ABD yönetiminin Suriye çözüm planına dair 10 basamaklı yol haritası belirlendi. Planda Kuzey Doğu Suriye’ye Avrupalı devletler ve DSG’den oluşan birliklerin konuşlandırılması da yer alıyor.
Suriye’de rejimin Rus ordusunun desteğiyle İdlib’e dönük başlattığı harekatla birlikte iç savaşta son perde oynanıyor. Bu süreçte sahadaki tüm aktörler kendini çözüm planlarını hazırlıyor. Birleşmiş Milletler (BM) Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Anayasa Komisyonu’nun kurulması, çalışma kurallarına ilişkin anlaşma ve 2254 sayılı kararın uygulanmasına yönelik kapsamlı bir yaklaşım ile Cenevre süreci çerçevesinde siyasi çözüm arayışlarını sürdürürken, uluslararası ve bölgesel aktörler, Suriye savaş arenasında bulunan oyuncular arasındaki stratejik ilişkilerle bağlantılı dış kotalar olgunlaşana kadar siyasi sürecin canlı kalması gerektiğine inanıyor.
Şarkul Avsat’ta yer alan habere göre, Pedersen, ‘Astana Garantörleri’ Türkiye, Rusya ve İran ile ABD, İngiltere, Fransa ve Arap ülkelerinin yanı sıra daha sonra eklenen Çin’in yer aldığı ‘Küçük Grup’u bir araya getirecek yeni bir platform önererek, süreci bunun üzerine inşa etmeye çalıştı. Fakat ABD ile İran arasındaki gerginlik buna engel oldu.
Kongre’den Trump’a mektup
Öte yandan toplam 535 üyeden oluşan ABD Kongresi’nin 400 Demokrat ve Cumhuriyetçi üyesi tarafından Başkan Donald Trump’a Suriye’ye yönelik ‘yeni bir stratejiyi’ onaylaması için gönderilen mektup, Suriye iç işlerine olan ilginin geri döndüğünü gösterirken, 3 sayfalık mektupta 2254 sayılı karara veya siyasi çözüme herhangi bir atıfta bulunulmadığı dikkat çekti.
‘Suriye’de kalmalıyız’
Bununla birlikte söz konusu mektupta şu ifadeler yer aldı: “Suriye çatışması oldukça karmaşık. Muhtemel çözümlerin ideal olmamasıyla birlikte geriye tek seçeneğimiz kalıyor, o da; ABD ve İsrail’in çıkarlarının yanı sıra bölgedeki güvenlik ve istikrara karşı artan tehditleri azaltacak politikaları güçlendirmek için Suriye’de kalmaya devam etmek. Bu strateji, ABD’nin güçlü liderliği ve desteğini gerektiriyor. ABD’nin bölgedeki yakın müttefiklerini terör tehditlerine karşı yalnız bırakmamalıyız.”
‘Tehditler’ sıralandı
ABD Kongresi üyelerinin büyük çoğunluğunun imzaladığı mektupta, Suriye’deki dört tehdit sıralandı. Birinci tehdit IŞİD, El Kaide gibi örgütlerin yarattığı terör tehdidi, ikinci tehdit, İran, üçüncü tehdit Rusya ve dördüncü tehdit Hizbullah.
Başkan Trump’a gönderilen mektupta, Suriye’den gelen 4 tehdit sıralandıktan sonra, 3 adımdan oluşan ‘yeni bir strateji’ çağrısı yapıldı. Söz konusu adımlarla ilgili olarak İsrail’in kendini savunma hakkının sağlanması, Suriye’de İran ve Rusya’ya baskı uygulanması ve Hizbullah üzerindeki baskının artırılması seçenekleri sıralandı.
10 basamaklı plan
Batılı diplomatik kaynaklara göre şu an ABD yönetimi tarafından kabul edilen plan, ‘Suriye halkına ve komşularının özlemlerine yönelik yeni bir politika ile yeni bir rejime ulaşmayı’ hedefleyen 10 basamak içeriyor.
Söz konusu basamaklar ise şöyle;
1 – ABD’nin geri çekilmesi ve asker sayısının azalmasından kaynaklanan açığı telafi etmek için Avrupa ülkelerinden birliklerin konuşlandırılmasıyla birlikte Suriye’nin kuzeydoğusunda Avrupa ülkeleriyle koordineli olarak kalmaya devam edilmesi.
2 – İran’ın Fırat Nehri’nin doğusundaki boşluğu doldurmasını engellemek için 79 ülkenin yer aldığı Uluslararası Koalisyonun himayesinde Suriye Demokratik Güçleri’nden (DSG) 60 bin savaşçının bölgeye konuşlandırılması.
3 – Suriye semalarında ABD ile Rusya güçleri arasında olası bir ‘çatışmayı’ önleyen anlaşmasının uzatılması.
4 – İsrail’in Suriye’deki kırmızı çizgilerini aşmaları halinde İran ve Hizbullah noktalarına yönelik operasyon düzenlemesinin desteklenmesi.
5 – Suriye rejimi ve rejime yakın isimlere uygulanan yaptırımlarda, ABD-Avrupa arasında koordinasyon sağlanması.
6 – Arap ülkelerine, Şam’la ikili (devletlerarası) veya kolektif (Arap Birliği aracılığıyla) olarak normalleşme sürecine girmelerini engellemek amacıyla baskı yapılması.
7 – Yukarıdaki kriterler gerçekleşmeden, Suriye’de yeniden yapılanma sürecinin finanse edilmesinin engellenmesi için yeniden yapılanma projelerinde yer alan Suriyeli iş insanlarına yaptırımlar uygulanması.
8 – Suriye hükümetinin uluslararası kuruluşların yanı sıra Batı ve Arap ülkelerinde meşrulaşmasının önlenmesi.
9 – Suriye’nin komşularına, mülteciler için geri dönüş şartları sağlanmadan önce geri dönmeleri için işbirliği yapmamaları yönünde baskı uygulanması.
10 – Suriye hükümetinin kontrolü altındaki bölgelerde, kimyasal silah bulunması halinde bu bölgelerin nokta atışıyla vurulması.
DIŞ HABERLER
