Kürtçeye dönük saldırılara tepki gösterilen açıklamada, MED-DER Yöneticisi Murat Aydın, asimilasyon ve inkar politikalarına izin vermeyeceklerini kaydetti
İzmir’deki Avesta Dil ve Kültür Araştırmaları Derneği’nin mühürlenmesi Amed’te protesto edildi. Mezopotamya Dil ve Kültür Araştırmaları Derneği (MED-DER) öncülüğünde gerçekleşen protestoya kentteki sivil toplum ve siyasi parti temsilcileri ve çok sayıda yurttaş katıldı. Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) İl Örgütü önünde bir araya gelen kitle Mezopotamya Dil ve Kültür Araştırmaları Derneği (MED-DER) önüne kadar yürüyüş gerçekleştirdi. Yürüyüş boyunca, “Bê ziman jiyan nabe”, “Jin ziman jazadî” ve “Zimanê me rûmeta me ye” sloganları atıldı.
İnkar ve asimilasyon
Yürüyüş sonrası yapılan açıklamayı yapan MED-DER Yöneticisi Murat Aydın, Kürt dili ve kimliğinin Kürt halkının doğal ve ortak hakkı olduğunu belirterek, “Aynı zamanda Kürt halkının varlık sebebidir. Yüzyıllık inkâr ve asimilasyon politikalarının sonucu olarak bu yaşamsal hak, bugüne kadar tanınmamıştır. Kürt halkı, Kürtçe eğitimden mahrum bırakılmıştır. Kürt dili, her daim farklı yöntemlerle engelleme ve yasaklara maruz kalmıştır. Bugün de barış, demokrasi ve adaletin inşasına yönelik çabalara rağmen, toplum içinde Kürtçeye ve Kürtlere karşı her gün yeni saldırılar geliştirilmektedir. Bu saldırıların bir parçası olarak 31 Temmuz’da İzmir Valiliği’nin emriyle polisler, Avestî Kültür ve Dil Araştırmaları Derneği’ne baskın düzenleyip yöneticilerini gözaltına almış, 1 Ağustos’ta da derneğin kapısına mühür vurulmuştur” diye konuştu.
Saldırı kınandı
Derneğe dönük saldırıları kınayan Aydın, “Bu saldırı, Kürt dili ve kültürüne yönelik tutumun değişmediğini, hâlâ engelleme, sınırlandırma ve yasaklama çizgisinde devam ettiğini göstermektedir. Kürt dili dernekleri olarak, Avestî Kültür ve Dil Araştırmaları Derneği’ne yapılan bu saldırıyı hiçbir şekilde kabul etmiyor, şiddetle kınıyoruz. Kürt halkının hak ve taleplerinin karşılanması için çaba verilen böylesi hassas bir süreçte, böylesi bir saldırının önüne geçilmesi ve Kürt halkının, kurumlarının ve kuruluşlarının görüşlerine saygı gösterilmesi gerekirdi. Oysa ki 2018 yılından bu yana İzmir gibi bir metropolde dil atölyeleri ve kültürel faaliyetlerle Kürt dili ve kültürünü yaşatan yasal bir dernek, bugün haksız ve kötü niyetli bir şekilde engellenmektedir” ifadelerini kullandı.
‘Dil Kürt halkının varlığıdır’
Kimsenin Kürt halkının kimliğine, varlığına ve diline yönelik bu tür saldırılarda bulunma hakkının olmadığını dile getiren Aydın, “Dil, Kürt halkının doğrudan kimliği ve varlığıdır. Bu tür saldırılar, Kürt halkının değerlerine ve kimliğine karşı büyük bir tahammülsüzlüğü göstermektedir. Biz, Avestî Derneği’ne yönelik bu saldırıyı, Kürt dili ve Kürt halkının varlığına yönelik bir saldırı olarak görüyoruz. Bu nedenle, böylesi girişimlerin derhal durdurulması gerekir. İlk olarak İzmir Valiliği tarafından, ardından da İzmir Büyükşehir Belediyesi zabıtaları tarafından gerçekleştirilen bu uygulamalar geri çekilmelidir.
