Şengal’deki soykırımda katledilenler anılırken Mesrur Barzani, Şengal’in IŞİD tarafından işgalinin ve soykırımın 8’inci yıldönümü dolayısıyla yayınladığı mesajda Irak ordusuna yine işgal çağrısı yaptı
Federe Kürdistan Başbakanı, KDP’li Mesrur Barzani, Şengal’in IŞİD tarafından işgalinin ve soykırımın 8’inci yıldönümü dolayısıyla yayınladığı mesajda, Irak ordusuna yine işgal çağrısı yaptı.
Şengal Dağı, Êzîdxan yurdu bölge ülkelerinin desteklediği IŞİD tarafından 3 Ağustos 2014’te işgal edildi. Tehcir ve soykırım yapıldı. Hala yeni toplu mezarlar bulunuyor. Köleleştirilip kaçırılan kadın ve çocuklar birçok ülkeye götürülüp satıldı. Şengal IŞİD’den kurtarıdıktan sonra özyönetim oluşuturuldu. Ezidiler özsavunma güçlerini oluşturup yeni saldırılara karşı önlemler aldı.
KDP’li olan Federe Kürdistan Başbakanı Mesrur Barzani işgalin yıldönümünde bir açıklama yaptı. Mesrur Barzani “Vahşi DAİŞ teröristlerinin Şengal ve çevresinde Ezidi kardeşlerimize uyguladığı soykırımın yıldönümünde, binlerce kişinin toplu olarak şehit edildiği, kaybettirildiği ve yerinden edildiği bu vahşi suçun şehitleri ve kaybettirilenlerini üzüntü ve kederle anıyoruz” dedi.
Mesrur Barzani KDP Peşmegelerinin ve Irak ordusunun Musul ve Şengal’den kaçışı tv görüntülerine yansıdığı halde Şengal’i Peşmergelerin kurtardığını da öne sürdü: “İşlenen suç o kadar acı verici ve yürek sızlatıcıydı ki asla unutulmayacak. Kürdistan halkı ve dünyanın vicdanını sızlatan bu katliam ve suçların tekrarlanmasına hiçbir şekilde izin verilmemeli. Bu vesileyle, Kürdistan Peşmerge Güçleri’nin Sayın Başkan Mesud Barzani’nin doğrudan öncülüğü ve liderliğinde Şengal’in kurtarılmasında verdiği kurbanları unutmamak gerekiyor. Şengal, Kürdistan’ın yüzlerce kahraman Peşmergesinin aziz kanlarıyla DAİŞ’li teröristlerden kurtarıldı.”
Irak ordusuna işgal çağrısı
Mesrur Barzani mesajında Türkiye’nin de desteğiyle KDP ile Bağdat hükümeti arasında yapılan ve Irak ordusunun Şengal’i işgalini öngören Şengal Anlaşması’nın uygulanmasını da istedi: “Ezidi kardeşlerimiz, uzak ve yakın tarihte, uzun yıllar boyunca ne yazık ki büyük acılar yaşadı. Şimdi de bazı silahlı grupların dayatması nedeniyle Şengal halen de huzurlu bir bölge değil ve göç eden halkı geri dönemiyor. Şengalli göçzedelerin acılarının dinmesi ve onurlu bir şekilde evlerine dönebilmesi için Şengal Anlaşması’nın uygulanması, Şengal bölgesinde durumun normalleştirilmesi, milislerle yasadışı grupların bölgeden çıkması gerektiğini bu vesileyle bir kez daha yineliyoruz. Bu acı günde, Kürdistan Bölgesi Hükümeti’nin federal hükümet ve uluslararası toplumla birlikte Ezidi kardeşlerimizin onurlu bir şekilde evlerine dönebilmesi için çabalarını sürdüreceğini yineliyoruz. Şengal ve Ezidilerin yaşadığı diğer bölgelere daha fazla hizmet götürülmesi ve Irak Parlamentosu’nun çıkardığı Kurtarılan Ezidiler Yasası’na göre kurbanların yakınlarına tazminat ödenmeli. Aynı zamanda Kürdistan Bölgesi Hükümeti ile DAİŞ’in işlediği suçları araştıran uluslararası UNITAD ekibi, DAİŞ’li suçluların yargılanması, suçlarının arşivlenmesi ve Ezidi kardeşlerimize yönelik soykırımın dünyada daha fazla tanınması için sürekli işbirliği içindedir.”
9 Ekim 2020 Şengal Anlaşması
Türkiye gibi ülkelerin de yönlendirmesiyle KDP ve Irak yönetimi Irak’ın başkenti Bağdat’ta Şengal Anlaşması imzaladı.
9 Ekim 2020’de imzalanan anlaşma şöyle:
1. Yönetim ayağı:
* Şengal’e bir kişi kaymakam olarak seçilecek.
* Kaymakamın belirlenmesinin ardından Irak ve Hewler yönetimi arasında kurulacak ortak komisyon tarafından bölgedeki diğer idari makamlar gözden geçirilecek.
