Türkiye’ye danışmanlık hizmeti vereceği açıklanan ABD’li McKinsey & Company şirketinin, 50 milyon dolar bedelle hizmet verdiği Porto Riko’da çıkar çatışmasına neden olabilecek en az 20 milyon Dolar değerinde hazine bonosuna sahip olduğu ortaya çıktı.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın, Yeni Ekonomi Programı (YEP) çerçevesinde kurulan Maliyet ve Dönüşüm Ofisi için ABD’li McKinsey & Company şirketinden danışmalık hizmeti alacaklarını açıklaması tüm gözleri bu şirketin üzerine çekti. 16 bakanlıktan temsilcilerin yer alacağı Maliyet ve Dönüşüm Ofisi’nin McKinsey’e emanet edilmesinin yol açtığı tartışmaları daha da büyütecek bir bilgi ortaya çıktı.
Euronews’te yer alan habere göre, ekonomik sıkıntılarla boğuşan ve borçlarını ödeyemediği için temerrüde düşen Porto Riko’ya danışmanlık hizmeti veren McKinsey şirketinin ülkede aynı zamanda hazine bonolarına sahip olmasına rağmen bunları kamuoyuna açıklamaması tartışmaya neden oldu. ABD’li şirketin, ülkenin borçlarının nasıl ve zaman ödeneceği yolunda tavsiyeler verirken, devletin kendisine olan ödemelere da karar verecek olması gündeme oturdu. En az 20 milyon dolarlık hazine bonosu var
Yasalardaki istisnadan yararlanarak yatırımlarını gizli tutuyor
2016’da danışmanlık hizmeti vermeye başladığından beri toplam 50 milyon Amerikan Doları ücret alan McKinsey’nin Porto Riko’da sahip olduğu hazine bonolarının 20 milyon dolar değerini aştığı düşünülüyor. Porto Riko hükümeti borçlarını en az zararla geri ödemeyi hedeflerken McKinsey’nin kendi yatırımlarındaki riskleri minimize etmeye çalışacağı gerçeği, ülke ile şirket arasında bir çıkar çatışması oluşturuyor. Normal şartlarda bu çatışmanın ülkedeki mahkemelere ve kamuoyuna duyurulması gerekirken, McKinsey’nin danışman şirketler için yasalardaki istisnadan yararlanarak yatırımlarını gizli tuttuğu belli oldu.
Kriz sürecini yöneten denetim kurulu, iddialar üzerine inceleme başlatarak şirket hakkında bir rapor hazırlattı. Raporda, kurum içerisindeki yatırım departmanı ile danışma departmanının birbirinden bağımsız hareket ettiği ifade edildi.
McKinsey hakkındaki çıkar çatışması iddiaları ilk değil
Konu hakkında konuşan McKinsey şirketi sözcüsü ise, tüm çalışmalarının yasal çerçeveye uygun olduğunu belirtti. ABD merkezli McKinsey şirketi, Porto Riko’ya verdiği danışmanlık kapsamında ülkenin krizden çıkabilmesi için hazine borçlarının hangi sırayla ve hangi oranda geri ödeneceğini kararlaştırıyor. Şirket böylelikle, kendi sahip olduğu hazine bonolarının hangi oranda geri ödeneceği hakkında karar verme yetkisine sahip. McKinsey hakkındaki çıkar çatışması iddiaları ilk değil. ABD’de danışmanlık hizmeti verdiği 13 şirket hakkında sahip olduğu çıkar çatışmalarını açıklamadığı gerekçesiyle kurum hakkında Mayıs ayında dava açılmıştı.
Porto Riko’da ne olmuştu?
Amerika Birleşik Devletleri’ne bağlı olan yarı özerk ada ülkesi Porto Riko, 2015 yılında kişi başına düşün borcun dünyada en yüksek olduğu yer konuma gelmiş ve borçlarını geri ödeyemeyeceğini açıklamıştı. Ülkeyi kriz batağından kurtarmak isteyen ABD Kongresi, 2016 yılında Porto Riko hakkında yeniden yapılandırma yasası geçirmişti. 2016 yasası, bir denetim kurulu oluşturularak ülkedeki ekonomik altyapıların yeniden şekillendirilmesi ve borçların ödenmesi hedefliyor. Bu süreçte görev alan ve denetim kurulu ile beraber çalışan McKinsey & Company şirketi, ada hükümetine danışmanlık hizmeti vererek alacaklara hangi oranda geri ödeme yapılacağını kararlaştırıyor. Şirket, önümüzdeki 10 yıl boyunca Porto Riko’da danışmanlık vermeye devam edecek.