Kürt halkı, yüz yılı aşkın bir süredir dili, kültürü ve varlığı için mücadele etmektedir. Kürtler, Kürtçe eğitim hakkını ve özgürlüğünü kazanmadan asla bu mücadelesinden vazgeçmeyecektir. Biz tüm Kürt dili kurumları olarak, bir kez daha Avestî Derneği’nin yanında olduğumuzu bildiriyoruz. Biliyoruz ki, Avestî Derneği’ne yapılan bu saldırı, Kürt dili ve Kürt halkına yapılmış bir saldırıdır. Bu nedenle, İzmir Valiliği ve Büyükşehir Belediyesi’nin bu uygulamalarını kınıyoruz. Demokratik kamuoyuna ve yöneticilere sesleniyoruz: Artık Kürtçe eğitim hakkının ve Kürtçenin statüsünün tanınmasının, Kürt halkının ve tüm halkların haklarının kabul edilmesinin zamanı gelmiştir” ifadelerini kullandı.
Açıklama “Zimanê me rûmeta me ye” sloganı ile son buldu.
Wan
Wan’da Kürt Dil Kurumları öncülüğünde İzmir’de Avesta Dil ve Kültür Derneği’nin mühürlenmesine ilişkin Sanat Sokağ’ında basın açıklaması gerçekleştirildi. “Zimanê Kurdî xeta me ya sor e, destên xwe jê vekişînin” pankartının açıldığı açıklamaya DEM Parti Dil, Kültür ve Sanat Komisyonu Eşsözcüsü Heval Dilbihar, Barış Anneleri Meclisi üyeleri, Büyükşehir Belediyesi ve İlçe Belediye Eşbaşkanları, Wan Emek ve Demokrasi Platformu üyelerinin yanı sıra çok sayıda kişi katıldı. Açıklamayı KURDÎGEH Yöneticisi Ali Ataman okudu.
Yapılan saldırının Kürt halkının diline kimliğine ve kültürüne dönük olduğunu dile getiren Ataman, kimsenin bu tür saldırıları yapmaya hak ve yetkisinin olmadığının altını çizdi. Ataman, “Dil, doğrudan Kürt halkının kimliği ve varlığıdır. Bu tür saldırılar, Kürt halkına, Kürt halkının değerlerine ve Kürt halkının kimliğine karşı derin bir hoşgörüsüzlüğün göstergesidir. Avesta Kültür ve Dil Araştırma Derneği’ne yönelik bu saldırıyı, Kürt diline ve Kürtlerin kimliğine ve varlığına yönelik bir saldırı olarak değerlendiriyoruz. Bu nedenle, bu saldırı derhal durdurulmalıdır. Önce İzmir Valiliği, ardından İzmir Büyükşehir Belediyesi yetkilileri tarafından yapılan eylemler geri çekilmelidir” dedi.
‘Kürt halkının haklarının tanınma zamanı geldi’
Kürt halkının yüz yılı aşkın süredir dili, kültürü ve varoluşu için mücadele ettiğini hatırlatan Ataman, Kürtçe eğitim hakkını ve özgürlüğünü elde edene kadar mücadelenin devam edeceğinin vurgusunu yaptı. Ataman son olarak şunları söyledi: “Kürt dil kurumları olarak, Avesta Derneği’ne desteğimizi bir kez daha ifade ediyor ve Avesta Derneği’ne yapılan saldırının Kürt diline ve Kürt halkına yönelik bir saldırı olduğunu belirtiyoruz. Bu nedenle, İzmir Valiliği ve Belediyesi’nin bu eylemini kınıyor ve bu vesileyle demokratik kamuoyunu ve yetkilileri; Kürtçe eğitim hakkının ve Kürt statüsünün hayata geçirilmesinin ve Kürt halkının ve halklarının haklarının tanınmasının zamanı geldiğini vurguluyoruz.”
Yapılan açıklamanın ardından kitle sloganlarla yürüyüşe geçti. KURDÎGEH’E kadar yapılan yürüyüşte sık sık “Bê ziman jiyan nabe”, “Zimanê me hebûna me ye” ve “Her dem Kurdî her der Kurdî” sloganları atıldı.
