Yönetim kademelerinde eşbaşkanlık sistemini uygulayan Halkların Demokratik Partisi (HDP) de 31 Mart’taki yerel seçimlere eşbaşkanlık sistemiyle hazırlanıyor. Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Eşbaşkan Yardımcısı Halide Türkoğlu, kadınlar açısından bir kazanım olarak değerlendirilen eşbaşkanlık sisteminin önemini ve nasıl uygulayacaklarını Mezopotamya Ajansı’ndan (MA) Esra Solin Dal’a anlattı. Eşbaşkanlık sisteminin devletin bürokratik yapısına ve erkek egemen zihniyetin kendisini oturtmaya çalıştığı kurumsallaşmalara yönelik bir müdahale olduğunu belirten Türkoğlu, bu sistemin dünyada kadın mücadelesine ilham veren bir model olduğunu belirtti. Eşbaşkanlık sisteminin kadın mücadelesi sonucunda elde edilen bir kazanım olduğunu belirten Türkoğlu, “Eşbaşkanlık sisteminde öncecilikle biz kadınlar eşitlik talep ediyoruz. Aynı zamanda eşitliğin oluşumları ve kurumsallaşmalarını da hayata geçiriyoruz” diye konuştu. Türkoğlu, konuşmasına şöyle devam etti: “Yerel yönetimlerde medyadan tutalım da basın, sanat, kültür birçok kurumda kadınların kendi sözlerini, renklerini ve aynı zamanda eşitlik ve özgürlük mücadelelerinin yansıttığı alanlar haline geliyor. Toplumu oluşturan biz kadınlar hem gündelik hayatta hem de yönetim mekanizmasında kendi varlığımızı ortaya koyuyoruz. Özgün özerk yapılanma bizim için özerkliğin inşasıdır. Kadın eliyle inşa edilen kadın kolları, siyasi parti içerisinde özgün örgütlenmedir. Bunun dışında bağımsız dediğimiz kadına şiddetle mücadele eden derneklerden tutalım da kooperatiflere kadar karma alanların içerisinde yer almayıp kendi emeği ile rengini yansıtan ve söyleyen kurumlardır.”
‘Sendikalara kadar yayıldı’
Toplumun yarısının kadınlardan oluşması ve hayatın her alanında yer almasından dolayı eşbaşkanlık sisteminde ısrarcı olduklarının altını çizen Türkoğlu, “Gelişen süreçle birlikte ilk önce siyasi partilerde eşbaşkanlık sistemi uygulanmaya başlandı. Bu yapı çoğaldı, sendikalara kadar yayıldı. Birçok hak ve özgürlük mücadelesi veren yapılar eşbaşkanlık ve eşit temsiliyetle kendisini hayata geçirmeye çalışıyor” dedi. Kadınların, eşbaşkanlık sistemini hayata geçirdikleri ilk anda birçok zorlukla karşı karşıya kaldıklarını söyleyen Türkoğlu şöyle dedi: “Yerel yönetimlerde siyasette erkek aklının, erkek siyasetinin getirmiş olduğu bir ayrımcılık kültürü vardır. Var olan toplumsal algılar, kadın yapamaz üzerine kurulduğu için bu toplumun içinde istediğimiz kadar bilinçli demokratik dediğimiz erkeklerin dahi zihniyeti kurnazca. Erkeklerin, ‘kadın yaparsa eksik yapar’ mantığını dayattığını görüyoruz. Mevcut siyaset kurumunun, eşbaşkanlık sistemiyle yeni bir çıkışı sağlıyor olması kolay olmadı. Hala da zorlukları devam etmekte. Var olan siyasetin kendisinde, kadın siyaset yapamaz, yaparsa dahi yeterli noktada karşılığı yoktu. Ya da bir seçim bölgesinde bir mahallede çalışabilir bir kadın; ama o seçim bölgesinde yönetici veya belediye eşbaşkanı, siyasetçi, vekil olamaz mantığı söz konusu. Ama tüm algılar kurmak istediğimiz kadın eksenli sistemden bizi vazgeçirmeyecek.” Türkiye’de kadınların on yıllardır oy kullanmasına rağmen Kürt özgürlük hareketiyle birlikte eşit yönetim mekanizmasının hayata geçirildiğini vurgulayan Türkoğlu, bu sistemin hem erkeğe hem de devlete bir tepki olarak hayata geçirildiğini belirtti.
