Sarı Yelekliler’in eylemleri 4. haftasını geride bıraktı. Zamların ve vergilerin geri alınması için başlayan eylemler, Cumhurbaşkanı Macron’un istifasını isteyen noktaya geldi. Yönetim şiddete başvurdu, binlerce kişiyi gözaltına aldı, ancak eylemcileri durduramadı.
Fransa’nın başkenti Paris’te, akaryakıt zamlarını protesto etmek için başlattıkları gösterileri yeni taleplerle yaklaşık bir aydır sürdüren Sarı Yelekliler’in düzenlediği gösterilerde 1700 kişi gözaltına alındı, 272 kişi tutuklandı. Polis Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un istifa etmesi talebiyle Elysee Sarayı’na yürümek isteyen göstericilere göz yaşartıcı bombalarla sert şekilde müdahale ederken, yaşanan çatışmalarda bin kişi yaralandı. Yaralananlardan 222’sinin polis olduğu öğrenildi. Şanzelize Caddesi’nde “Macron istifa” ve “Koyun değiliz” şeklinde slogan atan göstericiler iş yerlerini korumak için döşenen tahta plakaları ateşe verdi. Fransa Başbakanı Edouard Phillippe, 4 Aralık’ta yaptığı açıklamada akaryakıta ilişkin 1 Ocak’ta uygulamaya girmesi planlanan vergilerin altı ay boyunca geçici olarak ertelendiğini açıklamış; fakat söz konusu ertelemenin olumsuz tepki almasıyla Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, zammın tamamen iptal edildiğini duyurmuştu.
Açıklamaların eylemlerin etkisini azaltacağı düşünülüyordu ancak önceki gün Fransa genelinde gerçekleştirilen protestolar bugüne kadarki en sert çatışmalara sahne oldu. 8 bini Paris’te olmak üzere toplam 89 bin polisin görev aldığı eylemler nedeniyle Eyfel Kulesi, çeşitli mağaza ve müzeler açılmadı. Fransa’da hükümet, geri adım atsa da, Sarı Yelekliler hazırladıkları 42 maddelik listedeki diğer isteklerinin de karşılanmasını talep ediyor. Dünkü eylemlerde, daha öncekilere göre çok daha fazla sayıda kişi gözaltına alındı. Fransa Başbakanı Edouard Philippe, üst üste dört hafta sonu ülkede yaşanan eylemler ve çatışmaların ardından “ulusal birliği yeniden tesis etme” sözü verdi. Sarı Yelekliler hareketinin artan yakın fiyatları ve yaşam pahalılığına karşı dün yaptığı son eylemlerde çıkan çatışmalarda polis, göz yaşartıcı gaz ve plastik mermi kullandı. 1700’den fazla kişi gözaltına alınırken, şiddet olayları önce haftaya göre biraz daha azdı. Başbakan Philippe, barışçıl göstericilerle diyaloğun “devam etmesi gerektiğini” söylerken, “Hiç bir vergi ulusal birliğimizi tehlikeye atmamalı. Şimdi çalışarak ve bir araya gelerek ulusal birliğimizi yeniden inşa etmeliyiz” dedi. Philippe, çok sayıda göstericinin istifasını istediği Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un da yakında “bu diyaloğu teşvik edecek önlemler alacağını” vurguladı. Fransa İçişleri Bakanı Christophe Castaner de, “şiddet olaylarını büyük çoğunlukla kontrol altına alan” polisi övdü. Macron da dün gece geç saatlerde paylaştığı Twitter mesajında “cesaretleri ve istisnai profesyonellikleri” nedeniyle güvenlik güçlerine teşekkür etti.
Cumartesi neler yaşandı?
