Kazakistan’da 2 Ocak’ta başlayan protestolar günlerce sürdü. KGAÖ şemsiyeli Rusya birliklerinin desteğiyle ayaklanma kanlı şekilde bastırılırken, 12 bin kişi de gözaltına alındı. Gösterilerden günler sonra Nursultan Nazarbayev’in 3. damadı da istifa etti
Likid petrol gazına (LPG) yapılan zam zonrası yeni yılda ayaklanmayla sarsılan Kazakistan’ın Kurucu Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in damadı Timur Kulibayev, ülkenin önde gelen kurumlarından olan Ulusal Girişimciler Odası ‘Atameken’in Başkanlığı görevinden istifa etti.
İş dünyası içerisinde geniş lobi nüfuzuna sahip Atameken’in internet sitesinden yayınlanan açıklamada, 55 yaşındaki damat Timur Kulibayev’in istifası teyit edildi.
Euronews’in haberine göre açıklamada, Timur Kulibayev’in, “Değerli meslektaşlarım, bugün itibarıyla Ulusal Girişimciler Odası Başkanlığı ‘Atameken’in seçilmiş başkanlığı görevinden istifa etme kararı aldım” ifadelerine yer verildi. Kulibayev, ülkenin en büyük Halyk Bankası’nın yöneticisi.
Kulibayev, Kazakistan’ın kurucu Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in ortanca kızı Dinara Kulibayeva ile evli. Dinara Kulibayeva ülkenin başta gelen zenginleri arasında gösteriliyordu.
Nazarbayev’in diğer iki damadı da ulusal enerji şirketlerinin yönetimindeki görevlerinden istifa ettikleri duyurulmuştu. Damatlar ulusal petrol nakliyecisi KazTransOil ve ulusal gaz şirketi QazaqGaz’ın başında bulunuyordu.
Karim Masimov tutuklaması
Nazarbayev’in en yakınlarından olan Ulusal Güvenlik Komitesi eski Başkanı Karim Masimov’un iki yardımcısıyla birlikte ‘darbe planlama suçlamasıyla’ geçen hafta tutuklandığı basına yansıdı. Masimov ile yardımcılarına yönelik “vatana ihanet suçlaması”nın yanı sıra “iktidarı zorla ele geçirmeye teşebbüsten” ek soruşturmalar açıldı.
Yurtdışı servetleri
Nazarbayev ailesinin İngiltere gibi ülkelerde büyük harcamalarla yerler aldıkları kaydediliyordu.
Petrol ve doğalgaz zengini olmasına rağmen Kazakistan’da gelir dağılımı adaletsizliği, yolsuzluklar, yoksulluk, işsizlik önemli sorunlar arasındaydı.
Kazakistan’da enerji fiyatlarına getirilen zamların ardından 2 Ocak 2022’de başlayıp günlerce süren halk ayaklanmasına devlet güçleri saldırdı. KGAÖ şemsiyeli Rusya birliklerinin desteğiyle ayaklanma kanlı şekilde bastırılırken, 12 bin kişi de gözaltına alındı. Resmi rakamlara göre 19’u devlet güçlerinden en az 225 kişi hayatını kaybetti.
İlk eleştiriler
İlk Cumhurbaşkanı Nazarbayev’in yerine 2019’da Cumhurbaşkanı koltuğuna oturan Kasım Cömert Tokayev son günlerde ilk kez Nazarbayev’i, milli geliri halkla adil biçimde paylaşmamakla suçladı. Tokayev, Nazarbayev’in iktidarının “uluslararası standartların bile üzerinde bir zengin tabakası yarattığını” ifade etti. Tokayev, “Bence Kazakistan halkına hak ettiklerini verme; onlara sistematik ve düzenli olarak yardım etme zamanı geldi” diye konuştu. Kazakistan lideri, çok kâr eden şirketlerden devlet fonuna para vermeleri isteneceğini belirtti.
NURSULTAN