2. Güvenlik ayağı:
* Yalnızca yerel polis ve Ulusal Güvenlik Müsteşarlığı ile Ulusal İstihbarat Servisi ilçenin güvenliğinden sorumludur ve diğer tüm silahlı güçler Şengal’den uzaklaştırılacak.
* İç güvenlik amacıyla 2 bin 500 kişilik bir güvenlik gücü oluşturulacak. Kamplarda yaşayan göçzedelerin katılımı gözönünde bulundurulacak.
* Şengal içindeki ve çevresindeki güçlerin varlığına son verilecek.
3. Yeniden inşa ayağı:
* İlçesinin yeninden inşası için Irak ve Kürdistan Bölgesi hükümetleri tarafından ortak bir komisyon kurulacak, Irak ve Kürdistan Bölgesi başbakanları ile Ninova Valisi tarafından bu komisyonun düzeyi ve amaçları belirlenecek.
* İdare ve güvenlik konularında alınan kararların hayata geçirilmesini yerinde denetleyecek ortak bir komisyon oluşturulacak.
KDP ve Şengal
Haziran 2014’te Musul’u, 3 Ağustos 2014’te Şengal’i işgal eden IŞİD Asuri-Süryanileri din değitirmeye zorladı, kabul etmeyenleri tehcir etti. IŞİD Şengal’de soykırım ev tehcir uyguladı. Kadın ve çocukları köleleştirip farklı ülkelere götürüp sattı. IŞİD Musul ve Şengal’e yönelince Irak ordusu ve KDP Peşmergeleri ağır silahları bırakıp kaçtı.
28 Haziran 2014 günü IŞİD’e karşı önlem olarak 12 kişilik HPG birliği Şengal’i savunmak amacıyla bölgeye gönderildi. Şengal’i bırakıp kaçarak insanları katliam ve köleleştirme politikasıyla yüzyüze bırakan KDP güçleri Barzani yönetiminin yeni girişimiyle 12 kişilik HPG grubundan 3’ünü ve bir Êzidîyi tutukladı. Kalan 9 kişilik grup Şengal dağına geçerek Êzidî gençlerini örgütledi. 3 Ağustos günü IŞİD saldırısı başladığında 9 kişilik gerilla grubu Şengal Dağı’na göç eden sivillerin savunmasını yaptı, katliamın boyutlarının daha da büyümesini engelledi.
Şengal’den, dağın batısına giden Sinûnê ve Dugirê yolunu tutan grup IŞİD’in dağı ele geçirmesine engel oldu. Direnilebileceği inancı artan Êzidî gençleri IŞİD saldırılarına karşı HPG grubuna desteğe giderek silah aldı ve direnişe katıldı. 4-5 gün boyunca yiyecek ve su sıkıntısına rağmen devasa silah gücü ile saldıran IŞİD’lilere karşı direnen 9 kişilik gruba saldırının 3. günü 6 Ağustos’ta YPG ile YPJ ve birkaç tabur YJA STAR ve HPG’li desteğe gitti. YPG ve YPJ de Rojava’dan gelerek koridor açılmasını sağlayan güçlerden oldu. Ve koridordan geçişleri sağlayarak soykırımın tamamlanmasını engelledi.
Böylece yüzbinlerce Êzidînin Rojava tarafına geçmesi için güvenlik koridoru oluştu. Yoğun çatışmalarla korunan güvenlik koridorundan 200 binden fazla Êzidî Rojava tarafına geçerek hayatta kaldı. Dünya utanç verici işgali izlerken 100 kadarı koridoru savunurken toplamda 300’e yakın YPG, YPJ, YJA STAR, HPG’li Şengal savaşında hayatını kaybetti.
73. fermanını sürecinde Eylül 2014’te Şengal Direniş Birlikleri (YBŞ) kuruldu. 2015 yılında ise Êzidî kadınlar Şengal Kadın Birlikleri (YJŞ) ordusu kurdu. Êzidî erkekler ve kadınlar bir daha soykırım ve tehcir yaşanmaması için YBŞ ve YJŞ’ye katılarak savunma güçlerini büyüttü. İç güvenliğin oluşması de Haziran 2016’da Êzidxan Asayişi kuruldu. YBŞ ve YJŞ sınır hatlarını işgallere karşı savunurken Yüzlerce Êzidxan Asayiş üyesi de Şengal’in köy ve merkezi bölgelerini dış saldırılara karşı savundu.
19 Aralık 2014’te YBŞ öncülüğünde, HPG/YJA Star güçlerinin de destek verdiği “Şengal’i Özgürleştirme Hamlesi” başlatıldı. Yaklaşık 1 yıl süren hamlenin sonunda 13 Kasım 2015’de Şengal IŞİD’de temizlenerek tamamen özgürleştirildi. Özerk yönetim oluşturuldu. Şengalliler kendi yönetimlerini belirleyip kendi kararlarını kendileri aldı.
