Ortadoğu’da gelişmeler gerçek anlamda çoğu insanın anlamakta büyük güçlükler çektiği olağanüstü değişimleri ve farklılıkları yaşamaktadır. Siyasal arenada hemen her şey bilinen kavramların çok ötesinde, yeni kavram ve ifadelendirmeyi gerekli kılmakta ancak, yeni kavramlara vakıf olmak, onları üretme, yaygınlaşma gibi duruma da dünyamız hayli uzaktadır. 3. Dünya Savaşı tam fark edilmeden önceki zamanlarda kavramlar çoktan biliniyor, kullanımı yaygınlaştığı için değerlendirme yapma ve sonuç çıkarma; yol yöntem geliştirme daha kolaydı. Ama yeni şartlar eskinin kavram dünyasıyla açıklamaktan hayli uzak; yeni anlamlandırma ve kavramlaştırmayı gerekli kılmaktadır.
Örneğin ABD emperyalizmi küresel hegemonyaya sahip, istediğini yapma kudreti mutlak görülebilmekte. Yaygınca da böyle değerlendiriliyor. Bu tür değerlendirmeler hala yaygın kabul gördüğünden rahatlatıcı da olabiliyor. Yine bu tür değerlendirmeleri yapan epey çevrenin varlığı da bir gerçektir. Yani bilme konforunu kaybetmek istememe bir tarafa; düşünsel egzersizi, yeni durum üzerinde kafa yorma; reel durumu çözümleme ve anlamaktan geriye düştüğünün farkında bile olmayabiliniyor. Önemli oranda eskimiş anlam dünyası içinde düşündüklerinin gerçekleşeceği günlerin hayaliyle yaşama tutunmak istiyor. Onlar da haliyle hayal kırıklıklarına götürüyor.
Hemen her yapı eskinin kimi çizgilerini bağrında taşıyor olsa da çürüyor. Çürüme yaşlanmaktır. Yaşlanmak ölüme doğru yürüyüştür ve nihayeti ölümle sonuçlanır. Ama hiçbir canlı da yaşlanmayı ve ölümü kolay kabullenmez, ona karşı direnmeye çalışır. Ancak o direnmeler sonuç vermez ve sonunda ölüm gerçekleşir.
Kapitalizm çürümüş ve hızla ölüme doğru yolcudur. Onun modeli olan ulus-devlet son demlerini yaşamaktadır. Fakat ölüm kabullenilmiyor, direnmeye çalışılıyor. 3. Dünya Savaşı kapitalist modernitenin ölüme karşı yaşam isteminin çırpınışların ve savrulmalarının dışa vurumu olmaktadır. Yaşanan olağanüstü değişkenlikler ölümün ruh halidir.
ABD Başkanı Trump’ın aniden Suriye’den çekilme kararı normal kavramlar ve değerlendirmelerle anlaşılamaz ve izah edilemez. ABD her koşulda oyun kurar ve kendi lehine sonuçlar alır değerlendirmesi gerçeğin hayli uzağındadır. Çok büyümüş, hantallaşmış ve derin bir çürüme içindedir. Dolaysıyla kudretli zamanı gerilerde kalmaya başlayalı çok oldu. Yaşlandığı için de üreyememektedir. Yani zürriyet vermemektedir. Üreteceği bir şey kalmamıştır. O yüzdendir ki Trump önce çok yüksek perdelerden konuşur, ama çok geçmeden tersi düşük düzeylerde vaziyet alabilmektedir. Küresel hegemon güç olma pozisyonu takınıyor, ardından yapamayacağını anladığından cüceleşiyor. Yani uçlara savrulmanın, kafa karışıklıklarının temelinde sistemdeki derin çürüme, krizin ve kaosun dışa vurumudur.
ABD sisteminden söz ederken, aslında kapitalist modernist sistemden söz edildiği anlaşılmalıdır. Çünkü kapitalist sistem bir dünya sistemidir ve bütündür. Dolayısıyla bünyedeki hastalık bütün bünyeyi kemirmektedir. Rusya’nın mevcut konumu da görecelidir; sanki sağlıklı ve ABD’de doğacak boşlukları dolduracak gibi görülüyor. O da benzeri hastalıklardan muzdarip ve çok uzak olmayan gelecekte aynı sonu yaşaması kaçınılmazdır. Hemen her ulus-devlet küresel bünye içindeki konumuyla çürüme ve ölümü kaçınılmazdır.
Kapitalizm ve onun ulus-devlet modeli aşılmak durumunda. Çünkü ölüm hali aynı zamanda çözümsüzlüğün de halidir. Onun aşılması zamanı yeni başlangıç yapma anlamına gelmektedir.
İnsanlık yeni bir yaşamın arayışını çok yönlü ve paradigmatik olarak sürdürüyor. Özgürlük yönelimi çok yönlü ve kapsamlı gelişmektedir. O açıdan ezilenler için umut daha yakındır. Egemenlerin, hegemonyacıların çırpınarak içine girdikleri ani ve farklı yönelimleri anlamak önemli olmakla birlikte; esas değildir. Bir yol kapanır yeni üç yolun kapısı açılır. Çünkü 3. Dünya Savaşı her yöne ucu açık olanaklar sunmaktadır. Kuşkusuz bir gazete köşesinde bunu izah etmek olanaklı değildir.
Kuzey ve Doğu Suriye’de son iki haftada yaşanan gelişmeler, iyi anlaşıldığında, durumun negatif yönünden çok daha fazla pozitif gelişmelere yol açtığı rahatlıkla görülebilmektedir. İnsanlık vicdanını açığa çıkardı. Günlerdir bütün dünyada Kürtler konuşulmakta ve dayanışma istemleri dile getirilmektedir. Kürtlerin şahsında yeryüzü ezilmişlerin dayanışması düşünsel ve zihinsel birleşmeye dönük algılar oluşturmaktadır. Ölüm döşeğinde olan küresel kapitalizme karşı küresel çözüm seçeneklerinin zemini olgunlaştırmaktadır. Büyük kuvvettir ve yenilmezdir. Başaran özgürlüktür.
