Newroz bir bayram. Ortadoğu’nun ve Kürdistan’ın en kadim bayramı olduğu gibi, aynı zamanda da en eski bayramlarındandır. Newroz bu coğrafyadaki insanlığın muhteşem heyecanını insana tattırıyor. Acılarına, mazlumluğuna, yaşam tutkusuna, doğa sevgisine insanı götürüyor. Aynı zamanda bu coğrafyada yaşanan ve yaşatılan zulme ve kötülüğe karşı verilen büyük mücadeleyi insana yansıtıyor.
Newroz köleci Asur İmparatorluğu’na karşı mücadele içinde oluştu; öncülüğünde Kürt halkının olduğu mücadeleye diğer halkların da katılımıyla bir birleşik direniş temelinde Asur İmparatorluğu’na karşı kazanılan tarihi zaferin bayram olarak ifade edilişidir, kutlanışıdır. Dönem, Mezopotamya’nın dünya uygarlığında merkezi konumda olduğu bir dönemdir. Evrenselliğin merkezi konumunda olan bir mekânda negatif veya pozitif anlamda bir gelişme doğal olarak geniş alanları etkisi altına alma kabiliyetini gösterebiliyor.
İfadesini Newroz’da bulan direniş, mücadele ve mücadeledeki zaferin ortaya çıkardığı etki gücü Orta Asya’nın içlerine kadar yayılarak çok sayıda halkın bayramına dönüşmüştür. Bir taraftan Demirci Kawa bir kahramanlık simgesi olarak insanlık hafızasında, halkların hafızasında yer edinirken (aynen Köleci Roma İmparatorluğu’na karşı mücadelede sembolleşen Spartaküs gibi), Demirci Kawa karşısındaki Dehak ise zalimliğin, vahşiliğin temsili bir figür olarak tarihte yer edinmiştir. İsyanlarda yakılıp yıkılan Ninova’daki Asur İmparatorluğu sarayı da kötülüğün mekânı olarak tarihte yerini almıştır.
Newroz’un tarih yolculuğunda mücadele ve özgürlük arayışı var. Zalimin zulmüne karşı Kürt halkının, bölge halklarının kendine dair, insanlığa dair değerler için verdikleri büyük mücadeleyi tarihi süreç içinde hafızalarında ve genlerinde koruyarak çağımıza kadar taşımaları insanlık için büyük bir kazanımdır. Bu kazanım egemenler tarafından, sömürgeciler tarafından sistematik biçimde saldırıya maruz kaldı. Toplumun hafızasından, halkların hafızasından silinmek istendi. Halkların tarihsel, kimliksel, kültürel değerlerine ve var oluşlarına yönelik saldırıya karşı Kürt Özgürlük Mücadelesi insanlık tarihinin en büyük direnişini ortaya koydu. Ortaya konulan direniş sayesinde toplumsal hafıza yenilendi, güçlendi ve yeni bir mücadele sürecine yöneldi.
Diyarbakır zindanında işkence koşulları altında Mazlum Doğan’ın sömürgeciliğe karşı ortaya koyduğu iradeyle şehadete ulaşma eylemini Newroz gününde ve Newroz’un sembolü temelinde gerçekleştirmesi, Newroz mücadelesinde bir dönüm noktası oldu. O günden günümüze Newroz’un halk üzerinde, toplum üzerinde, bölge üzerinde etkisi peyderpey genişleyerek, derinleşerek gelişti ve milyonların eylemine dönüştü. Newroz, dayatılan karanlığa karşı halkların aydınlık ve özgürlük ufkudur artık, coğrafyamızdan bu umut varsa oda bu ufuk sayesindedir.
Bugün coğrafyamızda büyük bir yıkım sürüyor, sonunun daha nereye varacağını da kestirmek zor. Türkiye’nin stratejisi, çıkmazı ve yıkımı derinleştirme üzerine bir stratejidir. Küresel güçler de Türkiye’nin bu stratejisinden nemalanma temelinde bir politika güdüyorlar. Bölgesel ve küresel güçlerin birbirilerinin zaaflarından nemalanma politikasının bölge halklarına faturası; yıkım, katliam, milyonların yerinden edilmesi, talan ve gaspa maruz bırakılmadır.
Newroz fikriyatı ve muhtevası temelinde tabloyu değerlendirmeye aldığımızda şu gerçek önümüze çıkıyor: Newroz; halklara karanlığı ve yıkımı yaşatanlara karşı bir çıkış arayışıdır, bir duruştur, bir mücadele perspektifidir. Bugün üstümüzde, etrafımızda estirilen saldırı ve yıkım karşısında güçlü bir şuura, bir ilhama, birlikte mücadele duruşunun sergilenmesine ihtiyaç var.
Bu, Kürtlere ulusal birliğini sağlama temelinde bir sorumluluk yüklüyor. Newroz ulusal birliği ifade ediyor. Birlikte hareket ve mücadele ruhunu içeriyor. Newroz ilhamı ve sorumluluğu bunu gerektiriyor.
Newroz aynı zamanda halkların birliğini ve birlikte mücadelesini ifade ediyor. Mayasında bu var. Tarih sahnesine çıkışında bu var. Bugün bölgemizde halklar üzerinde geliştirilen savaş ve işgalin yol açtığı sonuçlar hayli acı verici, hayli insanlık dışı, ağır bir tabloyu önümüze çıkarıyor. Buna karşı bir duruş, bir mücadele, Rojava örneğinde çok güçlü bir biçimde ortaya çıktı. Bu tarihsel deneyimin büyütülüp güçlendirilmesiyle yıkıma cevap olunabilir.
Newroz a wê pîroz bê!