Şirnex
Birca Belek Dil ve Kültür Derneği ile Cûdî Dil ve Kültür Derneği (Cûdî Der, İzmir’de Avesta Dil ve Kültür Derneği’nin mühürlenmesine ilişkin Şirnex’ın Silopiya (Silopi) ilçesinde yürüyüş ve basın açıklaması yaptı. DEM Parti ilçe örgütü önünde bir araya gelen kitle, Sanat Sokağı’na yürüdü. Yürüyüşe DEM Parti Şirnex Milletvekili Mehmet Zeki İrmez, siyasi parti ve demokratik kitle örgütü temsilcileri ile çok sayıda kişi katıldı. Yürüyüş boyunca, “Bê ziman jîyan nabe”, “Her dem Kurdî”, “Zimanê Kurdî rûmeta me ye” sloganları atılırken “Ne inkar ne asîmîlasyon û morkirin çareserî naskirina zimanê kurdî ye” yazılı pankart ve “Kurdî nasnameya me ye”, “Em perwerdeya zimanê Kurdî dixwazin” ve “Dem dema zimanê Kurdî ye” yazılı dövizler taşındı. Yürüyüş boyunca Aram Tîgran’ın “Zimanê Kurdî” şarkısı söylendi.
Sanat Sokağı’nda yapılan açıklamada konuşan Cûdî Der Eşbaşkanı Ömer Sansur, Kürtçe’nin temel bir hak olduğunu belirterek, “Kürtçe bizim kimliğimizdir. Yüz yıldır Kürtçe asimilasyon ve yok sayma politikaları ile görmezden geliniyor, Kürtler Kürtçe eğitimden uzak tutuluyor. Barış ve Demokratik Toplum Süreci’nin yaşandığı bu günlerde bile Kürtçe ve Kürtler farklı farklı saldırılara maruz bırakılıyor. Bu saldırılar ile bağlantılı olarak İzmir’de Avesta Dil ve Kültür Derneği’nin kapısı mühürlenmiştir. Bu saldırı Kürtçe ve Kürtlere dönük bakış açısını değişmediği, hala yasaklama ve baskıların sürdüğünü gösteriyor. Kürtçe dil ve kültür dernekleri olarak bu saldırıyı kınıyoruz” dedi.
‘Bu saldırıyı gerçekleştirmeye kimsenin hakkı yok’
Dernek binasının mühürlenmesinin Barış ve Demokratik Toplum Süreci’ne zarar verdiğini belirten Sansur, “Yetkililer Kürtlerin kendi dillerini öğrenme hakkına saygı duymalı. Ancak 2018 yılından bu yana İzmir’de çalışmalarını sürdüren Kürtçe dil derneğinin çalışmaları hukuksuz ve haksız yere engellenmiştir. Bu denli bir engelleme ve saldırıyı gerçekleştirmeye kimsenin hakkı yoktur. Kürtçe Kürt halkının varlığı ve kimliğidir. Derneğe dönük saldırı ve engelleme biran önce son bulmalı. Valiliğin ve belediyenin verdiği kararlar biran önce geri çektirilmeli. Kürt halkı yüz yıldır dili, kültürü ve varlığı için mücadele ediyor, anadilde eğitim hakkı ve bütün özgürlükleri elde edene kadarda mücadele etmeye devam edecek. Yetkilere ve demokratik kamuoyuna çağrımızdır; Kürtçe eğitim hakkı başta olmak üzere Kürt halkının haklarını ve statüsünün tanınması gerek. Yaşasın Kürtçe, yaşasın Kürtçe için verilen mücadele. Kürtçe eğitim hakkı ve Kürtçe’ye statü” diye konuştu.
‘İnkar yüz yıldır devam ediyor’
DEM Parti Şirnex Milletvekili Mehmet Zeki İrmez de Kürt halkının varlığının yüz yıldır inkar edildiğini belirterek, “Bu kirli politikalar ile devam ettiriliyor. Buna karşı direndik bundan sonra da direneceğiz. Kürtler bu baskılara karşı hiç boyun eğmedi ve eğmeyecek. Halaların dili, kültürü kabul edilmeli. Değerlerimize dönük saldırılara geçmişte nasıl direndiysek bundan sonra da direneceğiz. Barış ve Demorkatik Toplum Süreci’neyiz. Demorkatik bir toplum inşa edeceğiz. Devlette buna karşı asimilasyon politikalarından vazgeçmeli. Kürtçe resmi dil olmalı, eğitim dili olmalı. Kürtçeye statü verilmeden barış ve demokrasiden bahsedemeyiz” diye konuştu.
Açıklama “Bê ziman jîyan nabe” sloganları ile son buldu. Açıklama ardından kitle Şirnex Ekoloji Derneği tarafından eko kırıma karşı 8 gün önce başlatılan Sanat Sokağı’nda süründürülen imza kampanyasına katılmak üzere stanttı ziyaret etti.
Kaynak: MA
