12 Mart 1971 darbesinin tanığı Çelen: Darbelere karşı tek yumruk olmalıyız
Üzerinden 49 yıl geçen 12 Mart 1971 darbesinin yarattığı tahribat giderilmediği gibi darbeler silsilesi sürüyor. Asker komuta zinciri içerisinde gerçekleştirilen darbe sürecinde dönemin Başbakanı Süleyman Demirel istifa ederken, Türkiye, hak ve özgürlüklere önemli kısıtlamalar getirilecek “Ara rejim” dönemine girildi. Genelkurmay Başkanı Memduh Tağmaç ve kuvvet komutanlarının imzasıyla Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay’a bir muhtıra vererek hükümeti istifaya zorlamış ve darbe gerçekleşmişti.
68 kuşağı ve karşı darbe
Darbe, 68 kuşağının dünya genelinde yükselişe geçtiği ve Türkiye’de devrimci dinamiğin filizlendiği bir dönemde gerçekleşti. Sol ve sosyalist yükselişi dizginlemeye çalışan ilk darbe olarak kayıtlara geçti. Darbe sonrası süreçte 3 Fidan olarak tarihe yazılan THKO önderleri Deniz Gezmiş, Yusuf Arslan ve Hüseyin İnan idam edilecekti. İdamı durdurmak isteyen THKPC önderi Mahir Çayan ve arkadaşları Kızıldere’de öldürülecek, bir yıl sonra ise TİKKO önderi İbrahim Kaypakkaya işkencede katledilecekti. Darbe sonucunda 68 kuşağının sürdürücüsü Dev Genç’in öncü kadroları ölüm ve tutuklamalarla tasfiye edildi.
Kanlı Pazar
12 Mart darbesinden önce 9 Mart’ta sol düşünceye sahip bazı askerlerin darbe gerçekleştirme eğiliminde oldukları ileri sürülmüş ve darbeye zemin hazırlanmıştı. Aynı zamanda darbeyi gerçekleştirmek için tıpkı 12 Eylül darbesi öncesinde olduğu gibi “sağ-sol çatışması” gerekçe gösterildi. Kanlı Pazar olarak tarihe geçen Beyazıt Üniversitesine yönelik saldırılar gerçekleştirildi. 16 Şubat 1969 tarihinde İstanbul Beyazıt Meydanı’nda ABD’nin 6. Filo’sunu protesto etmek için 76 gençlik örgütünün saldırısına çoğu üyesinin şimdi AKP yöneticisi olduğu Komünizmle Mücadele Derneği üyeleri tarafından gerçekleştirilen saldırıda iki öğrenci hayatını kaybetti.
Tanığı anlattı
12 Mart darbesinin tanıklarından Türkiye İşçi Partisi (TİP) Ankara İl Yöneticisi Tuncay Çelen, “O dönemde dini iktidarların çıkarları için kullanmaya başlandı. Fethullah Gülen’le birlikte komünizm ile mücadele dernekleri kurmaya başladılar. O dönem sosyalist öğrencilere karşı örgütlenenler arasında Gülen ile hareket edip çıkarları çatıştığı için ayrılan bugünkü iktidar mensupları vardı. Tek tek bizi öldürmeye başladılar” diye konuştu.
Vietnam ve Suriye
Darbe döneminde Türkiye’de sosyalist bir hava hâkim olduğuna değinen Çelen, “Rüzgar soldan esiyordu. Faşizm ve emperyalizmin gerilediği solun yükseldiği bir dönemdi. O dönemde ABD, Vietnam işgalinin yaşandığı bir dönemdi, şimdi biz nasıl ne işimiz var Suriye’de diyorsak o dönemde de dünya gençliği ABD için aynı şeyi söylüyordu. Biz de devrim arıyorduk. Çünkü Türkiye bağımlıydı, ABD emperyalizmi bizi sömürüyordu, Kürt halkı eziliyordu, insanlar ayrıma tutuluyordu ve bunların hepsine karşı çıktık, mücadele ettik” dedi.
‘Kitleselleştik, korktular’
Sol görüşlü öğrencilere saldırıların artmasından kaynaklı Fikir Kulüpleri Federasyonu’nu (FKF) kurduklarını belirten Çelen, “68 kuşağı gençlik olayı olmaktan çıktı, kitleselleşmeye başladı. Bu iktidarı korkuttu” diye anlattı.
İşkenceci Robotlar
Türkiye halklarının ortak mücadelesine vurgu yapan Çelen, “12 Mart’ta bizi yok edemediler, sonrasında daha ciddi bir şekilde örgütlendik ve daha da kitleselleştik, mücadele ettik. Bunun üzerine daha korkunç bir darbe geldi, 12 Eylül. Hem Kürt arkadaşlara hem de bize çok ciddi işkenceler yapıldı. Ben ikisini yaşayan biri olarak aradaki farkı şu şekilde söyleyebilirim; 12 Mart’ta bize insanlar işkence ediyordu, 12 Eylül’de robotlar artık işkence etmeye başladı. Amerika ajanlarının yetiştirdiği adamlar işkence yapıyorlardı” dedi.
‘Kurtuluş birlikte’
Çelen, Türkiye’de darbe mekanizmalarının ortadan kalkması için herkesin ayrım gözetmeksizin birlikte mücadele etmesi gerektiğinin altını çizerek, “Türkiye’nin kurtuluşu tüm emekçilerin Kürdü, Türkü, Alevisi, Sünnisi ile birlikte mücadele etmesiyle olur. Bizim bunu örgütlememiz lazım, ayrı gayrı olmaz. İktidarın hiçbir sözüne inanmamak lazım. Bütün oyunlara karşı tek yumruk olmak zorundayız” dedi.
Emrullah Acar/Ankara-MA