Kayyumlarla hesaplaşılacak
Önümüzdeki seçimlerde aynı stratejiyi izleyeceklerini aktaran Türkoğlu, şöyle dedi: “Tek adam rejimi kurumsallaşarak kayyumlar atandı. Şu kayyum, aslında kadın sistemine kaşı atanan bir yapıdır. Bu toplumu kadınlar, gençler ve farklı kimlikler oluşturuyor. Demek ki kadın sistemi demokratik bir sistemdir ki bugün kayyumlar burayı işgal etmiş durumdadır. Bu yüzden HDP’nin yerel yönetimlerde eşbaşkanlık sistemini hayata geçirmesiyle aslında kadın sistemini de hayata geçirmekte ısrarcı olduğunu gösteriyor. Halkın da 31 Mart’ta kadın sistemine karşı olan kayyumlarla hesaplaşacağını düşünüyorum.”
İlk iş doğayı iyileştirmek
HDP’li adayların seçim çalışmalarını aralıksız sürdürdükleri yerlerden biri Şırnak. Suları kesilen halka, “Siz kimsiniz” dediği iddia edilen kayyumu 31 Mart’ta göndereceklerini belirten İdil Belediye Eşbaşkan adayı Songül Erdem, doğasıyla ünlü ilçeyi ilk olarak ekolojiyle dirilteceklerini söyledi. 90’lardan bu yana çalışmalarına bir an olsun ara vermeden devam ettiklerini belirten Erdem, bu seçimlerde de İdil gençliği ve halkıyla beraber kayyumu bertaraf edeceklerini söyledi. Seçildikleri takdirde ilk olarak gençlere ve kadınlara cevap olmak istediklerini dile getiren Erdem, “Halkımızın da gücüyle belediyeyi eski haline getireceğiz. İlçede bozmadık yer bırakmadılar. Önce doğadan başladılar ilçeyi bozmaya. Caddelerin ortasından geçen yol eskiden hep gül ve ağaçlıktı ama ilk işleri orayı yıkıp beton dökmek oldu. Üzerini kapattıkları doğayı biz yeniden ortaya çıkaracağız. Kayyumdan sonra ilçedeki halk, hem yaz hem de kış aylarında su sıkıntısı yaşıyordu. O kayyımı temizleyip halkımıza layık olmak için elimizden geleni yapacağız” dedi. Kadınlara yönelik istihdam alanları olarak kooperatifler açacaklarını kaydeden Erdem şöyle dedi: “Burada kadınların çalışabilecekleri alan sayısı çok az. Onlar için farklı iş alanı açmayı ve onları alana, ekonomiye kazandırmayı düşünüyoruz. Bu şekilde de eril iktidara ve erkek ekonomisine karşı daha güçlü duracaklar.”
Eşbaşkanlık değiştirdi
Belediyelerde eşbaşkanlık sisteminin hayata geçirildiği dönemin sancılı bir dönem olduğunu aktaran Türkoğlu, “Toplum ya da bürokratik yapı ilk defa eşitlik diye bir kavramla karşılaşıyordu. Hiyerarşik ve tekçi bir yapı vardı. Oradaysa kravatlı bir erkek oturur mantığı hakimdi. Kadınlar ilk defa bizimle yöresel kıyafetleriyle belediye başkanlığı yapabileceklerini kanıtladılar ve bu algıyı değiştirdiler” diye konuştu.
DİYARBAKIR
