Êzidî toplumunda Güneş her şeydir. Êzidî inancında güneş, ‘Çavê Şêşims’ ismiyle temsil edildiğinden, Şeşims’in yani güneşin doğanın kaynağı olduğuna inanılır
Güneş ışınları ışığın, güzelliğin ve bereketin sembolüdür. Bu, hayatın bir sırrıdır. Onun için rüzgâr, yağmur, güneş, ay, yıldızlar, su, toprak ve ateş kutsaldır. Bunların tümünü koruyan varlıktır. Büyüklerimiz; ‘Sizi görevlendiriyorum, artık sizler doğanın ve evrenin bekçilerisiniz’ der. Bu durum hâlâ şiirlerde, dualarda, şarkılarda, ilahilerde kendini göstermektedir. Can ve ruh, güneş tanrıçalarının çocuklarının gözlerinde parlıyor.
Êzidî toplumu güneş halkı olarak bilinir ve güneşle olan bağlantısının anlatılması önemlidir. Güneşe neden bu kadar değer verilir? Güneşin yanı sıra doğa da Êzidî toplumu için kutsaldır. Êzdalık inancının derinliklerine indiğimizde, onların güneş ışınlarıyla iç içe yaşayan, doğayla bütünleşmiş ilk ve tek toplum olduğunu görebiliriz.
Doğanın ve evrenin ebedi gizemi: Şêşims
Êzidî toplumu içerisinde çok sayıda sembol ve ibadethane bulunmaktadır. Ayrıca Şêsims ve Şêsims sembollerini taşıyan kubbeleri var. Bu semboller sadece Şengal’de, Laleşa Nurani’de, Başîqa’da değil, Welat Şêx gibi birçok yerde ve Şengal’in üç ayrı bölgesinde bulunmaktadır.
Şêşims bir insan veya canlı bir varlık değil, tüm canlıların kaynağıdır. Dünya, tüm insanlığın doğası ve beşiğidir. Şêşims güneş anlamına gelir.
Êzidî toplumunda Allah’ın bin bir isminin olduğu söylenir. Bunlardan biri de Şêşims’tir. Işığı ve ışınlarıyla insanlar ve canlılar gelişir. Hiçbir canlı enerji ve güneş ışığı olmadan yaşayamaz. Güneşin ışınlarıyla bütün tabiat canlanır ve şenlenir.
Halk, güneşe doğarken dua eder. Güneş doğduğunda Êzidîler güneşe dönerek sağ ellerini sol ellerinin üzerine koyarlar ve alçak sesle dua ederler.
Aynı zamanda Şêsimler hakkında söylenmiş sözler ve beyitler de bulunmaktadır. Bu sözler ve beyitler Êzidîlerin doğaya ve güneşe neden bu kadar önem verdiklerini bize gösterir.
Şêsimse okunan bir sabah duası:
Birazdan güneş doğacak
Onu kimseye vermeyiz
Bir baba gibi, bir oğul gibi
Sünnetçinin saf adı Şêxşims’tır
Güneş birazdan doğacak
Suya ulaşıncaya dek
Sünnetçinin adını aldığı saf Şêxşims’tir
Güneş göğe yükseldi
Müjdeler olsun inekler doğum yapacak
Nur, Şêxşims’in denize verdiği balıktır.
Güneş Mirlerin üzerine doğdu
Fakirler de haber verdi
Şêxsimlerin maiyeti Nur, yeryüzüne cenneti getirdi
Bu duada göklere ve yere hayat verenden bahsedilmektedir. Êzidî toplumunda güneş her şeydir ve bu yüzden Şêsim yani güneşe dua ederler.
Haber: İbrahim Êzidî / Rojnews
