Büyük ekolojik yıkımlara yol açan NTE madenciliği için birçok ülke ile anlaşmalar yapılırken bu kez Umman’la da imza atıldı. Beylikova’dan sonra Kuluncak yıkımın ikinci adresi olacak
Meletî , Eskişehir’le birlikte Nadir Toprak Elementleri (NTE) madenciliği için birer merkez haline getirilmek isteniyor. Maden Tetkik ve Aramanın (MTA) sondaj çalışmaları Meletî Kuluncak’da başlatılmış durumda. İnönü Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölüm Başkanı Prof. Dr. Zeki Boyraz, yaptığı açıklamada, Eskişehir ve Meletî Kuluncak bölgelerinde Maden Tetkik ve Arama (MTA) Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen sondaj çalışmalarına övgü dizdi. Diğer yandan övgüler dizilen NTE madenciliğinin yarattığı/yaratacağı yıkımlar ne akademinin ne yönetenlerin ne de muhalefetin gündeminde yer tutuyor.
Büyük önem taşıyormuş
Prof. Dr. Boyraz, Meletî ’nin bu çalışmalar içinde önemli bir konuma sahip olduğuna belirterek, “Türkiye’de madencilikle ilgili araştırma yapan Maden Tetkik ve Arama diye bir enstitümüz var. Bu kurum, ülkemizdeki madenlerin tespiti ve haritalanması konusunda çok ciddi çalışmalar yürütüyor. MTA’nın bir bölge müdürlüğü de Meletî’de bulunuyor. Dolayısıyla Meletî madenciliği açısından MTA’nın araştırmaları içinde özel bir yere sahip” dedi. Boyraz ayrıca, Meletî-Kuluncak bölgesinde sürdürülen sondaj çalışmalarının Türkiye’nin stratejik maden potansiyelini ortaya koyma açısından büyük önem taşıdığını iddia etti.
Şirkete kâr, Kulancak’a zehir
Altın madenciliğinde kullanılan siyanürle ayrıştırma işleminde ortaya çıkan zehirli atıkları kat be kat aşan miktarda toksit madde NTE madenciliği sürecinde ortaya çıkar ve yine altın madenciliğinde milyonlarca metre küp toprağın işlenmesi amacıyla doğanın alt üst edilmesini aşan bir durum yaşanır. Eski Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı olan Fatih Dönmez 2021 yılında Meletîlere ‘müjde’ vermiş ve ardından, Meletî Kuluncak İlçe Belediye Başkanı Erhan Cengiz’de, “Kuluncak şaha kalkacak… Sayın Cumhurbaşkanımızdan, Hükümetimizden Allah razı olsun” açıklaması ile bölgede doğa felaketine, şaha kalkarak hazırlandıklarını gösteriyorlardı. Ancak burada şaha kalkacak tek şey NTE madenciliği yapacak olan şirketin edeceği kârlar olurken, madencilik nedeniyle sular, topraklar ve dolayısıyla da Kuluncaklılar zehirlenecek.
Yıkım duyurusu müjde diye verildi
Eski Bakan Dönmez Meletî Kuluncaklılara, ‘Yerli’ otomobilde kullanılacağı iddia ettiği Nadir Toprak Elementleri (NTE) için yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye’nin, ‘milli enerji ve maden politikası ile yerli enerji kaynaklarını’ her alanda ortaya çıkarmaya devam ettiklerini iddia ederek, “Cevher zenginleştirme, metalürji, kimya ve analiz konularında uzman personellerden oluşan ekiple sadece 2 yılda yapılan bir çalışma ile ülkemizde bir ilk gerçekleşti. Çalışma ile laboratuvar ölçeğinde, yüzde 99’un üzerinde saflıkta seryum, lantanyum, neodimyum, paraseodmiyum, uranyum, toryum ve Ağır Nadir Toprak Oksitleri (ANTO) kazanıldı” dedi. Ancak verilen müjde, doğal yaşam ve insan için bu bir müjde değil bir felaket ve yağma duyurusuydu.
Toryum ve uranyum
Eskişehir Sivrihisar ilçesinin kuzey batısında bulunan Karaburhan, Kızılcaören, Karkın ve Okçu Köyleri arasında yer alan 15 km2‘lik (yaklaşık 1 milyon 500 bin hektar) bir sahada, MTA sondaj raporlarına göre bölgede başta toryum olmak üzere nadir toprak elementleri, barit, fluorit gibi elementleri içeren yataklar olduğu ayrıca bu madenlerle birlikte uranyumun da bölgede bulunduğu belirtiliyor. MTA 2017 raporlarına göre bölgede yer altında 400 bin tonluk toryum rezervi belirlenmiş. Son dönem iktidarın uranyum, toryum ve diğer nadir toprak elementlerine yönelik hazırlıkları Beylikova’da inşa edilen işletme ile ileriye taşınmak isteniyor.
