ABD’nin Suriye’ye bugüne kadarki en sert yaptırımları başlatmasına, Beşar Esad ve Esma Esad ailesini da dahil etmesine Şam ‘çete ve haydutların davranışı’ diyerek sert çıktı. Kuzey ve Doğu Suriye yönetimi önlemler alıyor
ABD’nin iç savaş nedeniyle kırılgan olan Suriye ekonomisine vurduğu Caesar Yasası darbesi ile ekonominin daha da kötüleşmesi, yoksulluğun artması bekleniyor. 3 bin 500 Suriye Lirası ile ancak 1 dolar alınabiliyor. Suriye Lirası banknotlarının sigara sarmak için kullanılıyor. Önlem olarak Kuzey ve Doğu Suriye yönetimi, ekonomi projelerine desteği arttırma ve çalışan maaşlarına zam kararları aldı.
Donald Trump yönetimi 17 Haziran Çarşamba günü Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, eşi Esma Esad ve yakın çevresine baskıyı arttırmak için insan hakları ihlallerini ve ülkedeki savaşın sona ermesine engel olmalarını gerekçe göstererek Aralık 2019’da imzalanan “Caesar Suriye Sivil Koruma Yasası”nı (Sezar Yasası) devreye koydu. Caesar yaptırımları, ABD’nin bugüne kadar Esad’ı hedef aldığı en sert yaptırımlar olma özelliğini taşıyor. Beşar Esa ve eşi Esma Esad, işverenler, milis örgütlerin de olduğu 39 kişi ve şirketi yaptırım listesinde.
Yaptırımların kötü durumdaki Suriye ekonomisinin gidişatını daha da kötüleştirmesi bekleniyor. Suriye Lirası yasa yürürlüğe girmeden çöküş yaşadı. Komşusu Lübnan’ın kırılgan ekonomisini da daha kötüleştirdi. 2020 başlarken bir dolar 1000 Suriye Lirası’ndan işlem görürken bir doların değeri 3 bin 500 Suriye Lirası’na kadar yükseldi. 2011 yılında iç savaşın patlak vermesi öncesinde ise bir dolar 50 Suriye Lirası’ndan işlem görüyordu. Sosyal medyaya Suriye Lirası banknotlarının sigara sarmak için kağıt olarak kullanıldığı görüntüler yansıdı. Gıda maddelerinin fiyatı da artıyor. Bazı ürünlerde fiyat artışlarının yüzde 60 ila 70 seviyesine kadar yükseldiği belirtiliyor. BM İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi (OCHA) verilerine göre Suriye’de yaklaşık 9 milyon 300 bin insan yeterli beslenemiyor.
Rusya, İran, Türkiye
Yeni yaptırımlarla Şam’ı masaya oturtmak, yeniden inşa için Suriye’ye Rusya, İran ve Çin’den gelmesi beklenen yabancı sermaye girişini engelleme de heef. Bu arada Türkiye asker bulundurduğu bölgelerde PTT vb yerler açarak TL kullandırmaya başladı, dolarları da TL ile değiştiriyor. Suriye resmi ajansı SANA’nın haberine göre Suriye Dışişleri ve Gurbetçiler Bakanlığından resmi bir kaynak, yaptırımların “tüm uluslararası norm ve hukukları ihlal ettiğini ve bu idaresinin eylemleri çete ve haydutların davranışına eşit olduğunu” söyledi. Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetim danışmanlarından Enwer El-Mişrif de TL’nin zorunlu kılmasına tepki gösterdi, Türkiye’nin kalıcılaşmak istediğini vurguladı: “Hükümetin bu sessizliği hayret verici. Sessiz kalarak bu suçları onaylamış oluyor.”
Caesar toplantısı
Kuzey ve Doğu Suriye Yönetimi ile Cizre Yönetimi eş başkanları ve komiteler, Amûdê’de bir araya gelerek yürürlüğe giren Caesar Yasaları yaptırımlarına karşı alınacak tedbirleri değerlendirdi. Toplantıda alınan kararlara ilişkin ANHA’ya konuşan Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi Yürütme Meclisi Eşbaşkanı Bêrîvan Xalid, yaptırım etkisini azaltmak için yeni kararlar alındığını söyledi. Xalid çalışanların maaşlarına zam yapılacağını belirtirken, internet ücretlerinin yüzde 20 düşürüleceğini, tarım projelerine ağırlık vereceklerini, doğrudan satış noktaları oluşturulacağını söyledi.
ŞAM-WASHINGTON
