Irak’ta Dışişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı yapan KDP Politbüro üyesi Hoşyar Zebari Iraka cumhurbaşkanlığı için adaylığını açıkladı. Teamüller gereği cumhurbaşkanı YNK’ye Federe Kürdistan Başkanlığı KDP’ye veriliyordu
Irak ve Federe Kürdistan Bölgesi’nde 10 Ekim 2021’de yapılan genel erken seçimlerden sonra hükümet kurulamadı. Cumhurbaşkanlığı için de adaylar netleşmeye başladı.
Irak’ta Ekim 2021’de yapılan Şii Mukteda Sadr’ın 76 sandalyeyle birinci olduğu parlamento seçimlerine İran destekli bazı Şii partilerin itirazları ve protestoları nedeniyle hükümet kurulamadı. 9 Ocak 2022’de yeni seçilen parlamento ilk oturumunda Irak Parlamentosu’nda Başkanlık Divanı’nı seçti.
Irak’ta 2003 yılından bu yana teamüller gereği Cumhurbaşkanı Kürtlere, Başbakanlık Şiilere, Meclis başkanlığı Sünnilere verilirken Sünni blok 9 Ocak’ta Meclis Başkanlığı’nda Muhammed Halbusi’nin devam etmesi için oy uzlaştı. Tekaddum Partisi (İlerici Parti) lideri Muhammed Halbusi yeniden meclis başkanı seçildi. (228 milletvekilinden 200’ünün oyunu aldı. Sadr Grubu, Azm Hareketi, Tekaddum, KDP ve bazı bağımsız milletvekilleri oy verdi)
Sıra Cumhurbaşkanlığında. Taamülen Cumhurbaşkanlığı Kürt partilerinden Kürdistan Yurtseverler Birliği’ne (YNK) verilirken bu kez Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) Politbüro üyesi Hoşyar Zebari, Irak Cumhurbaşkanlığı’na adaylığını açıkladı. Zebari, cumhurbaşkanlığı adaylığına ilişkin resmen Irak Parlamentosu Başkanlık Divanı’na başvurdu.
YNK’nin mevcut Cumhurbaşkanı Berhem Salih’i ikinci kez istediği kaydediliyordu
Bir ay içinde
Irak Parlamentosu’nun bir ay içinde cumhurbaşkanını seçmesi gerekiyor. Yeni cumhurbaşkanı, Şiilerin üzerinde anlaştığı başbakan adayına hükümeti kurma görevini verecek, başbakan adayı da en geç 30 gün içinde kabineyi oluşturarak Meclis’in onayına sunacak.
Ürdün ve İngiltere’de okudu
Hoşyar Mahmud Muhammed Zebari 2 Ocak 1953’te doğdu. 1976’da Ürdün’ün başkenti Amman’da politika alanında lisans eğitimini tamamladıktan sonra, İngiltere’nin Essex Üniversitesi’nde sosyoloji alanında yüksek lisans yaptı.
Hoşyar Mahmud Muhammed Zebari 1990’larda KDP dış ilişkiler sözcülüğünü yaptı. Hoşyar Mahmud Muhammed Zebari KDP temsilcisi olarak İngiltere ve AABD’de görevler üstlendi. 2003’te Irak Hükûmet Konseyi tarafından Irak Dışişleri Bakanlığı’na atandı. Zebari Dışişleri Bakanlığı 2006-2010 yılları arasında oldu. Eylül 2014 ile Eylül 2016 yılları arasında da Irak Maliye Bakanlığı koltuğunda yer aldı.
Başbakan adayları
Başbakanlık için de temaslar sürdü. Irak’ta Sadr hareketinin lideri Mukteda es-Sadr’ın mevcut başbakan Mustafa Kazimi’nin yeniden başbakan seçilmesini desteklediği kaydedildi. Halbusi’yi seçen koalisyonun Kazimi’ye sıcak baktığı basına yansıdı.
Diğer başbakan adayları arasında Bakanlar Kurulu Genel Sekreteri Hamid Naim el-Gazi, Meysan Valisi Ali Devai, eski İletişim Bakanı Muhammed Tevfik Allavi ve eski Başbakan Haydar el-İbadi yer aldı.
Barzani’den Almanya’ya teşekkür
Bu arada Almanya, Kürdistan Bölgesi ve Irak’taki askeri misyonunu 31 Ekim 2022’ye kadar uzatma kararı aldı. Almanya Hükümet Sözcüsü Steffen Hebestreit 12 Ocak’ta Berlin’de yaptığı açıklamada, Bakanlar Kurulu’nun Irak’taki Alman askerlerin görev süresinin 31 Ekim’e kadar uzatma kararı aldığını belirtti. Kararda, asker sayısının maksimum 500 ile sınırlandırıldığı ifade edildi.
Federe Kürdistan Başkanı Neçirvan Barzani, Almanya’nın IŞİD’e karşı mücadele çerçevesinde Irak ve Kürdistan Bölgesi’nde görev yapan askerlerinin görev süresini uzatmasını memnuniyetle karşıladığını belirtti. Twitter hesabından bir açıklama yapan Kürdistan Bölgesi Başkanı Neçirvan Barzani, “Alman kabinesinin askeri birliklerini Irak’ta tutuma kararını memnuniyetle karşılıyor ve takdir ediyorum. Federal Meclis’in de aynı şekilde karar almasını umuyorum. IŞİD hala uluslararası barış ve güvenlik için bir tehdittir. Teröre karşı koymak ve terörü ortadan kaldırmak için sürekli kolektif çaba gerekmektedir” dedi.
Federe Kürdistan Başbakanı Mesrur Barzani de, Almanya hükümetine Kürdistan Bölgesi ve Irak’taki askeri misyonunu uzatma kararından ötürü teşekkür etti. Mesrur Barzani Twitter hesabından yaptığı açıklamada “Alman hükümetine bugün Irak’taki askeri görev misyonunu genişletmedeki liderliği için teşekkür ediyorum. Almanya’nın 2014’teki desteği Peşmerge’nin gidişatı terör örgütü aleyhine çevirmesine yardımcı oldu. IŞİD hâlâ ciddi bir ortak tehdit ve Almanya Federal Meclis’ini Irak’taki askeri misyon görev süresini yenilemeye çağırıyorum” dedi.
Alman askerleri, Irak ordusu ile Peşmerge güçlerine IŞİD’e karşı mücadele kapsamında eğitim desteği veriyor.
BAĞDAT-HEWLER
