Zerzevan Kalesi’nde dikilen ve üzerine Göktürkçe ‘Gökyüzüne bak ayı gör’ yazılı monoliteye tepki gösterdiği için gözaltına alınan performans sanatçısı Adem Bulut, ‘Kültürel miras sömürülüyor’ dedi
Performans sanatçısı Adem Bulut, Diyarbakır’ın 3 bin yıllık geçmişe sahip olan ve UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi’ne alınan Zerzevan Kalesi’ne kimler tarafından dikildiği belli olmayan ve üzerinde Göktürkçe “Gökyüzüne bak ayı gör” yazılı ifade bulunan metal monoliteye karşı “Şey ve şeytan” isimli gösterimiyle protesto ettiği için, 9 Eylül’de gözaltına alındı. Performans gösterimi sırasında izin almadığı gerekçesiyle gözaltına alınıp Çınar İlçe Jandarma Komutanlığı’na götürülen Bulut, karakoldaki işlemleri sonrası aynı gün serbest bırakıldı.
Bulut, yaptığı performans sanatının amacını ve sonrasındaki gelişmelere dair Mezopotamya Ajansı’na değerlendirmelerde bulundu. Bulut, “Göktürkçe oraya bir şeyler yazmak, kültürel mirasın sömürgeleştirilmesidir. Buna dair bir tepki oluşturmak istedim” dedi.
Tarihi yapıya zarar verilmiş
Zerzevan Kalesi’ni gezdiği sırada üzerinden bilmediği bir alfabe ile yazılar olan metal monoliteye rastladığını ve yazının anlamına baktığında ise Göktürkçe yazılı “Gökyüzüne bak ayı gör” ifadesinin yerleştirildiğini söyledi. Bulut, “Araştırma yaptıktan sonra fark ettim ki sistemin izin verdiği çerçevede o tarihi yapıya bir zarar verilmiş. Sistem, dünya kültür mirasına dahil edilmiş bir yere rahatlıkla o koca nesneyi getirip, bu coğrafyaya ait olmayan bir dil e propagandasını yapıyor. Oranın hem görsel estetiğine hem de fiziki yapısına zarar veriyor” diye konuştu.
‘Şeytanlaştırıp taşladım’
Bulut, “Bunu gördüğüm zaman bir performans gerçekleştirmeyi düşündüm ve sonra bunun plan, programını yaptım. Bizim coğrafyaya ait Mazıdağı, Zerzevan Kalesi civarında çok sayıda beru ağaçları var. Ben de o ağacın meyveleri ile o nesneyi metaforik anlamda şeytanlaştırıp taşlama eylemini gerçekleştirmeyi planladım. O eylemi yaptığım sırada jandarmalar gelip, performansı yapamayacağımı söyleyip engellediler. Performansım yarım kaldı ama istediğimi gerçekleştirdim” dedi.
Sömürülmeye tepki
Sergilediği performansla kültürel mirasların sömürülmesine tepki göstermeyi amaçladığını vurgulayan Bulut, “Asıl vermek istediğim mesaj; kültürel mirasların sömürülmesine tepkiydi. O miras Romalıların yapmış olduğu bir miras. Bu mirası alıp belli bir ırka tabi tutup onun propagandasını yapmak ve Göktürkçe oraya bir şeyler yazmak; kültürel mirasın sömürgeleştirilmesidir” diye belirtti.
Söz konusu metal monolite, daha önce de dünyanın ilk tapınağı olarak bilinen 12 bin yıllık Göbeklitepe’ye yakın bir noktada bulunmuştu. DİYARBAKIR