Ancak AKP-MHP yönetimi ve KDP, Şengal’deki yönetime son vermek için sık sık görüşmeler yaptı. Irak yönetimi ile görüşmeler sonucu Bağdat hükümeti ile KDP yönetimi 9 Ekim 2020’de Şengal yönetimine son vermek için anlaşma imzaladı. Şengal’in Irak ordusu tarafından işgal edeceği maddeler arasında yer aldı. Federe Kürdistan Başbakanı Mesrur Barzani gibi isimler Irak yönetimine Şengal’i işgal etmeleri çağrılarını aralıklarla sürdürdü.
1 Mayıs 2022 saldırısı
Irak ordusu bayramın arifesinde 1 Mayıs 2022’de Şengal’e saldırı başlattı. Türkiye ve KDP’nin çağrılarıyla harekete geçen Irak ordusu helikopter, tank ve roket destekli saldırılarla Sinune, Digure, Xanesore, Til Ezer’i işgal etmeye çalıştı. Saldırı IŞİD’in fermanının devamı olarak değerlendirildi.
Ankara’ya uzandı
2022’de bile Türkiye kentlerinde IŞİD’lilerin kaçırdığı Êzîdi kadınların varlığı tespit edildi. IŞİD’liler Êzîdi kadınları bırakma karşılığında çoğu zaman ailelerden fidye aldı.
En son Nisan 2022’de Ankara’da bir IŞİD’li tarafından esir tutulan Êzîdi bir kadın, Kanada’daki akrabaları tarafından 8 bin dolar verilerek kurtarıldı. 23 yaşına gelen Êzîdi Rojda Ankara’nın Kazan ilçesine bağlı Saray Mahallesi’nde yaklaşık üç yıl tutulmuştu.
Mesrur Barzani’nin 27 Ekim 2021’deki işgal çağrısı
KDP’li Federe Kürdistan Başbakanı Mesrur Barzani, Şengal Anlaşması sonrası işgal için girişimlerini arttırmıştı. Mesrur Barzani 27 Ekim 2021’de Irak yönetimine Şengal’e ordu sokması için çağrı yaptı. Barzani “2021 MERI Forumu”nda yaptığı konuşmada şunları söyledi: “Anlaşmaya göre, Şengal’deki tüm güçler o bölgeyi terk etmeli. Irak ordusu ve Peşmerge kentin dışında olmalı, yerel güçler de kentin iç güvenliğini sağlamalı. Maalesef bu anlaşma uygulanmış değil. Irak Başbakanı Mustafa Kazimi de anlaşmanın uygulanmasını istiyor. PKK var Şengal’de, PKK’nin oraya gitmesi için hiçbir yol yok, Suriye’den o bölgeye gidiyorlar. PKK niçin Şengal’de? Yasal olmayan bir güç Şengal’de halkın seçime katılmasına engel oluyor ve kendilerini tehdit ediyor. Şengal Anlaşması ivedilikle uygulanmalı.” Mesrur Barzani, 15 Nisan 2022’de Dolmabahçe’de Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile görüştükten sonra, AKP-MHP yönetimi 17 Nisan 2022 günü Pençe-Kilit adıyla KDP özel güçlerinin desteğiyle sınır ötesi operasyon başlattı. Avaşin, Zap ve Metina’ya kara ve havadan başlatılan operasyonda ilk kez Akıncı TİHA’lar (Taarruz İnsansız Hava Aracı) da denendi.
KDP’nin Irak Ortak Operasyonlar Komutanlığı’ndaki temsilcisi Liwa Abdulxaliq Tilet de Nisan 2022’de “Şengal’de bazı silahlı güçler var. Bu güçler Şengal’i terk etmezse, Irak hükümeti onlara karşı güç kullanarak Şengal’den çıkarmalıdır” açıklaması yaptı.
Mesrur Barzani kimdir?
Şengal’e dönük çağrıları yapan ve işgal saldırılarının arka perdesinde rol alan Mesrur Barzani kimdir? Mesrur Barzani, KDP Başkanı Mesud Barzani’nin oğlu. 1992 sonrası İngiltere’nin başkenti Londra’da dil eğitimi aldı. ABD’ye geçip Washington’da üniversite okudu. Ardından istihbaratçı oldu. 1998’de Federe Kürdistan’a döndü. KDP’nin 12. Kongresi’nde Merkez Komite’ye girdi. KDP tarafından Koruma ve İstihbarat Ajansı Genel Müdürü yapıldı. 2012’de güvenlik, askeri istihbarat ve diğer istihbarat servislerini denetlemek için oluşturulan Kürdistan Bölgesi Güvenlik Konseyi Başkanlığına getirildi. Yine Kürdistan Amerikan Üniversitesi (AUK) Mütevelli Heyeti Başkanı oldu. 10 Temmuz 2019’da Federe Kürdistan Başbakanı oldu.
HEWLER
