HTŞ’nin Dürzi halkına dönük gerçekleştirdiği saldırılarda gösteriyor ki halen Şam iktidarına bağlı bölgelerde uluslararası güçlerin gösterdiği gibi bir istikrar söz konusu değil. Türk devletinin ajandasıyla hareket eden Colani, Suriye’de diyalogtan uzak kriz ve kaos ile bir hükümet inşa etmek istiyor.
Zana Deniz
Suriye’de 8 Aralık’ta eski BAAS rejiminin yıkılmasının ardından iktidara gelen HTŞ, halklara dönük katliamlarını sürdürüyor.
Şam iktidarına bağlı DAİŞ artığı HTŞ ve içerisinde yer alan çeteler Dürzi halkının yaşadığı Süveyda ve köylerine dönük katliam saldırıları gerçekleştirdi.
Direnen Dürziler kimdir?
HTŞ saldırılarına karşı öz savunmalarını örgütleyerek topraklarını savunan Dürziler kimdir, neden saldırı tehdidi altında?
Saldırı tehdidi altında olan Dürzi halkı 11. yüzyılda Şii inancına bağlı İsmaililiğin bir kolu olarak ortaya çıktı.
Dürzilik, Miladi 1000’li (Hicri 400’lü) yılların başında İsmaililiğin hüküm sürdüğü Fatımi Devleti içinde Mısır’da ortaya çıkmıştır.
1017 yılında yayılmaya başlayan inanç, 1043’te dışa kapatılarak yalnızca mevcut müminler ve onların soyundan gelenlerle sınırlandırılmıştır. Bu nedenle Dürzilik, dışarıdan katılımın kabul edilmediği ender dini sistemlerden biri olarak bilinir.
Dürzi inancının temel özelliği dayanışmacı olmalarıdır. Kadın ve erkek ilişkilerinde Aleviliğe yakın bir özellik taşımaktadır. Tek tanrıya inanmaktadırlar.
Dürzi halkı da Ortadoğu halkları gibi çeşitli bölgelere dağılarak yaşamlarını sürdürmektedir. Dürziler genel olarak, Suriye, Lübnan, Ürdün, Filistin ve İsrail’de yaşamaktadırlar. Nüfusları bir milyonun üstünde olan Dürzi halkının kimi kaynaklarda yer alan ülkelere göre nüfus dağılımı şu şekilde:
Suriye’nin güneyindeki Süveyda ilinde 600.000,
Lübnan’da Cebel-i Lübnan bölgesinde (Şuf, Aley, Hasbaya, Rashaya) 350.000,
İsrail’de 150.000,
Filistin’de genellikle Celile, Golan ve Karmel Dağı civarında yaklaşık 23.000,
Ürdün’de çoğu Zerka ve başkent Amman’da olmak üzere 32.000,
Ayrıca 2012 yılında Suriye’de ortaya çıkan çatıışmalı durumdan kaynaklı binlerce Dürzi Avrupa’ya göç etmek zorunda kaldı.
Azınlık bir din olarak varlıklarını sürdüren Dürziler, birçok defa katliamlardan geçirilerek yok edilmeye çalışıldı.
Saldırı ve tehdidin gölgesinde Dürzi halkı
Tarihte birçok katliam ve saldırılarla yüz yüze kalan Dürzi halkı, bugün de Şam’da iktidarı ele geçiren HTŞ’nin saldırılarıyla yüz yüze kalıyor.
Suriye’nin güneyinde yer alan ve çoğunluğu Dürzi topluluklardan oluşan Süveyda kenti, son günlerde şiddetli saldırıların hedefi haline geldi. Yerel kaynaklar, saldırıların DAİŞ artığı HTŞ tarafından gerçekleştirildiğini dile getiriyorlar.
HTŞ’nin gerçekleştirdiği saldırılarda Suriye İnsan Hakları Gözlemevi SOHR’ın raporuna göre 400’den fazla yurttaş yaşamını yitirirken, bunlardan 124 tanesi Geçici Şam Hükümeti Savunma Bakanlığı’na bağlı HTŞ çeteleri. Fakat yerel kaynaklardan aldığımız bilgiye göre bu sayı 1000’e yaklaşmış durumda.
Özsavunma neden önemli?
Saldırılara karşı kendi özsavunma güçleriyle mücadele eden Dürziler, 23 Şubat tarihinde Süveyda Askeri Meclisi’ni kurmuşlardı. Şu ana kadar Askeri Meclis tarafından Süveyda’nın özsavunması gerçekleştirilirken, HTŞ güçleri girdikleri köylerde ve mahallelerde DAİŞ tarzı yaklaşımlarını sürdürerek Dürzi inancına dair bütün yapıtları yakıp yıkıyorlar.
