Yeni öğretim yılının açılmasıyla birlikte birçok kentte yapılan açıklamalarda Kürtçenin resmi ve eğitim dili olması talep edildi
Yeni eğitim-öğretim yılının ilk günü dolayısıyla birçok kentte Kürtçe anadilinde eğitim talepli açıklamalar yapıldı. Açıklamalarda Kürtçe anadilinin resmi eğitim dili olması talebi öne çıktı. Siyasi partiler ve STÖ’ler ‘Herkes anadilde eğitim verilene kadar mücadele etmeli’ çağrısı yaptı.
Yapılan açıklamalar şöyle:
Şırnak
Şırnak’ın Cizre ilçesinde Halkların Demokratik Partisi (HDP) İlçe Örgütü binası önünde açıklama yapıldı. HDP Şırnak Milletvekili Hasan Özgüneş ile çok sayıda kişi katıldı.
HDP Cizre İlçe Eşbaşkanı Zilan Ecevit, açıklamasında yeni eğitim-öğretim yılında da milyonlarca Kürt çocuğunun anadillerinde eğitim alamadığına dikkati çekti. Ecevit, “Kürt diline karşı düşmanlık sadece eğitim sisteminde ortaya çıkmıyor. Hayatın her alanında bu düşmanlık kendini gösteriyor. Yok sayma, Kürt dilini ortadan kaldırma yeni yollarla sürdürülüyor. Kürt dilini yasaklama ve engellemeler birçok alanda kendini gösteriyor. Bunun ortadan kaldırılması için Kürdistan ve dünyada kendine insanım diyen herkese sesleniyoruz; Kürt dilinin eğitim dili olması için her alanda seferberlik ilan edilmesi gerekiyor. Bu anlamda mücadelemizi büyütmeliyiz” diye konuştu.
Urfa
HDP Urfa İl Örgütü, “Kürt dili üzerindeki asimilasyonu durdurun” ve “Asimilasyona karşı anadilinde eğitim” talebiyle Haliliye ilçesinde bulunan Ahmet Bahçıvan İş Merkezi önünde açıklama yaptı. HDP Dil, Kültür ve Sanat Komisyonu Eş Sözcüsü Ömer Öcalan ve HDP Milletvekili Ayşe Sürücü’nün yanı sıra çok sayıda sivil toplum örgütü temsilcisi ve yurttaş açıklamaya katıldı.
Özgür Kadın Hareketi (TJA) üyesi Garibe Yeşil, dillere dönük yasaklara tepki gösterdi. Yeşil, “Anadilde eğitim hakkın anayasal güvence altına alınmalı. Bütün sınıflarda anadilde eğitim verilmedi. Yasaklamaları kabul etmiyoruz, bu insanlık suçudur. Herkes anadilde eğitim verilene kadar mücadele etmeli. Dilimiz direnişimizdir” dedi.
Ankara
Ankara’da ise Anka Dil Kültür ve Sanat Derneği (ANKA-DER), dernek binasında basın toplantısı düzenledi. Basın toplantısına, HDP yöneticileri, Devrimci Alevi Dernekleri (DAD), dernek üyeleri ve çok sayıda yurttaş katıldı. Toplantıda konuşan ANKA-DER üyesi Nebahat Çalpan, Kürtçenin eğitim dili olması gerektiğini belirterek, bu konuda mücadele edilmesi gerektiğinin altını çizdi.
Van
Van’da 24 siyasi parti ve sivil toplum örgütü, Sanat Sokağı’nda basın açıklaması gerçekleştirildi. Açıklamayı Kürt Kültür ve Sanat Araştırmaları Derneği (ARSİSA), Kürtçe eğitmeni Seyit Kılıç okudu.
2022-23 yeni eğitim ve öğretim yılının bugün başladığını hatırlatan Kılıç, 99 yılda olduğu gibi yine Kürt çocuklarının dillerinden uzaklaştırıldığını ve asimile edildiğini söyledi. Sadece eğitim kurumlarında değil toplumun tüm alanlarında Kürtçeye yönelik bir saldırı olduğu kaydeden Kılıç, Kürtçenin eğitim ve resmi dil olmasını istedi.
