahallesi’ndeki Sinaa Okulu yakınlarında patlama meydana geldiğini bildirdi. 19 Ocak’ta ise kent merkezindeki Jin salonu yakınlarında patlama meydana geldi. Patlamada en az 2 kişi öldü.
Birinci yıldönümü
‘Zeytin Dalı Harekatı’nın başlatıldığı günün yıldönümüne denk gelen patlamalar sonrası kent merkezindeki yollar trafiğe kapatıldı. Bölgeden yayın yapan medya organlarının görüntülerinde, ÖSO’cuların yaşadığı panik dikkat çekti. Geçen yıl 20 Ocak 2018’de 72 uçak ile startı verilen operasyon 58 gün sürmüş, kent sürekli bombalanmıştı.
İç çatışma çıkmıştı
Öte yandan kentte kasım ayında ÖSO grupları birbirine girmiş, günlerce çatışmıştı. ÖSO’dan ayrılan 200 kişilik grubun ‘Türk güçlerine itaatsizlik ve suistimallerle’ suçlanmasıyla patlak veren çatışmalarda en az 11 ÖSO’cu ölmüş, 27’si yaralanmıştı. Çatışmalara TSK müdahale ederek operasyon başlatmıştı.
Afrinliler meydanlara çıktı
Öte yandan operasyonun yıldönümünde, saldırılar nedeniyle topraklarını terk etmek zorunda kalan Afrinliler, yerleştikleri Şehba’da alanlara çıktı. Tüm işyerlerinin kepenklerini kapattığı kentte binlerce kişi, yurtlarına dönebilmek için mücadelelerini sürdüreceklerini vurguladı. Şehba’nın Ehdas ilçesindeki yürüyüşte, operasyon döneminde hayatını kaybeden sivillerin fotoğrafları taşındı. Yine kentteki yıkımı yansıtan fotoğraflar da pankartlarda yer aldı. Kobani’de de operasyonun yıl dönümünde binlerce kişi protesto amacıyla Özgür Kadın Heykeli Meydanı’nda toplandı. Burada başlayan yürüyüşün ardından miting gerçekleştirildi. “Bimire dagirkeri bijî azadî”, “Hure hure hure el şabi Surî hüre” (Özgürdür özgürdür Suriye halkları özgürdür) sloganlarının atıldığı mitingde, Afrin’de yaşanan ağır hak ihlallerine dikkat çekilerek, uluslararası kamuoyu harekete geçmeye çağrıldı. Yine Haseke Kantonu’nda da yüzlerce kişi meydanlara çıkarak harekatı kınadı. Avrupa’da ise Viyana, Berlin ve Hannover kentlerinde çok sayıda protesto yürüyüşü düzenlendi.
Ne olmuştu?
2011 yılından bu yana devam eden Suriye iç savaşından hiç etkilenmeyen Afrin, kent dinamiklerinin oluşturduğu mekanizma sayesinde savaştan hiçbir iz taşımıyordu. Suriye’nin farklı bölgelerinden savaştan etkilenen sivillere de ev sahipliği yapan kentte, TSK ve ÖSO’nun ortaklaşa düzenlediği hava ve kara harekatı hayat alt üst oldu. Günlerce süren çatışmaların ardından TSK ve ÖSO, 18 Mart 2018’de kent merkezine girdi. O günden sonra pek çok iddia ortaya atıldı. Bu iddialar arasında kentin demografik yapısını değiştirmek için ÖSO gruplarının ailelerinin merkez ve köylere yerleştirildiği, sivillerin öldürüldüğü, malların ve zeytinliklerin yağmalandığı, fidye için kaçırmalar ve işkence gibi çok ciddi ihlaller yer aldı. Londra merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) de Afrin ile ilgili hazırladığı raporda önemli tespitlerde bulundu. SOHR Müdürü Rami Abdulrahman tarafından geçtiğimiz aylarda kamuoyuna duyurulan raporda şu başlıklar öne çıktı: “Aralarında 55 çocuk ve 36 kadının bulunduğu 380’den fazla Kürt, Arap, Ermeni sivil öldürüldü. Onlarcası mayın patlamaları ve ‘Zeytin Dalı’ taburları eliyle gördükleri işkenceler nedeniyle yaşamını yitirdi. Ayrıca 20 Ocak 2018’den beri çok sayıda Afrinli infaz edildi, işkencede yaşamını yitirdi. Bunların yanında yüzlerce sivil de yaralandı ve yüzbinlerce sivil de göç etmek zorunda kaldı. Afrin’de kalan halka insanlık dışı saldırı ve uygulamalar yapıldı. Türkiye güçleri ve güdümündeki gruplar Afrin’in her yerinde halkın mal ve mülkünü talan etti. SOHR, 2 bin 380 sivilin tutuklandığını belgelemiştir ve bunlardan 840’ı hala tutuklu bulunmakta olup, diğerleri de fidye karşılığı serbest bırakılmıştır. Fidye bedeli kimi zaman 10 milyon Suriye lirasını aşmaktadır.”
AFRİN