İçişleri Bakanlığı ülke genelindeki eylemlere 125 bin kişinin katıldığını söyledi. 8 bini Paris’te olmak üzer 90 bin polis görev yaptı. En yoğun çatışmaların yaşandığı Paris’de 10 bin eylemci sokaklara çıktı. Olaylar sırasında vitrinler kırıldı, araçlar yakıldı ve bazı mağazalar yağmalandı. Eylemde çekilen videolarda, protestocuların yüzleri de dahil olmak üzere plastik mermilerle vurulduğu görüldü. Plastik mermi isabet edenler arasında en az üç basın mensubu da vardı.İçişleri Bakanı Castaner çatışmalarda 17 de polisin yaralandığını bildirdi.
Sarı yelekliler hareketi
“Gilets jaunes- Sarı Yelekliler “ hareketi, Fransız yasalarına göre bütün araçlarda taşınması gereken sarı yeleklerle eylem yaptıkları için bu adı aldı. Son birkaç haftada, sosyal medyada yakıt fiyatlarındaki artışa karşı başlatılan hareket, farklı talepleri olan lidersiz bir protestoya dönüştü. Hareketin başlıca amacı, yoksul çalışan ailelerin ekonomik zorluklarına ve siyasi güvensizliğine dikkat çekmek ve hala geniş bir destek alıyor. Bir kamuoyu yoklamasına göre protestolara destek biraz azalsa da, hala yüzde 66 seviyelerinde. Bu arada Cumhurbaşkanı Macron’a verilen destek ise yüzde 23’e geriledi. Duvar gazetesi yazarlarında Mühdan Sağlam Sarı Yelekliler’in gelişini şöyle değerlendiriyor: “Protestocuların, ‘zamlar geri alınsın’dan ‘Macron istifa’ sloganına geçmesinde Macron’un politikalarının altında ezilenlerin alana inmesinin etkisi var. Dolayısıyla o Sarı Yelekliler, Fransa’da son dönemde uygulanan ultra neoliberal politikalardan rahatsız olanların platformu haline geldi ve Macron bu politikaların baş sorumlusu olarak görüldü. Gösteriler üç haftadır devam ediyor olsa da küresel ve ulusal medya konuya bu hafta yoğun ilgi göstermeye başladı. Bunda gösterilere katılımın artması, hükümetin geri adım atması ve Macron politikalarına bir bütün olarak tepki etkili oldu.”
Belçika ve Hollanda’da
AFP, Brüksel’de protesto için sokaklara çıkan Sarı Yelekliler poliste tedirginliğe yol açıtı. AFP Avrupa Komisyonu ve Avrupa Parlamentosu’na ev sahipliği yapan Brüksel’de polisin “önlem” amacıyla 70 kişiyi gözaltına aldığı belirtti. Belga haber ajansı ise Brüksel’i Fransa sınırı yakınlarındaki Rekkem kentine bağlayan otoyolun eylemciler tarafından kapatıldığını belirtti. Öte yandan Başbakan Charles Michel’in istifasını isteyen bir grup Sarı Yelekli, Avrupa Parlamentosu yakınlarında polisle çatıştı. Polis Parlamento’ya girmek isteyenleri biber gazı sıkarak dağıttı. Çatışmalar şehrin çeşitli noktalarında devam etti, gözaltı sayısının 100’ü bulduğu belirtildi. Öte yandan Hollanda’nın Başkenti Amsterdam’da ve önemli kenti olan Rotterdam’da Fransa’daki eylemcilere destek vermek için protestolar düzenlendi. Ajansalar protestoların barışçıl cereyan ettiğini bildiriyor.
Eylemcilerin kazanımları
Hükümet yakıt vergisi artışlarını iptal ederken, gelecek yıl doğalgaz ve elektrik fiyatlarının dondurulacağını söyledi. Ancak protestocuların başka sorunları da var. Belli alanlarda taviz, daha yüksek maaş, daha düşük vergi, daha iyi emekli maaşları, üniversitelere daha kolay giriş ve hatta cumhurbaşkanının istifasını talep eden tüm eylemcileri tatmin etmeyebilir. Bazı karşıtları Macron’a “zenginlerin cumhurbaşkanı” adını veriyor.
PARİS