Muş
HDP ve DBP Muş il örgütlerinin, HDP il binası önünde yaptığı açıklamaya çok sayıda kişi katıldı. Açıklama yapan HDP il yöneticisi Kerem Çitanak, Kürt dili üzerindeki saldırı ve yasakların son bulması gerektiğini kaydetti.
Mersin
Eğitim Sen Mersin Şubesi, yeni eğitim-öğretim yılına dair kent genelinde yaşanan sorunlar ve çözüm önerilerini içeren rapor açıkladı. Şube binasında yapılan açıklamaya HDP Mersin il Eşbaşkanı Bedriye Kuş ve İHD yöneticileri de katıldı. Eğitim Sen Mersin Şube Başkanı Mahmut Sümbül, öğretmenlik meslek kanunu işaret ederek, “Öğretmenlerimizi sınavla birbirleriyle yarıştırarak çalışma barışını bozmakta ve zor ekonomik koşullarda bir miktar ücreti sınav karşılığı vermek gibi onur kırıcı bir düzenleme ile karşı karşıyayız” dedi. KHK’lerle görevden uzaklaştırılan öğretmenlerin bir an önce görevlerine iade edilmesi çağrısında bulunan Sümbül, “Eğitim Sen olarak emekçi eğitim bekçilerinin ve eğitimin tüm sorunlarına dair tespitler yapmaya ve bu sorunları gidermek için mücadele etmeye devam edeceğiz” dedi.
Hatay
HDP Dörtyol İlçe Örgütü, “anadilde eğitim” talebiyle parti binasında basın açıklaması yaptı. Açıklamaya HDP Hatay İl Eşbaşkanı Hülya Ateş ile HDP PM üyesi Zeki Koç katıldı. Kürtçe eğitim verilmesini isteyen HDP üyesi Abdülhalim Gümüş, “Zaman anadil eğitimine sahip çıkma zamanıdır” dedi.
İzmir
Demokratik Alevi Dernekleri (DAD) İzmir Şubesi, Çiğli’de bulunan dernek binasında basın toplantısı gerçekleştirdi. Toplantıda konuşan DAD İzmir Şube Eşbaşkanı Zeynel Bozkurt, devletin yeni eğitim öğretim yılında da Alevilerin eşit yurttaşlık taleplerinden olan zorunlu din derslerinin kaldırması çağrısını görmezden geldiğini söyledi. Anadilde eğitimin önündeki engellemelerin de devam ettiğini vurgulayan Bozkurt, “Eski akılla ve dikta rejimi benzerleri, yokluğumuz üzerine plan yapmaya devam etmektedir. Alevi halklarımızı oyalayan asimilasyon cenderisinden uzak durarak, demokratik bir gelecek için Yeni Anayasa, Seçimli Kurucu Meclis ve Kurucu Yurttaşlık fikrinde birleşmeye çağırıyoruz. Başka türlü eşit yurttaşlık fikirleri de altı boş yaklaşımlar olacaktır” diye konuştu.
Dersim
Dersim’de Sanat Sokağı’nda açıklama yapıldı. Açıklamada, “Ma perwerde yê zonê Kırmanckî wazenime (Kürtçe eğitim dili olsun)” pankartı açıldı. HDP Dersim İl Eşbaşkanı Ferhat Yıldız, Kürtçenin Kirmanckî lehçesinde yaptığı açıklamada, öğrencilerin anadillerinde eğitim görmesinden mahrum olduğunu belirtti. Yıldız, “Bu zulüm asırlardır devam ediyor. 2023 yılında 100 yaşına girecek cumhuriyet döneminde bizi katlettiler, bizi sürgün ettiler, anadilde eğitim hakkımızı elimizden aldılar, inancımızı inkar ettiler” dedi.
Diyarbakır
Eğitim Sen Diyarbakır Şubeleri de öğretimde yaşanan sorunlara ilişkin Diyarbakır İl Milli Eğitim Müdürlüğü önünde bir araya gelerek açıklama yaptı. Açıklamada, “Öğretmenler ayakta Eğitim-Sen alanlarda” yazılı pankartını açan üyeler “Her zorak divê bi zinamanê xwe perwerde bibe”, “Anadilde eğitim haktır” ile “Em perwerda zimanê zikmakî dixwazîn” dövizlerini taşıdı.