Görülmemiş yıkımlar yaşanacak
Atmosfere salınan karbonun neden olduğu küresel iklim değişimini, karbon yakıtlarından vazgeçilerek önleneceği söylenirken, diğer yandan ‘yenilenebilir enerji’nin olmazsa olmazı olan Nadir Toprak Elemetleri (NTE) ve mineral madenciliği ile doğal yaşamda bugüne kadar görülmemiş boyutta yıkımların önü açılmaktadır. Türkiye’de Beylikova coğrafyası ile birlikte Meletî Kuyuncak bu yıkıma ve yok oluşa hazırlanırken, bu yıkıma önemli bir örnek ise Çin’in ‘yeşil teknoloji’ merkezi olarak süslenen Baotou kentinde yıllardır yaşanıyor. Diğer yandan madeni ABD’ye verilme ihtimaline tepkiler gösterilirken, Eskişehir’i bekleyen büyük ekolojik yıkım gündeme getirilmiyor olması dikkat çekiyor.
Çin’de Bayan Obo Madeni!
Çin’in İç Moğolistan’ın Baotou kenti büyük bir ‘yeşil teknoloji’ merkezi olarak niteleniyor. Bu kentin kuzeyinde bulunan ‘Bayan Obo’ madeninde ise Nadir Toprak Elementleri (NTE) ile mineral madenciliği ve ayrıştırma yapılıyor. Dünyanın en büyük “nadir toprak” element ve mineralleri bu bölgede üretiliyor. Bayan Obo madeni dünya rezervinin yüzde 70’ini barındırdığı iddia edilirken Eskişehir Beylikova ile Meletî Kuluncak’ın geleceği de aynen Baotou kentine dönüştürülmeye hazırlanılıyor. Bölgeyi en iyi tanımlayan şey ise Baotou’daki zehirli göl, bölgede ‘Kara Çamur Gölü’ olarak adlandırılan “atık havuzu”. Atık havuzu yani Kara Çamur Gölü 10 km2’yi aşan büyüklükte distopik ve dehşet verici bir ortam olarak adeta cehennemi andırıyor.
İmza atılmadık kaç ülke kaldı?
Yerli-Milli söylemlerle büüyk yıkımlara yol açacak olan NTE madenciliği için birçok ülkeyle el sıkışılmış olması dikkat çekici. Türkiye ile ABD arasında NTE madenciliği ve işletmeciliği için anlaştıkları iddiaları yapılmaya devam ederken, iktidar ise bu amaçla birçok kapıyı çalmış durumda. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, 2023 Ağustos ayında Suudi Arabistan Sanayi ve Maden Kaynakları Bakanı Bandar bin İbrahim Alkhorayef ile NTE madenciliğinde işbirliği için mutabakat zaptına imza attıklarını söylemişti.
BAE ve Çin
Yine aynı bakan Birleşik Arap Emirlikleri Yatırım Bakanı ve Abu Dabi Kalkınma Holdingi CEO’su Mohamed Hassan Alsuwaidi ile bir araya gelmiş ve daha önce imzalanan birçok anlaşmaya ek olarak, ‘nadir toprak elementleri’ için (NTE) yapılan anlaşmaya hız verdiklerini açıklamıştı. Bakan Bayraktar, geçen yıl Ekim ayında ise NTE madenciliği için Çin’e gitti. Alparslan Bayraktar ile Çinli mevkidaşı Wang Guanghua tarafından, “Doğal Kaynaklar ve Madencı̇lı̇k Alanlarında İşbı̇rlı̇ğı̇ne İlı̇şkı̇n Mutabakat Zaptı” imzalandı.
Umman’la da imza çakıldı
Geçtiğimiz günlerde ise Umman ve Türkiye arasında, madencilik ve kritik mineraller alanında iş birliğine dair mutabakata varıldı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar ile Umman Enerji ve Madenler Bakanı Salim Nasser Al AUFI’nin imzaladığı Madencilik ve Kritik Mineraller Alanında İşbirliğine Dair Mutabakat Zaptı, Umman ve Türkiye’nin maden ruhsat bölgeleri ile mevcut yatırım fırsatlarına ilişkin bilgi ve verileri paylaşmaları yapılacağı belirtildi.
EKOLOJİ SERVİSİ
