Çukurova GÖÇ-DER Eşbaşkanı Mehmetali Oral, koruculuk, mayınlı bölgeler ve mera yasakları sürdüğü müddetçe sürecin ilerlemeyeceğini belirterek, ‘Üç milyon insan köylerine dönmek için çözüm bekliyor’ dedi
Barış ve Demokratik Toplum Süreci kapsamında Kürt Özgürlük Hareketi gerilla güçlerini geri çekerek olası çatışma risklerini azalttı. Devlet kanadında ise halen somut bir adım söz konusu değil. Sürecin pratikleşmesi biraz da devletin geçmişle yüzleşmesiyle olacak. Yüzleşme bekleyen konulardan birisi ise köy boşaltmalarla zorunlu göçün geri dönüşü ve köylerin yeniden inşası.
Çukurova Göç İzleme ve Araştırma Derneği (Çukurova GÖÇ-DER) Eşbaşkanı Mehmetali Oral, 1925’ten 1990’lara kadar süren zorla göç uygulamalarının milyonlarca insanı yerinden ettiğini hatırlatarak, “Cumhuriyet’in kuruluş yıllarında mecburi iskan yasası çıkarılıyor ve bu uygulamalar 1930’lar, 1938’ler 1950’ler ve 1990’lara kadar devam ediyor. 3 bin 428 köy ve mezra yakıldı, üç milyona yakın insan 1990–2024 arasında metropollere sürgün edildi. Köyleri yakılmış, arazileri alınmış, hayvanları telef olmuş üç milyon insanın geri dönüşü nasıl sağlanacak? Toplumsal barışı sağlamak istiyorsan devletin bu halktan özür dilemesi gerekiyor” diye belirtti.
‘Korucular çekilmediği sürece geri dönüş mümkün değildir’
Mahmetali Oral, koruculuk sistemi, mayınlı alanlar ve mera yasaklarının geri dönüşü pratik olarak imkansızlaştırdığını ifade ederek, “Bir halkın köyüne dönebilmesi için köy korucularının oluşturduğu engellerin kalkması gerekiyor. İnsanlarımız arazisini süremiyor, hayvan besleyemiyor, çiftçilik yapamıyor. Korucular çekilmediği sürece geri dönüş mümkün değildir. Devletin mera ve orman yasakları, mayınlı bölgeler var, bunların kaldırılması ve temizlenmesi gerekiyor. Devlet yıktığı evleri yeniden inşa etmelidir. Ekonomik ve yerleşim imkanları sağlanırsa insanlar köylerine döner. Gençler metropollerde madde bağımlılığı, hırsızlık, fuhuş gibi sorunlarla karşılaştı. Göç ettirilme nedenlerinden biri asimilasyondur. Karadeniz ve İç Anadolu’ya gönderilen insanlar asimile olmuş durumda. Göçler bugün en yoğun Mersin, Adana, Antep, İç Anadolu, Ege ve Marmara’dadır, özellikle İstanbul ve İzmir’de” ifadelerini kullandı.
‘Öcalan ile görüşülürse komisyonun hazırlayacağı rapor amacına ulaşır’
Abdullah Öcalan’ın başlattığı sürecin Meclis’e taşınmasının kritik bir döneme işaret ettiğini belirten Mehmetali Oral, komisyonun sıradan bir yapı değil çözüm komisyonu olarak ele alınması gerektiğini vurguladı. Mehmetali Oral, halkın beklentisinin sürecin hızla tamamlanması ve geri dönüş koşullarının oluşturulması olduğunu belirterek, “Halkımız sorunun bir an önce çözülmesini istiyor, üç milyon göçmenimiz köylerine dönmek istiyor. Biz göç platformu olarak raporumuzu Meclis’e sunduk. Umarız geçmiş araştırma raporları gibi olmaz. Asıl muhatap sayın Abdullah Öcalan’dır. Tek muhatap Kürt Halk Önderi Sayın Abdullah Öcalan’dır, böyle olursa komisyonun hazırlayacağı rapor amacına ulaşır” dedi.
Haber: Abdulkadir Ayten \ MA