Burada açıklama yapan Eğitim Sen Diyarbakır 2 Nolu Şube sekreteri Fesih Zirek, Türkiye’de eğitim sisteminin ciddi sorunlarla devam ettiğini söyledi. Zirek, “Ülkemizde Türkçe dışında başka dillerde eğitimin olmaması, eğitimdeki en başat sorun olarak durmaktadır. Bilindiği gibi ülkemizde Kürt, Çerkez, Laz, Arap ve daha birçok halk yaşamakta ve her halkın kendi anadili bulunmaktadır. Bu realite bizim zenginliğimizdir. Özel olarak ilimizde yaşayan çocukların yüzde 90’ında fazlası Kürt çocukları olmasına rağmen bu çocuklar Kurmancî ya da Dimilkî lehçelerinin hiçbirinde eğitim alamamaktadır” dedi.
Kürt Dil Platformu ile Kürt Dil ve Kültür Ağı, “Kürt dili eğitim ve resmi dil olsun” demek için Koşuyolu Parkı’nda açıklama yaptı. Açıklamaya HDP Milletvekilleri Nusrettin Maçin, Remziye Tosun, İmam Taşçıer, Kürt Dil ve Kültür Ağı bileşenleri, siyasi parti temsilcileri, Eğitim-Sen Amed Şubesi üyeleri ile çok sayıda kişi katıldı. “Bila zimanê Kurdî bibe zimanê perwerdehiyê/Kürt dili eğitim dili olsun” pankartının açıldığı açıklamada, “Her zarok divê bi zimanê xwe perwerde bibe” “Perwerdeye bi ziwanê maye heqe heme şaran o” dövizleri taşındı. Açıklama öncesi konuşan HDP il Eşbaşkanı Zeyat Ceylan, her yerde Kürt dilinin savunacaklarını söyledi.
Ardından hazırlanan basın metninin Kırmanckî’sini MED-DER Üyesi Şükran Yakut ve Kurmanci’yi ise Şerefxan Cizirî okudu. Kürtçe eğitim hakkının eşitlik ve özgürlüğün anahtarı olduğunu ifade eden Cizirî, “Kürt dili onurumuzdur, varlığımızdır. Dilsiz yaşam olmaz. Asimilasyon ve yasak politikalarına karşı diyeceğiz ki Kürtçe konuşun, Kürtçe okuyun, Kürtçe yaşayın” dedi.
Batman
Batman’da ise Kürt Dil Platformu öncülüğünde basın açıklaması gerçekleştirildi. Açıklamaya ARÎ-DER, görevden alınarak yerine kayyım atanan Batman Belediyesi Eşbaşkanı Songül Korkmaz, TJA, Barış Anneleri Meclisi, Batman Emek ve Demokrasi Platformu, Eğitim Sen Batman Şubesi, ÖHD, İHD, Petrol İş Sendikası Batman Şubesi, HDP, DBP Batman İl Örgütleri ve çok sayıda yurttaş katıldı. Atatürk Park’ında yapılan açıklamada “Dar li ser koka xwe mîrov li ser zimanê xwe şîn dibe” ile “Perwerdiha ya bi zimanê xwe xeta me ya sor e” pankartları açıldı. Burada konuşan ARÎ-DER yöneticisi Havva Can, “Kürtçe şuan dünyanın her yerinde konuşulan merak edilen bir dil. Kürtçenin halklar arasında yoğun bir şekilde artması bir cevaptır. Biz de dilimizi yaşamın her alanına taşıyarak bu zenginliğimizi koruyalım” dedi.
Adana
HDP Adana İl Örgütü, “Anadilde eğitim” talebiyle Heykelli Park’ta açıklama yaptı. Basın metninin Kürtçesini HDP Adana İl Eşbaşkanı Helin Kaya, Türkçesini ise HDP Adana İl Eşbaşkanı Mehmet Karakış okudu. “Anadilde eğitim bir haktır, engellenemez, yasaklanamaz” diyen Kaya ve Karakış, “Ülke sınırlarımız içerisinde hangi halk hangi dili konuşuyorsa o dilde devlet desteği ile eğitim alma hakkına sahip olmalıdır. Aksi durum, asimilasyondur, kültür kırımdır” dedi.
HDP Mersin İl Örgütü, Özgür Çocuk Parkı’nda açıklama yaptı. Anadilde eğitimin önemine dikkat çekildi.
HABER MERKEZİ
