Piyasaya 4.5 milyar dolarlık döviz satışı, rezerv tartışması başlattı. Merkez Bankası’nın net döviz rezervinin ekside olduğunu savunan Alaattin Aktaş’a göre, seçim öncesi satılan paranın 3.5 milyar doları Katar parası olabilir
Dünya gazetesi yazarı Alaattin Aktaş “Dövizde tehlikeli operasyonlar” başlığınıtaşıyan dünkü köşesinde Merkez Bankası’nın net rezervlerinin ekside olduğunu yazdı. Bunu bir tablo ile de ortaya koydu. “Merkez Bankası’nın altın ve kamu mevduatı hariç net döviz rezervi 9 Mayıs’ta 10.5 milyar dolara indi. Yalnızca bir günde 1.5 milyar dolarlık azalma oldu. 8 Mayıs’ta 12 milyar dolar olan net döviz rezervinin bir gün sonra 9 Mayıs’ta 10.5 milyar dolara inmesine ne yol açtı? Reuters ‘Merkez Bankası kamu bankaları eliyle döviz satıyor’ diye günlerdir yazıyor, kimsenin yalanladığını da görmedik. Satılan dövizin ilk gün 1 milyar dolar olduğu, daha sonra tutarın haftalık bazda 4.5 milyar doları bulduğu yazıldı
‘Arka kapıdan dolanma’
Elinizde ‘sahibi olduğunuz’ on milyarlarca dolarlık ‘net rezerv’ olur satarsınız. Ya da çok eskide kalan Merkez Bankası’nın döviz müdahaleleri gibi bir operasyon yaparsınız. Hatırlayın Merkez Bankası bankalararası piyasaya satıcı olarak girdi mi, döviz talebi bir anda kırılırdı. Ama artık işleyiş bambaşka. Şimdi bir kere, güya dövizi Merkez Bankası değil, bazı kamu bankaları satıyor. Arka kapıdan dolanıyoruz. İkincisi daha da tehlikeli bir duruma işaret ediyor. Satılan bu döviz artık Merkez Bankası’nın dövizi değil. Çünkü Merkez Bankası dövizini sıfırladı.
Katar’ın dövizi
Aktaş, bu durumda satılan doların nereden geldiği sorusunu yöneltiyor. Merkez Bankası’nın net döviz rezervinin ekside olduğuna kaydeden Aktaş, satılan dövizin kaynağına ilişkin olarak, şu değerlendirmeyi yapıyor: “Merkez Bankası’nın 9 Mayısta 10.5 milyar dolar olan dövizinden swap yoluyla elde edilen dövizi düştüğünüzde rezerv eksiye iniyor. Yani Merkez Bankası kur daha da artmasın diye piyasaya bir şekilde müdahale ederken kendisinde emaneten tutulan zorunlu karşılık dövizlerini ve swap yoluyla elde ettiği dövizleri kullanıyor. Bu yolla elde edilen dövizin toplamı 13.1 milyar dolar. Bu tutarın 9 milyar 589 milyon doları bir aya kadar vadeli. Bir de dört ay ile bir yıl arası vadeli olan 3 milyar 466 milyon dolarlık tutar var. ‘Yaklaşık 3.5 milyar dolarlık bu tutarın Katar’dan gelen döviz olup olmadığını soran Aktaş, “Katar döviziyse de hiç olmazsa 3.5 milyarın vadesi uzun sayılır. 9.6 milyarın vadesi çok kısa ve sonuçta Merkez Bankası bu tutarı en fazla bir ay içinde ödeyecek. Bu arada 9.6 milyar dolar mart sonundaki durumu gösteriyor ama son dönemdeki tutarın daha da fazla olduğu tahmin ediliyor. Mart sonundaki 13.1 milyar doları esas alsak bile Merkez Bankasının net döviz rezervi artık eksi” diyor.
EKONOMİ SERVİSİ