DAİŞ zihniyetiyle Süveyda köylerinde ve mahallelerinde katliam ve yağma yapan HTŞ çeteleri, Dürzi halkının özsavunma direnişiyle karşılaştı. Topraklarını savunmakta kararlı olan Dürzi halkı özsavunmanın önemini bir kez daha gösterdi.
Bölgede hegomonik güç olma savaşını sürdüren İsrail ordusu, HTŞ’nin Süveyda’ya girmesinin ardından HTŞ’nin ağır silah taşıyan araçlarına dönük saldırılar gerçekleştirdi. İsrail aynı zamanda Şam’da bulunan Geçici Şam Hükümeti Savunma Bakanlığı ve Colani’nin sarayının etrafını da bombaladı.
Öte yandan İsrail, Şam civarında HTŞ içinde yer alan Türk devletine bağlı Emşad ve Sultan Murad çetelerinin askeri merkezlerine de hava saldırısı gerçekleştirdi.
HTŞ’nin saldırdığı Süveyda kentinde halen çatışmalar devam ederken, Dürzi halkı bulunduğu her yerden uluslararası güçlere saldırıların sona erdirilmesi için adım atılması talebiyle eylemler gerçekleştiriliyor.
Neden endişe ve kaygı?
Süveyda’da Dürzi halkına dönük gerçekleştirilen katliama karşı uluslararası güçlerden yine her zaman olduğu gibi “kaygılıyız, endişeliyiz” açıklamaları gelmeye başladı.
Dürzi halkının aylardır göz göre göre katliam ile yüz yüze kalmasına sessiz kalan uluslararası güçler Geçici Şam Hükümeti Başkanı Ahmet El Şera’yı (Colani) iyi bir insan gibi gösterme yarışını sürdürmeye devam ediyorlar.
Fransa Dışişleri Bakanlığı, Suriye’de Dürzilere yönelik ölümcül mezhepsel şiddeti kınadıklarını ifade etti.
ABD Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barrack’ın Kuzey ve Doğu Suriye ile QSD’ye dair söyledikleri halen gündemdeki yerini korurken, Dürzi halkı özyönetimlerini inşa ettikleri için ABD ve İsrail gözetiminde HTŞ çetelerinin saldırısına maruz bırakıldı.
Dürzilerin ruhani lideri Şeyh Hikmet El Hicri yaptığı açıklamayla HTŞ’nin DAİŞ zihniyetiyle saldırılar gerçekleştirdiğini ifade etti.
HTŞ’nin Dürzilere dönük saldırısına tepki gösteren Birleşmiş Milletler ise sadece “endişeliyiz” demekle yetindi.
Kuzey Doğu Suriye Demokratik Özerk Yönetim, Süveyda halkına yönelik saldırıları kınadı. Bu saldırıların amacı sivilleri sindirmektir. Süveyda’daki saldırı, özgürlük, demokrasi ve çeşitlilik talebine yöneliktir. Suriye’nin çeşitliliği engellenmemelidir açıklamasında bulundu.
Kuzey Doğu Suriye Demokratik Özerk Yönetimi kadın savunma birliği olan YPJ, Dürzilere yönelik saldırıları Demokratik Suriye’nin kurulmasına ve halkların birliğine karşı saldırılar olarak değerlendirdi. YPJ, aynı zamanda saldırılara karşı direnirken katledilen Fewziye Fexredîn El Şaranî’yi de andı.
Süveyda kentinde yaşanan çatışmaların ardından yazılı açıklama yayımlayan QSD, sivillere yönelik saldırıları kınadı. Açıklamada, saldırıların Suriye halkının ortak geleceğini tehdit ettiği vurgulanarak, ateşkes çağrısı yaptı.
Suriye için Özerk Yönetim modeli
HTŞ’nin Dürzi halkına dönük gerçekleştirdiği saldırılarda gösteriyor ki halen Şam iktidarına bağlı bölgelerde uluslararası güçlerin gösterdiği gibi bir istikrar söz konusu değil. Türk devletinin ajandasıyla hareket eden Colani, Suriye’de diyalogtan uzak kriz ve kaos ile bir hükümet inşa etmek istiyor.
Gerçekleştirilen soykırım saldırıları bir kez daha gösteriyor ki Suriye’nin geleceği için çözüm Demokratik Özerk Yönetim modelidir.
Kuzey Doğu Suriye’de halkların bir arada yaşadığı bu model Suriye’nin tamamını demokratikleştirilmesi noktasında büyük bir fırsattır.
